Ana SayfaÇeviriHukukçu Rose Sydney Parfitt: Faşizm hiç ortadan kalkacak mı?

Hukukçu Rose Sydney Parfitt: Faşizm hiç ortadan kalkacak mı?

…Soruya bir başka soruyla yanıt verelim. Kıtlıkta, yoksullukta, sömürüde ve gezegensel yıkımda evrensel “özgürlük” ve “eşitlik” ile bir çelişki görmeyen küresel hukuk düzeni bağlamında, faşizm hiç ortadan kalkacak mıdır?

 

State of Nature’dan Cihan Aksan ve Jon Bailes, farklı alanlarda çalışmalar yürüten ve aralarında Türkiye’den Cenk Saraçoğlu’nun da olduğu akademisyenlere “Faşizm geri mi dönüyor?” sorusunu yöneltti.

Bu soruya yanıt verenlerden biri de hukukçu Rose Sydney Parfitt*.

“Bir hukuk insanından, faşizmin şu an güvence gördüğümüz ve kanıksadığımız normatif sistemin DNA’sında yer alıyor olabileceği önermesini duymak ters gelebilir” diyen Parfitt, ‘Görünürde hukukun üstünlüğünün antitezi olan’ faşizm için “pratikte hukukun kutsallaştırılması” olabileceği vurgusu yapıyor.

Dünyadan Çeviri‘den Serap Şen’in Türkçeleştirdiği soru-cevap dizisinden Rose Sydney Parfitt’in yanıtının tamamı şöyle:

Faşizmin geri döndüğüne şüphe yok bence. Açık ki faşizmin dili, sembolleri ve mantığı bugün 1940’lardan bu yana en açık haliyle kullanılıyor. Ancak bu, faşizmin bundan önce gitmiş olduğu ya da – bir zamanlar Avrupalı, şimdi ise küresel hukuk düzenimiz bağlamında – faşizmin özünün başından beri bizimle olmadığı anlamına gelmiyor.

Bir hukuk insanından, faşizmin şu an güvence gördüğümüz ve kanıksadığımız normatif sistemin DNA’sında yer alıyor olabileceği önermesini duymak ters gelebilir. Ne de olsa hukuk, eşit haklara ve saldırmamaya olan vurgusu ile, Nazi Almanya’sında, Faşist İtalya’da ve müttefiklerinde sistematik olarak ihlal edildi ve genellikle aşırı sağ yükseliş karşısında en önemli silahımız olarak görülüyor. Ancak unutmamalıyız ki, [faşizmin yükseldiği] iki savaş arası dönem öyle kendiliğinden ortaya çıkmadı. Tam aksine, faşizm, zalim genişlemeciliği ve Sosyal Darwinci mantığı ile (ki o zamanlar tamamen “yasal”dı), 500 yıllık Avrupa sömürgeciliğinde vardı ve sonrasında kendine [Avrupa’ya] döndü.

[Hukuk devleti olgusunun] Avrupa ile sınırlı bir sistem iken dekolonizasyon, “kalkınma” ve komünizmin çöküşü yoluyla neredeyse evrensel bir sisteme dönüşmesi sürecinde, bu ayrımcı ve genişlemeci eğilimleri terk ettiği varsayılıyor. Ancak temel öncülleri aynı kaldı. Hukukun birincil özneleri (devletler ve bireyler) artık sayıca daha çok olabilir ama halen sadece negatif anlamda özgür (“bir şeyi yapmaya özgür” olmak değil, “bir şeyden azade” olmak anlamında) ve formel anlamda eşit (maddi değil yasal olarak) sayılıyorlar. Benzer şekilde, hukukun devlet dışı, insan dışı nesneleri; teknolojinin “piyasa”nın giderek daha kuytu köşelerine sermaye götürme kapasitesi ile sınırsız arzda ele geçirilen “doğal kaynaklar” olarak görülmeye devam ediyorlar.

Ancak “kaynak” arzı aslında – on dokuzuncu yüzyıl emperyalistleri ile yirminci yüzyıl faşistlerinin iddia ettiği gibi – sınırsız değil. Onların da kabul ettiği – ve benimsediği – gibi bu, devletin, karşılıklı uyum içinde, bireysel müreffeh gelecekler peşinde koşulabilecek eşitlikçi bir çerçeve olarak işlev göremeyeceği veya bunu en azından, içerisinde et, balık, yağ, gaz, su, disprosiyum, avokado ve diğer “temel” mallar bulunan bir tür dışsal “yaşam alanı” bulunmadığı müddetçe yapamayacağı anlamına geliyor. Yani devlet, bir “herkese eşit şartlar sağlayan” alan değil, sadece en güçlülerin (zenginlerin) ayakta kalma hakkına sahip olduğu sonsuz birikim savaşını halihazırda kazanıyor olanlar tarafından ele geçirilmeye müsait kolektif bir araç – bir koçbaşı. Kısaca, görünürde hukukun üstünlüğünün antitezi olan faşizm, pratikte hukukun kutsallaştırılması olabilir.

O zaman, soruya bir başka soruyla yanıt verelim. Kıtlıkta, yoksullukta, sömürüde ve gezegensel yıkımda evrensel “özgürlük” ve “eşitlik” ile bir çelişki görmeyen küresel hukuk düzeni bağlamında, faşizm hiç ortadan kalkacak mıdır?


* Kent Hukuk Okulu’nda hukuk okutmanı ve Melbourne Hukuk Okulu Avustralya Araştırma Konseyi’nde araştırma görevlisi, “International Law and the Legacies of Fascist Internationalism” (Uluslararası Hukuk ve Faşist Enternasyonalizminin Mirasları) başlıklı bir araştırma projesine öncülük ediyor. Modüler tarih ve uluslararası hukuk öznelliği üzerine kitabı 2018’de Cambridge University Press’ten çıkacak.


Arkeolog Neil Faulkner yanıtladı: Faşizm geri mi dönüyor?

Prof. Şebnem Korur Fincancı: çok açık bir faşizm dönemindeyiz


Kaynak: State of Nature

PAYLAŞ:
    WhatsApp'da Paylaş!   Telegram'da Paylaş!     Yazdır   E-Posta Gönder

Önceki Haber
OHAL karşıtı miting OHAL gerekçesiyle yasaklandı
Sonraki Haber
Tarım-ÜFE'de bir yıllık artış yüzde 20’ye yaklaştı