Ana SayfaManşet2018’de yazılı basın: LGBTİ+ kimlik ve varoluşu ‘suç’ gibi gösterildi

2018’de yazılı basın: LGBTİ+ kimlik ve varoluşu ‘suç’ gibi gösterildi

HABER MERKEZİ – Kaos GL’nin Medya İzleme Raporu’na göre 2018 yılı, yazılı basında LGBTİ+ kimlik ve varoluşunun ‘suç’ gibi gösterildiği bir yıl oldu. Ayrıca ayrımcı dil çok sık kullanıldı. Bir önceki yıla kıyasla nefret söylemi oranında düşüş kaydedilirken, ayrımcı dil ve ön yargı oranları ise değişmedi.


Hazırlayan: Hasan Özhan Ünal


Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği (Kaos GL), LGBTİ+’ların (lezbiyen, gey, biseksüel, trans, interseks) medyada yer alış biçimine ilişkin 2018 Medya İzleme Raporu’nu geçtiğimiz günlerde yayınladı.

Derneğin Medya ve İletişim Program Koordinatörü Yıldız Tar’ın yazdığı raporun araştırması Ali Erol, Ali Özbaş, Aslı Alpar, Gözde Demirbilek ve Yıldız Tar tarafından yürütüldü.

Araştırma kapsamında 2018 yılı boyunca ulusal ve yerel medyada yer alan 2442 haber, söyleşi ya da köşe yazısının mercek altına alındığı rapor 134 sayfadan oluşuyor.

Raporda 2018 yılına ait sayısal verilerin yanı sıra hak haberciliği, nefret söylemi, ayrımcılık, kalıp yargı ve ön yargı örnekleri de yer alıyor.

Yazılı basının yanı sıra internet ve sosyal medyanın da takip edildiğini belirten Yıldız Tar, “Bu sene yazılı basını gün gün takip etmenin yanı sıra, internet medyasına ve sosyal medyaya da odaklandık. Ay ay sosyal mecralarda ne olduğunu yazdık. Bu raporda aylık analizlerimizin derlenmiş halini de bulabilirsiniz” diyor.

3 içerikten birinde ayrımcılık var

Rapora göre 2018 senesi yazılı basında LGBTİ+ kimlik ve varoluşunun “suç” gibi gösterildiği bir yıl oldu. Yazılı basında ayrımcı dil çok sık bir biçimde kullanıldı.

Kaos GL’nin raporunda, LGBTİ+’ları konu edinen bütün içeriklerin yüzde 34’ünde ayrımcılık yapıldığı kaydedildi.

2017’ye kıyasla 2018 yılı

Derneğin 2018 yılı raporuna göre bir önceki yıla (2017) kıyasla nefret söylemi oranında düşüş kaydedilirken, ayrımcı dil ve ön yargı oranları ise değişmedi.

Rapordan öne çıkanlar

Kaos GL’nin Medya İzleme Raporu’ndan öne çıkanlar ise şöyle:

  • 2018 yılında yazılı basında yayınlanan 2442 metninin incelendiği araştırmada, bu metinlerin 164’ünde (yüzde 7) LGBTİ+’lar metnin konusu değildi, sadece isim olarak yer alıyordu. Bu haberler çıkartıldığında 2018 yılında toplam 2278 haber, söyleşi ya köşe yazısında LGBTİ+’lar yer aldı.

  • LGBTİ+’ları konu edinen haber, söyleşi ve köşe yazılarından neredeyse yüzde 50’si (1148) hak haberciliği kapsamında. 1130 metni ise LGBTİ+’ların temel hakları ihlal edildi, nefret söylemi ve/veya ayrımcı dil kullanıldı ya da LGBTİ+’lara ilişkin önyargıları besleyen içerik tercih edildi.

  • Hak haberciliği kapsamında değerlendirilen 1148 metin detaylıca incelendiğinde haberlerin büyük bir çoğunluğunda (671 metin, yüzde 58) sadece LGBTİ+’ların temel insan haklarına saygılı olmakla yetindiği açığa çıktı. Yine 2018’de hak haberciliği kapsamında değerlendirilen haberlerin yüzde 33’ünde (384 metin), yayınlanan bütün haberlerin ise sadece yüzde 16’sında LGBTİ+’ların yaşadığı ayrımcılık, nefret saldırısı gibi hak ihlallerini hak temelli habercilik ilkeleri çerçevesinde görünür kılındı. Sadece 93 haberde bu ihlallere karşı mücadele yöntemlerinden bahsedildi.

  • LGBTİ+ örgütlerinin LGBTİ+ haklarına ilişkin görüşleri 2018’de yazılı basında kendisine ancak 70 metinde yer bulabildi. Bu, hak haberciliği kapsamında değerlendirilen haberlerin yüzde 6’sını oluştururken, bütün haberlerin ise sadece yüzde 3’üne tekabül ediyor.

  • Hak haberciliği kapsamında değerlendirilmeyen haberlerin yüzde 85’inde (957), haber yoluyla cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği hak ihlaline yol açıldı.

  • 2018 yılında 782 haber, söyleşi ve köşe yazısında LGBTİ+’lar ayrımcı bir dille temsil edildi. Bu, LGBTİ+’ları konu edinen bütün içeriklerin yüzde 34’ünü oluşturuyor.

  • LGBTİ+’ları konu alan metinlerin yüzde 26’sında lezbiyen, gey, biseksüel, trans ya da interseks olmak “suç” gibi gösterildi.

  • Hak haberciliği kapsamında değerlendirilmeyen haberlerin yüzde 99’unda (1121) LGBTİ+’lara yönelik ön yargı tespit edildi.

  • 2018’de LGBTİ+’ların konu edildiği haberlerin büyük bir çoğunluğunda LGBTİ+ kişilerden ya da örgütlerinden çok uzman ve akademisyenlerin görüşlerine başvuruldu.

  • Bir yıl boyunca üretilen 2278 içeriğin büyük bir çoğunluğunda genel olarak LGBTİ ya da LGBTİ+ ifadesi kullanıldı. Haberlerde kendisine en çok yer bulabilen grup 556 içerikle translar oldu. Ancak transların büyük çoğunlukla adli vakalar ve polis operasyonlarına ilişkin haberlerde yer aldığı gözlemlendi. LGBTİ+ toplumunun içinde en görünmez gruplar ise biseksüeller (107 metin) ve intersekslerdi (10 metin).


Kaos GL’nin 2018 yılına ait medya raporunda medyada ayrımcı söylem, nefret söylemi ve ön yargıya ilişkin hem genel verileri hem de gazete ve şehir bazlı verileri bulabilirsiniz. Raporun tamamına BURADAN ulaşabilirsiniz.



Önceki Haber
Komünist Enternasyonel'in 100. yılına özel konferans
Sonraki Haber
Ada deyip de geçmeyin öyle…