Amman’da ‘ödünç kitaplar kütüphanesi’: Okuyucular kitapların ‘eder’ini kendileri belirliyor

HABER MERKEZİ – Hamzeh AlMaaytah, Ürdün’ün başkenti Amman’daki ilk ‘ödünç kitap kütüphanesi’nin sahibi. İkinci el kitapların üzerine fiyat etiketi koymayan, okuyucuların kitabın fiyatını kendilerinin belirlemesini isteyen AlMaaytah’a sahafın ekonomik sıkıntılar yüzünden kapatılma eşiğine gelmesinin ardından ‘sahafın ziyaretçileri’ bağış toplayarak destek oldu. AlMaaytah bu parayı ‘gerekirse bisikletle hapishanelere, mülteci kamplarına gitmek’ ve ‘Amman’ın okuma oranını arttırmak için’ kullanacağını söylüyor.

Çeviri – Derleme: EZGİ GÜL

Ürdün’ün başkenti Amman’da, antik sokaklara konuşlandırılmış beton binalarının gürültüleri arasında kitapseverler için yedi yirmi dört açık bir sığınak Al-Maa (Su) Sahafı.

Kitaplara fiyat etiketi koymayı reddeden sahaf, Ürdün’de çıkan ekonomik sıkıntılar ve aniden yakalandığı hastalık dolayısıyla sahafı kapatmanın eşiğine gelince ‘ziyaretçileri’ destek oldu.

Herkesin istediği kitabı alıp uygun gördüğü kadar ücret ödediği sahaf için toplanan bağış, Amman’da okuma oranını arttırmak; hapishanelere, mülteci kamplarına ulaşmak üzere kullanılacak.

CNN’in haberine göre Al-Maa Kitabevi’nin sahibi Hamzeh AlMaaytah ve ailesi dört nesildir sahaflık yapıyor.

‘Kitaplar aynı su gibi hayati bir öneme sahiptir, herkes erişebilmeli’

2016’da AlMaaytah, ailesinin kurduğu diğer üç şubeden ayrılıp kendi sahafını kurmaya karar vermiş ve yeni sahafına al-Maa (su) adını vermiş.

Su Sahafı, Amman’ın ilk ‘ödünç kitap kütüphanesi’ olma özelliği taşıyor.

Su, AlMaaytah için kitapların kendi düşüncesindeki yerini her şeyden güzel özetliyor: “Yaşamak için kesinlikle kitaplara ihtiyacımız var ve onlara ulaşabilmemiz haktır”.

Bundan dolayı kitapların üzerine fiyat etiketi koymayı kabul etmeyen AlMaaytah, ziyaretçilerine “İstediğiniz kitabı okuyun ve vermek istediğiniz kadar para verin” diyor.

Sahafta aynı zamanda kitap takası da yapılıyor. Onun için ‘kitapları bedava yapması bile gerekse önemli olan herkesin erişebilmesi’

‘Kitap Mağarası’

Bazıları çok eski kitap ve yazıtları ‘modası’ geçmiş bulsa da Su Sahafı’nda ‘ikinci el’ kelimesi çok değerli.

AlMaaytah, bir kitap çok eskimiş hatta yırtılmış bile olsa 100 yıl sonra birinin ona ihtiyacı olabileceğini düşündüğü için eline gelen her kitabı saklıyor.

Sahafı ‘kitap mağarası’ olarak nitelendiriliyor.

Ziyaretçiler için sahaf ‘farklı insanların farklı fikirlerinin buluştuğu bir entelektüel alan’.

‘Edebiyat Labirenti’

Sahafın önünde kitaplar gelişigüzel dizili, AlMaaytah’ın üstüne bir tente gerdiği iç kısım ise adeta bir edebiyat labirenti.

AlMaaytah burada ziyaretçilerine çay ikram ediyor, onlarla şiir ve edebiyat teorisi tartışmaları yürütüyor.

İnsanlar bazen çaylarını alıp güzel havada kapının önünde kitap okuyor bazense bu kitap labirentinin içinde dolaşıyor.

Tek bir yasak var: Nefreti, ırkçılığı öven kitaplar

Sahafta her kitap, her türlü konuşma, herkes içten bir ‘merhaba’yla karşılanıyor.

AlMaaytah’ın sahafa kabul etmediği tek şey ise nefreti, ırkçılığı öven kitaplar ve insanlar.

‘Orta Doğu’nun kaybetmeyi göze alamayacağı bir değer’

2016’da Ürdün’de yaşanan ekonomik sıkıntılar ve Hamzeh’in aniden rahatsızlanması üzerine Su Sahafı birkaç ay çalıştırılamamış ve kapanmanın eşiğine gelmiş.

Ziyaretçiler Hamzeh’in bir kitap satıcısı olmaktan çok ‘kitapları kalbinde hisseden biri’ olması dolayısıyla sahafı işletmesinin zorlaştığını ifade ediyor.

Arapça öğrenmek üzere Amman’a gelen ve sahafı ‘dünyada en çok sevdiği yer’ olarak tanımlayan Alan Elbaum, sahaf kapatılmasın diye internet üzerinden bir kampanya başlatmış.

Elbaum’a göre Su Sahafı ‘Orta Doğu’nun kaybetmeyi göze alamayacağı bir değer’.

Sahaf dayanışmayla kapatılmaktan kurtarıldı

İnternet kampanyasına katılanlar yaklaşık 18.000 dolar toplamış ve sahaf kapatılmaktan kurtarılmış.

AlMaaytah ‘toplanan parayı Amman’da kitap okuma oranını arttırmak, hapishanelere, mülteci kamplarına gerekirse bisikletle, eşek arabalarıyla giderek oralara da kitap okuma alışkanlığını yaymak’ için kullanacağını söylüyor.

Hamzeh AlMaaytah ‘toplumun kitap okuma alışkanlıklarını değiştirmesi gerektiğini, ekranlardansa kitaplardan öğrenilenlerin kalıcı olduğu’ görüşünde:

İnsanlar ekranlardan okuduklarını unutuyorlar, fakat kitaplar böyle değil. Dokunabildiğimizi unutmuyoruz. Bütün bu tozlu kitaplara bakıyorum, düşünsenize insanlığın bu bilgilerden mahrum olduğunu? Toplum kitap okuma alışkanlıklarını değiştirmeli.