Bir psikoloji kitabı: ‘Düğümler’
Kendime saygı duymuyorum
bana saygı duyan birine saygı duyamam.
Ancak bana saygı duymayan birine saygı duyabilirim.
Jack’e saygı duyuyorum
çünkü o bana saygı duymuyor
Tom’u aşağılıyorum
çünkü o beni aşağılamıyor
Ancak aşağılık biri
benim gibi aşağılık birine saygı duyabilir
Aşağıladığım birini sevemem
Jack’i sevdiğime göre
onun beni sevdiğine inanamam
Nasıl kanıtlayabilir ki?
Ronald David Laing’in ‘Düğümler’ (Knots) isimli kitabı raflarda yerini aldı.
Nesrin Demiryontan çevirisiyle yayınlanan eserin kapak tasarımı ise Emine Bora’ya ait.
Metis’ten çıkan kitabın tanıtım bülteni şöyle:
R. D. Laing’in Düğümler’i bir psikoloji kitabı, yazarını ünlü eden anti-psikiyatri yaklaşımıyla yazılmış bir teorik çalışma değil; bize dilin imkânsızlığını gösteren bir oyun/deneme. Dizeler biçiminde yazılmış, ama uzun aforizmalar gibi ilerleyen, bir dünya bakışını anlatan (ama anlatmayan), bir hayat anlayışını savunan (ama savunmayan) bir “yol-yordam” metnine benzer en çok.
Aşağıda R. D. Laing’in ‘Düğümler’ eserinde yer alan bir bölümü okuyabilirsiniz.
Evvel zaman içinde, Jack küçükken,
her an anneciğiyle olmak istiyordu
ve o çekip gidecek diye korkuyordu
daha sonra biraz büyüyünce
uzaklaşmak istedi annesinden
ve annesinin her an onunla olmak istemesinden
korktu
büyüyünce Jill’e âşık oldu
her an onunla olmak istiyordu
ve o çekip gidecek diye korkuyordu
biraz ilerlediğinde yaşı,
her an Jill’le olmak istemedi
onun her an Jack’le olmak istemesinden ve
Jack her an onunla olmak istemiyor diye
korkmasından
korktu
Jack Jill’i terk etmekle korkutuyor
çünkü Jill’in onu terk etmesinden korkuyor.
Jack Jill’in kendi –Jack’in– annesi gibi olmasından korkuyor
Jill Jack’in kendi –Jill’in– annesi gibi olmasından korkuyor
Jack korkuyor
Jill’in onun Jill’in annesi gibi olduğunu düşünmesinden
ve …… Jill’in korkmasından
Jack’in onun Jack’in annesi gibi olduğunu
düşünmesinden
Jill korkuyor
Jack’in onun Jack’in annesi gibi olduğunu düşünmesinden
ve …… Jack’in korkmasından
Jill’in onun Jill’in annesi gibi olduğunu
düşünmesinden
Jack annesini yutmak ve sonra onun tarafından yutulmak
istiyor, annesini yutmak isteyip de onun tarafından yutulmak
istememekle, annesini yutmak istemeyip onun kendisini
yutmasını istemek arasında bocalıyor.
Daha sonra, annesini yutmak istemiyor, annesinin onu
yutmasını da istemiyor.
Jack Jill’in onu yuttuğunu hissediyor.
Jill’in Jack tarafından yutulmak için duyduğu
yiyip bitirici arzunun
kendisini yutmasından
duyduğu yiyip bitiren korku
tarafından yutuluyor Jack.
R. D. Laing hakkında
Ronald David Laing (1927-1989), İskoçya’da doğdu. Glasgow Üniversitesi Tıp Bölümü’nü bitirdikten sonra orduda psikiyatri uzmanı olarak görev yaptı. Glasgow Kraliyet Akıl Hastanesi ve Glasgow Üniversitesi Psikolojik Tıp Bölümü’nde çalıştığı 1953-56 yıllarında kronik şizofrenlerin davranışlarını gözlemledi. İlk kitabı Bölünmüş Benlik’te (1960; Pinhan, 2012) şizofrenide görülen psikoz belirtilerinin insanın varoluşundan duyduğu güvensizlik sonucu ortaya çıkan bir savunma tepkisi olduğunu ileri sürdü.
A. Esterson’la birlikte yayımladığı Sanity, Madness and the Family’de (1965; Akıllılık, Delilik ve Aile) bir grup akıl hastasıyla yaptığı çalışmaya dayanarak bu kişilerin hastalıklarının ailelerinden kaynaklandığını belirtti. Kitaplarındaki geleneksel psikiyatriyi sarsan görüşleri büyük yankı uyandırdı.
1962-65 yıllarında Langham Psikoterapi Kliniği’nde yöneticilik yaparken D. Cooper, A. Esterson gibi psikiyatri uzmanlarıyla “delilik sorunu” üzerine çalışmayı sürdürdü ve 1965’te onlarla birlikte Philadelphia Birliği’ni kurarak hastayı deli kabul etmeyen, “yeniden doğuş” adı verilen yaşama deneyimleri uygulayan merkezler oluşturdu.
1970 yılında yayımlanan Düğümler okurların büyük ilgisini çekti. Mart 1971’de bir yıllığına Sri Lanka ve Hindistan’a giderek Budist meditasyonla ilgilendi, Lama Govinda ile tanıştı ve Sanskritçe çalıştı. Psikiyatr ve psikanalistlerin, özellikle hastalık sınıflandırması ve tedavi aracılığıyla bireyi damgalayarak içinden çıkılmaz durumlara yol açtığını savunan Laing, döneminin Yeni Sol akımını etkilemiştir ve terimi kendisi kabul etmese de “anti-psikiyatri” adı verilen akımın önde gelen kuramcısı kabul edilir.
Diğer eserleri arasında The Self and the Others (1961), Aile Politikaları (1971; Goa, 2012), Yaşantının Politikası (1967; Vadi, 1993) sayılabilir.