İHD’den ‘bölge raporu’: 211 tutuklu işkence ve kötü muameleye maruz kaldı
HABER MERKEZİ – İHD Diyarbakır Şubesi’nin “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2018 Yılı İnsan Hakları İhlalleri Raporu”na göre beş kent ve bağlı 16 ilçede 16 kez sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Raporda 211 tutuklunun cezaevlerinde işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı belirtildi.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2018 Yılı İnsan Hakları İhlalleri Raporu”nu açıkladı.
İHD Eş Genel Başkan Yardımcısı Rehşan Bataray Saman, iki yıllık Olağanüstü Hal (OHAL) sürecini hukuk ve demokratik yaşamın yapısını zedeleyen ve tahribatlar oluşturan, insan hakları ve özgürlükleri tamamen baskı altına alan, adalet ve hakikat anlayışını derinden yaralayan bir süreç olarak tanımladı.
Bölgede 2018 yılında pek çok kategorik konuda hak ihlallerinin ortaya çıktığını belirten Bataray, “Derneğimiz tarafından tespit edilen verilere göre hapishanelerde 402’si ağır olmak üzere toplam bin 154 hasta mahpus adeta ölüme terk edilmiştir” dedi.
Ayrıca Bataray, İmralı Cezaevi’nde tutuklu bulunan PKK lideri Abdullah Öcalan ve aynı cezaevinde bulunan üç siyasi tutuklunun avukatları ve aileleriyle görüştürülmemesinin insan hakları ihlali olduğunu söyledi.
https://twitter.com/amedihd/status/1092741703197446150
Hak ihlalleri
Bataray’ın ardından konuşan İHD Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi Abdusselam İnceören, 2018 yılında bölgede yaşanan hak ihlallerini sıraladı. Özetle şöyle:
- Keyfi öldürme, silah kullanma yetkisinin ihlali veya dur ihtarına uymadığı gerekçesiyle: Güvenlik güçleri tarafından vurulan dört kişi yaşamını yitirdi, dört kişi yaralandı. Köy korucuları tarafından vurulan beş kişi yaşamını yitirdi, üç kişi yaralandı.
- Hapishanelerde bir hasta tutuklu yaşamını yitirdi. Bir mahpus cezaevinde şüpheli bir biçimde yaşamını yitirdi. İki tutuklu ise yaralandı.
- İki kişi faili meçhul saldırılarda yaşamını yitirirken, altı kişi ise yaralandı. Resmi hata ve ihmal sonucu 11 kişi yaşamını yitirdi, 106 kişi ise yaralandı.
- Zırhlı araç çarpmaları sonucu biri çocuk iki yurttaş yaşamını yitirdi, ikisi çocuk sekiz yurttaş ise yaralandı.
- Yedi asker ve polis, intihar ettikleri iddia edilerek şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi.
- Bir siyasi parti yönetici ve bir doktor saldırı sonucu yaşamını yitirdi, bir öğretmen, bir yerel yönetici, iki avukat ve beş doktor gerçekleşen saldırılarda yaralandı.
- İki çocuk, mayın ve sahipsiz bomba patlaması sonucu yaşamını yitirdi. İkisi çocuk olmak üzere toplam altı kişi de yaralandı. İkisi çocuk olmak üzere dört kişi, kimliği belirsiz kişi veya kişilerce kuşkulu bir biçimde öldürüldü.
- 54’ü çocuk 2 bin 837 kişi gözaltına alındı. Beşi çocuk 496 kişi tutuklandı. 2 bin 368 eve baskın yapıldı.
Sokağa çıkma yasakları
- 6 kent merkezi ve bu kentlere bağlı 16 ilçe sınırlarında bulunan yüzlerce bölgeyi kapsamına alacak şekilde toplamda, 46 kez özel güvenlik bölgesi ilanları gerçekleşti.
- 5 kent merkezi ve bu kentlere bağlı 16 ilçede bulunan 565 köy/mahalle ve bu köy/mahallere bağlı bulunan 657 mezrayı kapsamına alacak şekilde toplamda, 16 kez sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
- Askeri operasyonlar ve çatışmalar sırasında 5 kez ormanlar ve ekinlik arazilerde yangın çıktı.
- Yaşamını yitiren örgüt üyelerinin defin edildiği, en az 5 mezar/mezarlık tahrip edildi.
İşkence yasağına yönelik ihlaller
- En az 17 kişi gözaltında işkenceye ve kötü muameleye maruz kaldı.
- 83 kişi gözaltı yerleri dışında (sokak-ev baskını) işkence ve kötü muameleye maruz kaldı.
- 211 tutuklu, cezaevinde işkence ve kötü muameleye maruz kaldı.
- 20 kişi, güvenlik güçlerinin ajanlık dayatmalarına maruz kalırken, sekiz kişi de tehdit edildi.
Hapishanelerdeki hak ihlalleri
- 165 mahpus, gerekçe gösterilmeden sürgün/sevk edildi. 183 mahpus sağlık hakkı ihlaline maruz kaldı.
- 118 mahpus ve aileleri arasındaki görüşmeler engellendi. En az 25 mahpus tecrit ve izolâsyona maruz kaldı.
- En az 40 mahpus hakkında soruşturma başlatıldı.
- 22 mahpusun haberleşme hakkı engellendi. 18 mahpus, sosyal etkinlik haklarından mahrum bırakıldı.
