Makedonya Cumhurbaşkanı isim değişikliği anlaşmasını imzalamayı reddetti

HABER MERKEZİ – Makedonya Cumhurbaşkanı İvanov, Makedonya’nın isminin ‘Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’ olarak değiştirilmesini öngören ve Makedonya Meclisi’nde 20 Haziran’da onaylanan anlaşmayı imzalamayacağını açıkladı.

Makedonya Cumhurbaşkanı Gyorge İvanov, Yunanistan ile Makedonya arasındaki isim sorununu çözen anlaşmayı imzalamayacağını açıkladı.

İvanov açıklamasında “Makedonya’nın ulusal kimliğine, Makedonya ulusunun özelliklerine, Makedoncaya ve birlikte yaşamanın Makedon modeline zarar veren fikirleri ya da önerileri kabul edemem” dedi.

İvanov, anlaşmanın ‘ Makedonya Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını  tehdit ettiğini ve ülkeyi Yunanistan’a bağımlı hale getiren bir pozisyona soktuğunu’ ifade etti.

Anlaşmayı imzalamayacağını söylemişti

Cumhurbaşkanı İvanov haziran başında da ‘zarar verici’ olduğunu savunduğu anlaşmayı imzalamayacağını açıklamış ve anlaşmanın ‘anayasayı ve kanunları ihlal ettiğini ve devlet kurumlarını yok ettiğini’ öne sürmüştü.

İvanov’un anayasaya göre anlaşmayı yeniden gözden geçirmesi için parlamentoya geri gönderme hakkı var ancak süresiz olarak veto etme yetkisi bulunmuyor.

Milletvekilleri yeni bir oturum yapıp anlaşmayı yeniden onaylarsa İvanov isim değişikliğine engel olamayacak.

Makedonya parlamento sözcüsü Talat Caferi de Associated Press’e (AP) yaptığı açıklamada gelecek hafta milletvekillerinin yeniden anlaşmayı oylayabileceğini söyledi.

“İstifa edeceğim”

Başbakan Zaev de televizyonda yaptığı açıklamada anlaşmanın referandumda reddedilmesi halinde istifa edeceğini söyledi.

Makedonya Başbakanı ” Evet, eğer halk oylaması başarısız olursa istifa edeceğim. Ancak başaracağımızdan eminim. Halkın başka seçeneği yok” dedi.

Anlaşma süreci

Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, 12 Haziran günü Makedonya Başbakanı Zoran Zaev ile bir anlaşmaya varıldığını açıklamış, “Mutluyum çünkü Yunan tarafının bütün koşullarını karşılayan iyi bir anlaşmaya vardık” demişti.

17 Haziraan’da Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias ve Makedonya Dışişleri Bakanı Nikola Dimitrov, iki ülkenin sınırında bulunan Prespa Gölü kıyısındaki Psarades köyünde düzenlenen törende imzaları atmıştı.

Makedonya Meclisi, isim sorununun çözümüne ilişkin imzalanan ve ülkenin adının ‘Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’ olarak değiştirilmesini öngören anlaşmayı 20 Haziran’da onaylamıştı.

Makedonya’nın sol eğilimli Başbakanı Zoran Zaev milletvekillerine yaptığı konuşmada Atina ve Üsküp’ün ‘iki ülke için de kabul edilebilir ve değerli bir anlaşma’ imzaladığını söylemiş ve  “Bu çözümle sadece bir başka dost ve stratejik ortak kazanmadık aynı zamanda NATO ve AB’nin kapılarını açtık” diye konuşmuştu.

İsim sorunun çözümü ve stratejik ortaklık anlaşmasının oylandığı meclis oturumuna, 120 milletvekilinden 69’u katılmıştı. Ana muhalefetteki VRMO-DPMNE partisinden milletvekilleri katılmadığı oturumda yer alanların tamamı ‘evet’ oyu kullanmıştı.

Anlaşmanın tam olarak yürülüğe girmesi için Makedonya’nın anayasasını değiştirmesi lazım. Bu yüzden ülkede sonbaharda bir referandum yapılacak. Eğer anlaşma onaylanırsa bu kez  Yunanistan parlamentosu aynı şekilde anlaşmayı oylamaya sunacak.

İsim krizi nasıl başladı?

Yunanistan, kendi sınırları içinde “Makedonya” isimli bir bölge bulunduğu gerekçesiyle uzun yıllardır Makedonya’nın adının değişmesini talep ediyor.

Bağımsızlığını 1991’de ilan eden Makedonya Yunanistan ile devam eden isim sorunu nedeniyle Avrupa Birliği (AB) ve NATO’ya üye olamıyor.

1993’te Birleşmiş Milletler’e (BM) kabul edilen Makedonya, yine Yunanistan’ın itirazı üzerine geçici olarak “Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Makedonya” (FYROM) adıyla üyeliğe geçmişti.

Yunanistan halkının bir kısmı Üsküp yönetimini “Makedon kimliğini” çalmaya çalışmakla suçluyor.

Antik dönemde Makedon Kralı olan Büyük İskender’in mirası da iki ülke arasındaki problemlerden biri.