Ana SayfaDünyaTrump, CIA’in Esad karşıtı grupları silahlandırdığı ‘gizli programı’ sonlandırdı

Trump, CIA’in Esad karşıtı grupları silahlandırdığı ‘gizli programı’ sonlandırdı

HABER MERKEZİ – ABD Başkanı Donald Trump, Rusya’nın uzun zamandır peşinde olduğu bir karar olan ve 2013 yılında Obama yönetimi tarafından başlatılan CIA’in gizli programını sonlandırma kararı aldı. CIA’in bu programı Esad rejimine karşı savaşan Suriyeli silahlı ‘muhalifleri’ eğitmeye ve onları silahlandırmaya yönelikti. Bu kararın Rusya tarafından oldukça iyi karşılanacağı tahmin ediliyor.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad rejimine karşı savaşan Suriyeli silahlı ‘muhalifleri’ eğitmeye ve onlara silah vermeye yönelik CIA’in gizli programını sonlandırma kararı aldı.

Bu karar Rusya’nın uzun zamandır peşinde olduğu bir karardı.

Program, 2013 yılında Obama yönetimi tarafından Esad’ı düşmesine yol açacak baskıyı kurmak için başlatılan politikaların dayanağıydı.

Ancak kararın alınmasından iki yıl geçmesinin ardından Rusya’nın askeri güçlerini Suriye’ye sevk etmesiyle bu programın destekçileri bile programın etkinliğini tartışmaya başlamıştı.

The Washington Post’un haberine göre ABD’li yetkililer, Trump’ın gizli programı kullanımdan kaldırmasının, Esad karşıtı planları bölgedeki çıkarlarına saldırı olarak gören Rusya ile çalışma yolları bulmaya yönelik ilgisini yansıttığını düşünüyor.

Programın kapatılması aynı zamanda Washington yönetiminin Esad’ı görevinden etmek için kısıtlı kozu ve arzusu olduğunun da kabulü anlamına geliyor.

3 ay önce ABD: Esad’ın başında olduğu Suriye ile barış ihtimal dışı

Bundan daha üç ay önce ABD, Esad’ı kimyasal silah kullanmakla suçlamış ve Trump Suriye havaüssüne missileme niteliğinde hava saldırıları gerçekleştirmişti.

O dönemde Suriye ilişkileri hakkında açıklamalar yapan ABD’nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Nikki Haley, “Esad’ın başında olduğu bir Suriye hükümeti ile bölgede barış olacağını düşünmüyoruz” demişti.

Gazeteye konuşan yetkililere göre Almanya’da 7 Temmuz günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmeden bir ay önce CIA yöneticisi Mike Pompeo ve Ulusal Güvenlik Danışmanı H.R. McMaster ile düzenlediği toplantıda Trump, CIA programını sonlandırma kararı aldığını açıkladı.

Ulusal Güvenlik Konseyi ve CIA sözcüleri ise konuya ilişkin yorum yapmayı reddetti.

‘Ateşkes anlaşmasının şartlarından biri değil’

Trump’ın Putin görüşmesinin ardından da ABD ve Rusya, Suriye’nin güneybatısında yeni bir ateşkes anlaşmasına varmıştı.

Ürdün sınırı boyunca olan alanda için geçerli olan ateşkes, CIA destekli silahlı grupların uzun zamandır çalışmalarını yürüttüğü bir bölgeydi.

Trump yapılan ateşkes anlaşmasını, Moskova ile kurulan yapıcı ilişkilerinin yararlarından biri olarak nitelendirmişti.

İsmini vermeyen ABD’li yetkililerine göre Esad karşıtı grupların silahlandırılmasına yönelik gizli programın sonlandırılması ise ateşkes anlaşmasının şartlarından biri değildi, anlaşma zaten o sıralarda yapım aşamasının sonlarındaydı.

Karar Rusya tarafından oldukça iyi karşılanacak

Kremlin’in 2016 ABD Başkanlık Seçimleri’ne müdahalesi hakkında yapılan soruşturmalarından dolayı Trump’ın Rusya ile ilişkileri yoğun inceleme altında.

CIA destekli silahlı gruplara yönelik alınan bu karar, 2015 yılında Suriye’de araya giren ve ateş gücüyle bu savaşçıları hedefine alan Rusya tarafından oldukça iyi karşılanacağı tahmin ediliyor.

Programı destekleyen eski ve şimdiki yetkililer programın kenara atılmasını ABD’nin verdiği büyük bir imtiyaz olarak görüyor.

‘Suriye’de kazanan Putin oldu’

Halen görev yapmakta olan yetkililerden birine göre Suriye’de kazanan bu kararla beraber belli olmuş oldu:

Bu çok önemli bir karardı. Suriye’de kazanan Putin oldu.

Karar, yine ABD tarafından desteklenen ve IŞİD ile savaşmakta olan Pentagon’un başka bir girişimini ise etkilemeyecek.

Bazı analistler, bu kararın alınmasıyla birlikte Suriye içerisinde yer alan radikal gruplardan daha da fazlasının güçlenme ihtimalinin arttığı ve ABD’nin güvenirliliğinin zedeleneceği görüşünde.

Ortadoğu Enstitüsü’nden Suriye üzerine çalışan Charles Lister’a göre ABD Rusya’nın tuzağına düşüyor. Lister şöyle diyor:

Ilımlı direnişi daha da kırılgan hale getiriyoruz… Bir anlamda onların boğazını kesiyoruz.

Bazılarına göre ise bu, Esad’ın Suriye’deki değişmez pozisyonunun tanınması anlamını taşıyor.

Obama yönetimi eski yetkilisi ve Yeni Amerika Güvenliği Merkezi’nde Ortadoğu Güvenlik Programı yöneticisi olan Ilan Goldenberg kararın ‘var olanı onaylama’ anlamına geldiğini söylüyor..

Kademeli bir hamle

Üst düzey yetkililer programın aniden değil, aylar boyunca devam edecek süreç içerisinde kademeli olarak terk edileceğini ifade ediyor.

Desteğin bir bölümünün IŞİD ile savaşmak veya silahlı grupların saldırılardan kendilerini koruyabilmesini sağlamak gibi başka görevlere yönlendirilebileceğinin de mümkün olduğu belirtiliyor.

‘Tamamiyle terk etmeyi göze alamayacağımız bir güçten bahsediyoruz’ diyen Goldenberg, şöyle konuşuyor:

Muhaliflere yapılan yardım tam anlamıyla kesilirse bu çok büyük bir stratejik hata olur.

‘Trump yönetiminin daha büyük bir stratejisinin parçası’

ABD yetkililerine göre alınan karar, bazı silahlı grupların eğitildiği Ürdün tarafından olumlu karşılandı ve görünen o ki bu karar Rusya ile ateşkes anlaşmalarının pazarlığına odaklanan Trump yönetiminin daha büyük bir stratejisinin parçası.

Güneydoğu Suriye’de yapılan ateşkes anlaşmasının daha beşinci gününde başka bir anlaşma hakkında daha Moskova ile görüşüldüğünü belirten Trump şöyle konuşmuştu:

Suriye’nin zorlu bir bölgesinde ikinci ateşkes anlaşması üzerine çalışılıyor. Eğer bu anlaşmayı ve birkaç tane daha anlaşmayı yapabilirsek Suriye’de bir anda bütün silahlar susabilir.

Programın uzun dönemde getireceği fayda konusunda karamsar olanlar bile Suriye’nin geleceğine ilişkin yapılan görüşmelerde Moskova’dan taviz elde edilmesi açısından programın pazarlıkta kilit bir rol oynayacağını düşünüyordu.

İsmi açıklanmayan Beyaz Saray eski yetkilisi de programın karşılıksız bir şekilde kapatılmasının anlamsız olacağını şu sözlerle açıklıyor:

İnsanlar programı sonlandırmayı düşünmeye başlamışlardı, fakat kapatma kararı karşılıksız alınacak bir karar değil. Karşılığında hiçbir şey elde etmeden yok yere bu programı kapatmak aptallık olur.


Karınca Dış Haberler