Ana SayfaGüncelSeyyidhan Kömürcü ile ‘Dünya Lekesi’ üzerine

Seyyidhan Kömürcü ile ‘Dünya Lekesi’ üzerine

HABER MERKEZİ – ‘Dünya Lekesi’ isimli şiir kitabı Fransızcaya çevrilen şair Seyyidhan Kömürcü, Yeni Yaşam’dan Ahmet Güneş’in sorularını yanıtladı. En çok Fransızca bilen birinin kitabını okurken ne hissettiğini merak ettiğini söyleyen Kömürcü, “Acaba benzedi mi benim yazdığım kitaba?” diye soruyor. Röportajın tamamını aşağıdan okuyabilirsiniz.


Röportaj: Ahmet Güneş


Öncelikle tebrik ederiz. ‘Dünya Lekesi’ Fransızca’ya çevrildi. Türkçe şiirin diğer dillere çevirisi az oluyor. Bir de ‘çeviri şiir’ tartışmaları var. Siz ne düşüyorsunuz?

Teşekkür ederim. Evet, beklemediğim bir anda ‘Dünya Lekesi’ Fransızcaya çevrildi. Değişik bir duygusu varmış. Şimdi en çok Fransızca bilen birinin Dünya Lekesi’ni okurken ne hissettiğini merak ediyorum. Acaba benzedi mi benim yazdığım kitaba? Şiirin az, çeviri şiirin neredeyse yok olduğu bu zamanda bunun önemli bir dokunuş olduğunu düşünüyorum. Çevirmenin (Sylvain Cavailles) ve yayınevinin (Kontr Editions) mütevazı duruşunu da çok sevdim. Aynı şeye hislenmek büyük bir akrabalık, çeviri bu açıdan önemli bir elçilik hali. İyi sonuç verir mi, bu tamamen çevirmenin şiir şair mesaisine bağlı. Evvela Türkçe’deki ruh halini hissetmiş olması lazım. Ama çevirmenimle benzer çaresizlikler yaşadığımızı görünce, çeviri doğru olacak dedim içimden. Bunu şurdan anladım: Çeviriyle ilgili bir görüşmemizde Sylvain’a kitabı ve çevirinin gidişatını kastederek ‘nasıl geçiyor’ diye sordum. Bir sessizlik oldu, “geçen bir şey yok çalışıyorum ve ilerliyorum o kadar” dedi. Ben bu buluşmanın doğru olduğunu o anda anladım. Geçen bir şey yoktu.

Everest Yayınları kitaplarınızın yeniden basımlarını yaptı. Kısa bir sürede de oldukça seri baskılar oldu. Öncesinde durum neydi? Tükenmiş miydi veya dağıtım sorunları mı engeldi?

İlk kitabım olan ‘Hasar Ayini’nin ilk baskısı Varlık Yayınları tarafından yapılmış ve tükenmişti. ‘Dünya Lekesi’ ile Varlık Yayınları’ndan ayrılıp Everest Yayınları’na geçtim. Kitapların ikisi de şiir kitaplarına göre iyi baskı yaptı. Everest’in dağıtım politikası iyi, bu yüzden de daha hızlı tüketip yeni baskılar yapabiliyor. Kitapların bu kadar baskı yapacağını hiç düşünmemiştim. Kitaplar da öyle kitaplara benzemiyordu ama bazen oluyor. Şimdilerde Hasan Ali Toptaş en çok baskı yapan yazarlarımızdan oldu; ama biz onu yıllar önce okuduğumuzda hiç öyle çok basılacağını, okunacağını düşünmemiştik. Hatta bu açıdan herkes onu bilmezken onu okuyor olmamız bize ayrıcalık da katıyordu. Yayınevinin dağıtım ve sunum politikası bu açıdan oldukça önemli. Bir de tartışılmaz biçimde sosyal medyanın etkisi kitabı daha görünür kılıyor.

Sosyal platformlarda şiirleriniz seslendirildi ve baya da dinleniyor(!). ‘Sinem’, ‘sena’ ‘eşya’ ve daha birçok şiiriniz insanların dilinde. Her şairin sevdiği veya etkilendiği yazar-şairler var. Seyyidhan Kömürcü kimleri seviyor ve okuyor?

İmza söyleşi vb buluşmalarda “Şiirlerinizi dinledim(!) ve çok sevdim” gibi cümleleri çokça duymaya başladım. Yani şiir artık okunduğu kadar dinlenen de bir şey. Yanlış ya da doğru olduğu tartışılır ama bu tüketim biçimi de kitabın satışını etkileyen bir durum. Bahsettiğiniz şiirler de YouTube vb. sosyal platformlarda çok okunmuş çok dinlenmiş dolayısıyla çok bilinen şiirler. Ben kimleri okuyorum? Belli başlı referanslarla iyi olduğunu duyduğum her türü okumaya çalışıyorum. Ama artık kitap okumak çok zorlaştı. Aylarca yanımda gezdirip bitiremediğim kitapların sayısı çoğaldı. Beni hala en çok heyecanlandıran metin, yeni bir şairin şiirleri. Çok oldu mu? Hayır çok olmadı. Ama zaten bizi az olan şeyler heyecanlandırıyor.

Son dönemde neler yapıyorsunuz? Var mı yeni bir çalışma?

Çalıştığım iki dosya var, biri şiir diğeri değil. Bazen dönüp çalıştığım bazen de tamamen uzaklaştığım iki dosya. Bu yılın sonunda şiir dosyasını bitirip yayınevine vermeyi planlıyorum. Beni heyecanlandırıyorlar. Yazmamak için çok oyalandım. Çok başka şeyler düşündüm ama artık yazmamak için elimden gelen her şeyi tamamladım gibi geliyor bana. Mecbur, yazılacak.

Son olarak okurlarınıza söylemek istediğiniz bir şey var mı?

Okumak çok zor yazmak da öyle. Yaşamak güzel, iyi bir dizenin yanındaysanız, iyi bir dize yanınızdaysa, iyi bir dizenin yanından geçmişseniz.


Seyyidhan Kömürcü’nün şiirleri Fransızcada