‘Özerklik talebi dikkate alınmalı’

HABER MERKEZİ – Sabancı Üniversitesi, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakfı (TESEV) ve Frederich Ebert Stiftung Vakfı İstanbul’da “Barış süreçlerini canlandırmak: Kolombiya, Filistin, Endonezya” başlıklı konferans düzenledi.

“Açe (Endonezya) Barış Süreci” başlıklı oturumda konuşan Açe Hareketi Eski Müzakerecisi Nur Djuli, Endonezya’daki barış sürecinin başarı ve başarısızlığı, süreçte hangi faktörlerin etkili olduğu, sürdürülebilirliği üzerine konuştu.

‘Önemli olan topluma anlatabilmek’

Djuli, “Süreç bir mutabakat ile başladı. Tarafların taahhüdü oldu. 10 yıldır barış süreci devam ediyor. 2017 yılında yeni bir seçim olacak. Peki bütün hükümlerine uyuldu mu? Uygulananların sayısı uygulanmayanlardan çok. Sürdürülebilir mi? İlk bakışta sürdürülebilir gibi görülüyor ama bozulma ihtimali de göz önüne alınmalıdır” diye konuştu.

Djuli, barış sürecinde önemli olan konunun sürecin topluma nasıl anlatılacağı olduğunu vurguladı.

‘Liderler çözüme gönlünü vermeli’

AB Açe İzleme Kurulu (AMM) Eski Başkanı Pieter C. Feith şunları ifade etti: “Her barış süreci liderlerin siyasi iradesine bağlıdır. Lider bu işe kalbini, gönlünü vermezse, acı sonuçları göremiyorsa başarı ile sonuçlanmaz. O dönem Endenozya Cumhurbaşkanı Yuriyono idi. Eski bir generaldi. AÇE’nin mücadelesi karşısında silahlı bir çözüm elde edilemeyeceğini tespit etmişti. Bu lider için siyasi çözüm önemliydi. AÇE bazı taleplerini de uyarlamak durumda kaldı. Bu konuda tebrik etmek gerekiyordu. Onlar kendi yandaşlarına da barış sürecini iyi duyurdular. Bu da barış sürecine büyük katkı sağladı.”

‘Özerklik talebi dikkate alınmalı’

Devletlerin toprak bütünlüğünü korumak görüşünde olduğunu ve Endonezya ve Türkiye gibi ülkelerde toprak bütünlüğü içerisinde çözümlerin tercih edilebileceğini belirten Feith, “Özerklik gibi talepler dikkate alınmalı. Günümüzde çok geçerli noktalar. Açe’deki barış süreci zaman içerisinde dönüşerek ayrılık talebi özerklik talebine dönüştü. Sizin ülkenizde de bu sürece dönüşebilir. Bu anlaşmanın güvenlik konuları önemli yer tuttu” dedi.

“Türkiye için bir şans var mı?” sorusunu da yanıtlayan Feith şöyle konuştu: “Barış süreci başarılı olacaksa temel demokratik haklara saygı olmalı, özgür basın olmalı, akademi özgür hissetmeli kendini. Önemli hususlardan biri milliyetçilik. Sivil toplumun barışı, demokrasiyi her daim hatırlatması gerekiyor. Etnik ve dini azınlıkları da hep akılda tutmak gerekiyor. Türkiye’de iki taraf da çok duygusal hareket ediyor. Barış söz konusu olunca daha sağduyulu olunmalı. Her iki tarafta birbirinin onuruna ve haysiyetine saygı göstermeli.”