Ana SayfaDünyaSüryanilerin binlerce yıllık şöleni: Hano Kritho Şenliği | ÖZEL

Süryanilerin binlerce yıllık şöleni: Hano Kritho Şenliği | ÖZEL

HABER MERKEZİ – Süryanilerin her yıl Paskalya Bayramı’ndan önce tuttukları 50 günlük büyük oruca başlamadan önceki son Pazar günü bir araya gelip düzenlediği Hano Kritho Şenliği, Kuzey Suriye’de düzenlendi. Süryanilerin yoğunlukta yaşadığı Ruta köyündeki şenliği takip eden gazeteci Gamze Kafar, hem Hano Kritho’nun hikayesini hem de bu yılki şölene dair izlenimleri Karınca için yazdı.


Haber: Gamze Kafar


Zaman ve mekanın belli olmadığı Süryani inanışına göre, günün birinde bir kral büyük bir kabileye karşı savaşır. Galibiyet ihtimalinin düşük olduğu bu savaşta kral şayet zaferi kazanırsa, köyüne döndüğünde onu karşılayacak ilk kişiyi zafer uğruna kurban edeceğinin sözünü verir. Savaş galibiyetle sonuçlanır ancak işler yolunda gitmez çünkü kral köyüne döndüğünde karşısında gördüğü kişi onu karşılamak için koşan kızıdır.

Gördüklerine inanamayan kral dizlerinin üzerine çöker ve ağlamaya başlar. Neden ağladığını kızıyla paylaşır. Kızı babasının sözünü yerine getirmesi gerektiğini ancak öldürülmeden önce bir dileğinin olduğunu söyler. Kralın kızı Hano Kritho son dileğinin, -bazı inanışlara göre kırk, bazılarına göreyse bir gün- kurban edilmeden önce arkadaşlarını ziyaret edip, bir bayram yapmak olduğunu söyler. Kral bunu kabul eder.

Arkadaşlarını ziyaret eden Hano Kritho’ya gittiği her evden tahıl ve yağ gibi bereketle özleştirilen yiyecekler verilir. Hano Kritho bunları köyün meydanında toplar, tüm köye yetecek kadar büyük bir yemek yapılır ve şenlik olur.

Bazı Süryaniler Hano Kritho’nun bu şenlikten sonra zafer uğruna öldürüldüğünü söyleseler de bazıları bunun tam tersini, şenlik sonrası Hano Kritho’nun yarattığı atmosferden kaynaklı affedildiğini ve bugünün bayram ilan edildiğini iddia ediyor.

Hano Kritho’nun kral babasının kazandığı savaştan kaynaklı öldürülüp öldürülmediği toplumsal hafızada bir soru işareti olsa da her yıl Süryaniler tarafından gelenekselleşmiş Hano Kritho şenliğiyle yaşatıldığı kesin.

Kuzey Suriye’de Hano Kritho Şenliği

Süryani çocuklar Hano Kritho maketi ile

Günümüzde unutulmaya yüz tutan bu Süryani geleneği Kuzey Suriyeli Süryaniler tarafından hala yaşatılıyor. Paskalya Bayramı’ndan önce tutulan 50 günlük orucun arifesi olan yılın her pazar günü Süryaniler bir araya gelip, Hano Kritho Şenliği düzenliyor.

Düzenlenen bu şenlikte Hano Kritho’nun temsili olan maketten yapılmış ve süslenmiş bir kadın, Süryaniler tarafından şarkılar eşliğinde köyün bütün evlerini dolaştırılıp, yumurta, tereyağı ve bulgur gibi yiyecekler topluyor. Her üç maddenin de kutsal sayıldığı bu inanışta toplanılan malzemeler yine şarkılar ve dualar eşliğinde kilise ya da okul gibi bir yerde toplanıyor. Hano Kritho’nun maketi yiyecek toplamaya gittiği yerdeki insanların sırtına günahlardan arınması için vuruluyor.

Köylülerin hep birlikte yemek yapılan mekana gelmesi ile birlikte bereket duaları okunuyor. Aynı zamanda bu bayram Şubat ayına denk geldiği için baharın da karşılanması olarak nitelendiriliyor.

Köydeki kadınlar kolektif bir biçimde her evden biraz topladıkları malzemelerle kutsal saydıkları yumurtalı bulguru yapmak için kolları sıvıyor. Bolca tereyağı kullanılan yumurtalı bulgurun yapılmasıyla birlikte köy halkı bu yemeği birlikte yiyip, geleneklerini yaşatıyorlar.

1915 yılında yaşanan Seyfo Katliamı’ndan sonra Suriye’ye göç etmek zorunda kalan Süryaniler geleneklerine oldukça bağlılar. Bu şenliğe çoğunlukla çocuklar katılıyor. Bunun bir nedeniyse Süryanilerin geleneklerini gelecek nesillere aktarma isteği. Toplanan köy ahalisi Hano Kritho’nun tarihi ile ilgili konuşmalar yaparak, Paskalya öncesi tutulacak olan ve ‘büyük bayram’ olarak nitelendirilen orucu karşılamış oluyorlar.

12 yaşındaki Elina: Gelen baharı da karşıladık

Kamışlo Süryani Kültür Topluluğu üyesi Elina

Serekaniye’ye bağlı Süryanilerin yoğunlukta yaşadığı Ruta köyünden olan Hayat Murad, Hano Kritho şenliğiyle ilgili olarak şunları söylüyor:

“Her yıl bugün Hano Kritho bayramını kutluyoruz. Geçmiş zamanlardan bu yana bu geleneği devam ettiriyoruz. Bu geleneğin unutulmaması için her yıl bu şenliği düzenliyoruz.”

Kamışlo Süryani Kültür Topluluğu’na üye olan 12 yaşındaki Elina ise şenliğe gelen çocuklardan biri. Elina da Hano Kritho Şenliğiyle ilgili olarak, “Buraya Hano Kritho Bayramını kutlamaya geldim. Ayrıca gelen baharı da köyde karşılamış olduk. Bütün çocuklar birlikte şarkılar söyleyerek, evlerden bulgur, yumurta ve tereyağı topladık” diyor.

Previous post
HDP’nin yeni MYK’si belirlendi
Next post
Yıldırım ‘yerli ve milli tanklar’ için Almanya’nın 'iştirakini’ diledi: Önemli parçaları orada yapılıyor