Sur için UNESCO’ya ‘acil’ çağrı: ‘Tarihi mekânlar iş makineleriyle yıkılıyor, harekete geçin’

HABER MERKEZİ – Sur’un Yıkımına Hayır Platformu bileşenleri 50 kurumun imzasıyla, Alipaşa ve Lalebey mahallelerinde “kentsel dönüşüm” adı altında başlatılan yıkıma karşı UNESCO’ya acil çağrı mektubu gönderdi. “Dünyanın neresinde tarihi mekânlar iş makineleriyle yıkılmıştır?” diye sorulan mektupta, yıkımın acil bir şekilde durdurulması için UNESCO’ya ‘harekete geçme’ çağrısının da yapıldığı bazı talepler sıralandı.

Sur’un Yıkımına Hayır Platformu, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’ne (UNESCO) acil çağrı mektubu gönderdi.

UNESCO Dünya Miras Listesi’nde (DML) bulunan 191 üye ülke ve 1031 alanın içerisinde Diyarbakır Kalesi ile Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı’nın yer aldığının hatırlatıldığı mektupta, tarihi Sur ilçesinin Türkiye’de bulunan 15 ‘dünya mirası’nın içerisinde olduğu hatırlatıldı.

Sur’un tarihsel önemine dikkat çekilen mektupta şu bilgiler aktarıldı:

Dünyadaki en eski yerleşim alanlarını içinde barındıran ve 40’a yakın uygarlığın izlerini taşıyan Sur içinin tarihi M.Ö. 7500 yıllarına dayanmaktadır.

Sur içi farklı etnik, sınıf, kimlik ve inançtan halklara tarih boyunca ev sahipliği yapmıştır. Çok katmanlı demografik yapısı ile tarihin her döneminde kozmopolit bir yerleşim yeri olan Sur içi, 21.yüzyılda büyük bir yıkıma maruz kalmıştır. Birçok medeniyetin bugüne kadar koruduğu bu tarihi mekân, günümüzde güvenlik politikaları ve çağdaş kentleşme projeleriyle köklü bir şekilde yok edilmeye çalışılmaktadır. Sur içi, tarihsel bağlamda, sadece Diyarbakır Kalesi’nden ve Hevsel bahçelerinden oluşmamaktadır.

“Dünyanın neresinde tarihi mekânlar iş makineleriyle yıkılmıştır?”

Halihazırda Sur içinde yer alan birçok tarihi eserin bulunduğu, tarihsel ve kültürel sokak dokusuyla bilinen Alipaşa ve Lalebey mahallelerinin ‘iş makineleriyle’ yıkıldığının hatırlatıldığı mektupta şu sorular soruldu:

• Yaklaşık on bin yıllık tarihi geçmişe sahip, açık hava müzesi olan Sur İçi yerleşkesi, nasıl olur da ‘iş makineleriyle’ yıkılmaktadır?”
• Dünyanın neresinde tarihi mekânlar iş makineleriyle yıkılmıştır?

Talepler

“Burada hiçbir tarihsel ve arkeolojik kaygının taşınmadığını düşünüyoruz. Bu noktada UNESCO’ya Sur içindeki tarihsel ve kültürel yapılara ‘bütünlükçü bir koruma anlayışıyla’ yaklaşması için acil çağrı yapıyoruz” denilen mektupta UNECSO’ya talepler ise şöyle sıralandı:

• Alipaşa ve Lalebey mahallelerindeki tarihsel ve kültürel dokunun korunması ve yıkımın acil bir şekilde durdurulması için UNESCO’dan harekete geçmesini,
• UNESCO’dan, yıkımın durdurulması için Türkiye hükümetine acil koduyla çağrı yapmasını,
• Uzmanlardan oluşan bir heyetin Sur içindeki yıkımı yerinde incelemek ve gözlemlemek üzere en kısa sürede Türkiye’ye gelmesini,
• UNESCO, Türkiye’yi, UNESCO’nun Kültürel ve Doğal Mirasın Ulusal ve Uluslararası Korunması Belgesi, Venedik Tüzüğü, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi ve Somut Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi gibi tüm uluslararası sözleşmelere uymaya davet etmesini talep ediyoruz.

50 kurum

Sur Yıkımına Hayır Platfotmu’nun UNESCO’ya gönderdiği acil çağrı mektubunda yer alan 50 kurumun isimleri şöyle:

Diyarbakır Ekoloji Derneği, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Harita Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Maden Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Makine Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Şehir Plancıları Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Diyarbakır İl Temsilciliği, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Diyarbakır İl Temsilciliği, TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası Diyarbakır İl Temsilciliği, TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Diyarbakır İl Temsilciliği, Dicle Fırat Kültür Merkezi, Özgür Hukukçular İnisiyatifi, Diyarbakır Eğitim Sen 1, 2, 3 Nolu Şubeler, SES Diyarbakır Şubesi, Genel-İş Sendikası Diyarbakır, Yapı-Yol Sen Diyarbakır Şubesi, Diyarbakır Tabip odasıTÜM BEL SEN Diyarbakır Şubesi, BES Diyarbakır Şubesi, ESM Diyarbakır Şubesi, Tarım Orkam Sen Diyarbakır Şubesi, Haber-Sen Diyarbakır Şubesi, Diyanet Vakfı Emekçileri Sendikası (DİVES) Diyarbakır Şubesi, BTS Diyarbakır Şubesi, KESK Kadın Platformu, Tevgera Jinên Azad (TJA), Diyarbakır Barış Anneleri İnisiyatifi, Diyarbakır 78’liler Derneği, Pir Sultan Abdal Derneği Diyarbakır Şubesi, Diyarbakır Sarmaşık Yoksullukla Mücadele Derneği, Diyarbakır Göç Edenlerle Yardımlaşma Derneği, TUHAD-FED, DİAY-DER, KURDİ-DER, Kürt Enstitüsü, Rojava Derneği, Demokratik İslam Kongresi (DİK), MEYA-DER, Özgür Gazeteciler İnisiyatifi, Demokratik Toplum Kongresi (DTK), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Diyarbakır il örgütü, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır il örgütü, Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) Diyarbakır il örgütü, EMEP Diyarbakır il örgütü ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Diyarbakır il örgütü.