Ana SayfaDünyaABD’nin çekilmesi Fırat’ın doğusuna yönelik operasyona ‘yeşil ışık’ mı engel mi?

ABD’nin çekilmesi Fırat’ın doğusuna yönelik operasyona ‘yeşil ışık’ mı engel mi?

HABER MERKEZİ – ABD’nin Suriye’den çekilme sürecini başlatması Ankara’nın Demokratik Suriye Güçleri’nin denetimindeki bölgelere yönelik operasyonuna ‘yeşil ışık’ anlamına mı geliyor? Gazeteci Bobby Ghosh, Ortadoğu uzmanları Arzu Yılmaz ve Fehim Taştekin değerlendirdi. Yılmaz’a göre Rusya ve İran, yakın zamanda Türkiye’yi bölgeden çekilmeye zorlayabilir. Taştekin ise Afrin sürecinden farklılıklar olduğuna işaret ederken, Ghosh “Rusya ve İran, Erdoğan’ın Suriye’deki hedeflerini paylaşmıyorlar” diyor.

Türkiye’nin Fırat’ın doğusu yani Demokratik Suriye Güçleri denetimindeki bölgelere operasyon hazırlığı gündemdeyken, ABD Suriye’den çekilme kararı aldı.

2 bin civarında askerini sahadan çekeceğini açıklayan ABD’nin, operasyon hazırlığı içinde olan Türkiye’ye ‘üstü örtük onay’ verdiği görüşü öne çıkmasına rağmen kimi Ortadoğu uzmanları ve gazeteciler kararın Ankara’nın planlarını olumsuz etkileyebileceğini vurguluyor.

Bu görüşlerden biri Bloomberg’ten Bobby Ghosh’a ait. “Trump Türkiye’ye iki ucu keskin bir hediye verdi” başlıklı makalesinde Ghosh, çekilmenin AKP lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı zor durumda bırakabileceğini savunuyor.

Ghosh, “Amerikan askerlerinin çekilmesi, Türkiye’nin bölgesel güçlerin Suriye’de nüfuz kazanmak için giriştikleri üç taraflı yarışta yalnız kalması demektir. Bu üçgenin diğer iki ucu olan Rusya ve İran, Erdoğan’ın Suriye’deki hedeflerini paylaşmıyorlar” diyor.

ABD’nin çekilme kararının “Türkiye’nin yapacağı bir harekat için yeşil ışık anlamına gelmediği gibi, böyle bir harekatın başarısını da garanti etmiyor” diye de ekliyor.

“Rusya ve İran, Türkiye’yi bölgeden çekilmeye zorlayabilir”

Astana ortakları: İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan

Kürdistan Amerikan Üniversitesi’nde görev yapan Ortadoğu uzmanı Dr. Arzu Yılmaz da söz konusu çekilme kararının Kürtler açısından bir “panik durumu” yaratmadığını ifade ederek, ABD’nin çekilmesinin Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna planladığı operasyon açısından elini güçlendiren bir gelişme olmadığını söylüyor.

“Suriye’de Şam’ın oluru dışında sahadaki iki aktör ABD ve Türkiye’dir. İran ve Rusya Şam’ın onayıyla orada bulunuyorlar. Dolayısıyla ABD çekildiğinde yakında Türkiye’ye de ‘haydi sıra sende’ denebilir. Çünkü Türkiye’nin durumunu diğerleriyle kıyaslayamayız, onların Suriye rejiminin gözünde bir meşruiyeti var.

“Yakında, Şam’ın hamisi olan Rusya ve İran’dan Türkiye’nin de çekilmesine dönük bir baskı gelebilir. Yani ABD çekildiğine göre Türkiye’ye de yol göründü demektir.”

“Afrin senaryosu burada işlemeyebilir”

Gazeteci-yazar Fehim Taştekin ise Ankara’nın operasyon seçeneğini masada tuttuğu ancak birkaç yeni faktörün devreye girdiğini vurguluyor.

“Türkiye 10-30 km derinliğinde sınır boyunca bir tampon bölge hedefliyor ama Afrin’den farklı olarak güneye açılan ceplerde neyle karşılaşacağı belli değil” diyen Teştekin’e göre Rusya’nın bölgedeki önceliği de değişecek.

“Rusya ‘asıl büyük sorun’ olarak nitelediği Amerikan varlığını sona erdirecek bir baskı mekanizmasının Türkiye’den gelişmesini işlevsel buluyordu. ABD çekildiğinde Rusya’nın önceliği bu kez Türk kontrolünü minimize etme hedefine kayabilir. Rusya ve İran’ın bu saatten sonraki tercihi kuşkusuz Fırat’ın doğusu ve batısıyla bütün bölgeye Suriye ordusunun dönmesidir- ki Suriye ordusu bir süredir pozisyon alıyor.”

Suriye’nin de Türkiye’ye karşı “bir rövanş olarak” Kürtleri yanına çekmeyi hedefleyebileceğini belirten Taştekin, Afrin sürecinden farklılıklar olduğuna dikkat çekiyor.

“Türkiye’nin tehditleri Kürtleri Şam’a iten bir sonuç doğurduğu sürece Rusya ikili oynamaya devam edebilir. Fakat Türk askeri varlığı, Şam ve müttefikleri açısından yarın ‘temel sorun’ olma riski taşıyor. Üstelik Rusya, Kürtleri çözümün bir parçası yapma önerisinden vazgeçmiş değil. Buna ilaveten Suriye de Türkiye’ye karşı bir rövanş olarak Kürtleri yanına çekme stratejisi güdebilir. O yüzden Afrin senaryosu burada işlemeyebilir.”

Ortadoğu uzmanı Dr. Mustafa Peköz’e göre de Rusya olası operasyona karşı temkinli ve tavrı bu kez Afrin’dekinden farklı.

“Bu bölgenin Afrin’e yapılan operasyonla karşılaştırılamayacak bir yeri var. Afrin operasyonu öncesi yaklaşık 5 kez MİT Müşteşarı, Savunma Bakanı ve o dönemki Genel Kurmay Başkanı Hulusi Akar Rusya’yı ziyaret etti. Ve orada yapılan görüşmeler, pazarlıklar sonucu Rusya’nın izniyle operasyon yaptılar. Hepimiz biliyoruz ki Rusya izin vermeseydi Türkiye, Afrin’e giremeyecekti.”

Rusya ve İran ne diyor?

Erdoğan’ın daveti üzerine Ankara’ya gelen İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ikili görüşmenin ardından yaptığı açıklamada “Suriye bizim için çok önemli. Suriye kaderinin sadece Suriye halkı tarafından belirlenmesi lazım. Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması konusunda Türkiye ile hemfikiriz. Barış ve istikrarın sağlanması için işbirliğini sürdüreceğiz” demişti.

ABD’nin Suriye’den çekilme kararı için “Henüz herhangi bir geri çekilme belirtisi görmüyoruz” diyen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Türkiye’nin Suriye’deki çıkarlarına saygı duyduğunu da vurgulamış ve eklemişti: “Türk partnerlerimiz de Suriye’de yaptığımız işbirliği kapsamında uzlaşılara hazır.”


Bu haber DW Türkçe, BBC Türkçe, Ahval, Karınca Arşiv’den derlenmiştir.

ABD neden çekildi, Rusya ne yapacak?




Önceki Haber
Bu kez daha karanlık ve ürkütücü: Yeni 'Hellboy'dan ilk fragman
Sonraki Haber
Meclis’e dokuz fezleke daha gönderildi