Hollanda ile Türkiye arasında diplomatik kriz

HABER MERKEZİ – Hollanda, ‘referandum’ için Rotterdam’a gideceğini açıklayan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun uçuş iznini iptal etti. Çavuşoğlu’nun “Eğer Hollanda uçuş iznimi iptal ederse yaptırımımız çok ağır olur” sözlerini hatırlatan Hollanda hükümeti, “Yaptırım tehdidi, çözümü imkansızlaştırdı” dedi. Gelişmeler üzerine Hollanda’nın maslahatgüzarı Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise ‘Nazi yaftalaması’ yaptı ve Hollanda’ya “Nazi kalıntısı, faşist” sözleriyle seslendi. Onun bu sözlerine yanıt da Hollanda Başbakanı’ndan geldi: “Çizgiyi aştı”. Türkiye ile Hollanda arasında yaşanan kriz, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya’nın sınır dışına çıkarılması ile doruğa tırmandı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, izin verilmemesine rağmen ‘referandum’ kampanyası için konuşma yapmak üzere Hollanda’nın Rotterdam kentine gideceğini açıklamıştı.

Ancak Hollanda’dan izin çıkmadı ve Çavuşoğlu’nun uçuş izni iptal edildi.

Hollanda’dan açıklama

Hollanda hükümetinden yapılan ilk açıklamada “Yaptırım tehdidi, çözümü imkansızlaştırdı” denildi.

Ayrıca Çavuşoğlu’nun ziyaretinin “kamu düzeni ve güvenliğine risk” oluşturduğu ve bu gerekçeyle iznin iptal edildiği belirtildi.

Hollanda hükümetinin açıklaması şöyle:

İptal kararı, uygun bir çözüm bulunması için görüşmelerin sürdüğü bir sırada kamuoyu önünde yapılan tehditler nedeniyle alındı.

Bakanın konuşması için yeni bir salon bulunması için görüşmeler sürüyordu ancak bu sırada Türk yetkililerin Hollanda’yı tehdit etti. Bu durum mantıklı bir çözüm arayışını imkânsız kılmıştır.

Çavuşoğlu’nun toplantısının bir Türk konsolosluğunda veya elçiliğinde, daha özel ve küçük bir şekilde düzenlenmesi için görüşmeler sürüyordu. Bu görüşmeler daha tamamlanmadan Türk yetkililer açıkça yaptırım tehdidinde bulundu. Dolayısıyla, Hollanda uçuş iznini geri çekiyor. Hollanda olayların bu şekilde gelişmesinden üzüntü duyuyor ve Türkiye’yle diyaloga hâlâ bağlı.

Hollanda hükümeti ülkedeki Türkiye vatandaşlarına referandum hakkında bilgi verilmesi için toplantı düzenlenmesine karşı değil. Fakat bu toplantılar bizim toplumumuzdaki gerilimlere olumlu katkıda bulunmuyor ve burada bir toplantı düzenlemek isteyenler, kamu düzeninin ve güvenliğin sağlanması için ilgili yetkililerin kurallarına uymalı. Türkiye hükümetinin bu konudaki kurallara saygı göstermediğini söylemek durumundayız.

Çavuşoğlu’ndan havalimanında açıklama

“Eğer Hollanda benim uçuş iznimi iptal ederse yaptırımımız çok ağır olur” diyen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise uçuş izninin iptali sonrası Atatürk Havalimanı’nda yaptığı açıklamada Hollanda Başbakanı’na seslendi ve “Laleleri geri göndeririz onlara adam olurlar” dedi.

Telefon beklerken Hollanda Başbakanı’ndan açıklama geldi. Ucuz bir yöntemle Türkiye’den Dışişleri Bakanı müzeleri ve laleleri görmeye gelebilir demiş. Kendisi açısından utanç verici bir şey. O laleler Osmanlı zamanında gitti oraya. Laleleri geri göndeririz onlara adam olurlar.

Hollanda’nın bu yaptığı karşılıksız kalmaz. Türkiye Cumhuriyeti Bakanı, orada bir araya geleceğimiz vatandaşlar terörist mi? Neyin güvenlik eksiği. Dünden beri tehdit ediyorlar.

Bu esasen Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı’na yönelik bir harekettir. Türk karşıtlığı, İslam karşıtlığının bir yansımasıdır.

Erdoğan’dan ‘Nazi kalıntısı, faşist’ ithamı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise konuyla ilgili açıklamasında ‘Nazi kalıntısı, faşist’ ifadelerini kullandı ve Hollanda’ya “Bundan sonra senin uçakların bakalım Türkiye’ye nasıl gelecek?” sözleriyle seslendi.

Kurtulmuş: Faşist bir uygulama

Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş da “Son derece faşist bir uygulamayla karşı karşıya kaldık” değerlendirmesinde bulundu:

Bu, kabul edilebilir bir durum değildir. Hollandalı siyasetçileri aklı başında davranmaya, makul davranmaya davet ediyoruz. Bu, doğrudan doğruya bir seçim kampanyasında ‘Hayır’ cephesinde yer almanın ötesinde, Türkiye’ye karşı açık bir husumet belirtisidir. Bunu kabul edemeyiz.

Hollanda Başbakanı’ndan ‘Nazi’ yanıtı

Erdoğan’ın ‘Nazi kalıntısı’ sözlerine yanıt ise Hollanda Başbakanı Mark Rutte’den geldi. Gazetecilere konuşan Rutte, Erdoğan’ın sözleri için şunları söyledi:

Öfkeli olduklarını anlıyorum ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Nazi benzetmesi çizgiyi aştı.

Hollanda’nın maslahatgüzarı Dışişleri’ne çağrıldı

Öte yandan tüm bu gelişmeler üzerine Hollanda’nın maslahatgüzarı Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı.

Aile Bakanı polis eşliğinde Hollanda’dan çıkarıldı

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Hollanda’da uçuş izninin iptal edilmesinin ardından karayoluyla Hollanda’ya giden Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya’nın aracı konsolosluğa 30 metre kala durduruldu.

Başkonsolosluğa girişine izin verilmeyen Bakan Fatma Betül Sayan Kaya, olayı Twitter hesabı üzerinden duyurdu.

Bakan Kaya, “Rotterdam Başkonsolosluğumuza 30 metre mesafede durdurulduk ve içeri girmemize izin verilmiyor” diye yazdı.

Kaya, konsolosluk binasına girişine izin verilene kadar bekleyeceğini söyledi, Hollanda’yı insan haklarını ihlal etmekle suçladı.

Saatler süren görüşmeler sonunda gece yarısı saat 01.00 sıralarında sınır dışı edilmesi kararlaştırılan Kaya, Hollanda polis özel timleri ve bir eskort aracı eşliğinde beraberindekiler ile kara yoluyla Almanya’ya gönderildi.

Hollanda Başbakanı’ndan ‘sınır dışı’ açıklaması

Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya’nın diplomatik dokunulmazlığa sahip olmadığını ve sınır dışı kararında haklı olduklarını savundu.

Hollanda Başbakanı Mark Rutte, bu sabah katıldığı bir televizyon programında, Türkiye hükümetinin iki ülke arasında yaşanan kriz ile ilgili olarak oldukça tuhaf davrandığını savunarak, “Olayları çığırından çıkarmak için ellerinden geleni yaptılar” dedi.

“Yanlış bir filmin içine düştüm. Daha önce hiç böyle bir şey yaşamamıştım” da diyen Rutte, olayların çığırından çıkmasını engellemek için yoğun çaba sarf ettiğini söyledi.

Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi Türkiye’ye dönmüyor

Öte yandan, Türkiye’nin Hollanda temsilciliklerini güvenlik gerekçesiyle kapatması üzerine Lahey’de bulunan Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi, Türkiye’ye dönmeme kararı aldı.

Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise “Halen izinli olarak Türkiye dışında bulunan Hollanda Büyükelçisinin bir müddet görevine dönmesini arzu etmediğimiz bildirilmiştir” ifadeleri yer aldı.

Çavuşoğlu ‘Yaptırımımız ağır olur’ demişti

Reuters’e konuşan Rotterdam Belediye Başkanı Ahmed Ebu-Talep, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun referandum kampanyası yapmasına izin çıkmadığını açıklamıştı.

Çavuşoğlu ise buna rağmen Rotterdam kentine gideceğini açıklamıştı.

Çavuşoğlu “Eğer Hollanda benim uçuş iznimi iptal ederse, eğer böyle bir şey yaparlarsa, ekonomik ve siyasi bizim Hollanda’ya karşı yaptırımımız çok ağır olur” demişti.

İptaller Avrupa geneline yayılıyor

Die Welt gazetesinin Türkiye muhabiri Deniz Yücel’in tutuklanmasıyla Almanya ile Türkiye arasında başlayan gerginlik, Türkiyeli bakanların ülkedeki ‘referandum’ toplantılarının iptal edilmesiyle krize dönüşmüştü.

Karşılıklı ithamlarla büyüyen kriz ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Almanya’yı ‘Nazi’ uygulamaları ile suçlaması ve Almanya’nın bu suçlamalara “Bu tür benzetmeler sadece Nazilerin insanlığa karşı işlediği suçları önemsizleştirmeye yarar” yanıtı vermesiyle derinleşmişti.

Öyle ki Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Almanya’daki Türklere yönelik düzenleyeceği referandum mitinglerinin art arda iptal edilmesini başka ülkelerdeki iptaller izlemeye başlamış durumda.

Son olarak Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya’nın yine Almanya’daki etkinliği, Kaya’nın konuşma yapacağı salonun ‘sadece pazar günleri ve tatil günlerinde kullanım izni olması’ gerekçe gösterilerek iptal edildi.

Yine İsviçre’de AKP İstanbul Milletvekili Hurşit Yıldırım’ın, Avusturya’da da Eski Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın referandum etkinlikleri iptal edildi

Krize ilişkin Karınca’da yayımlanan değerlendirme yazılarına aşağıdaki bağlantılardan ulaşabilirsiniz.