Enflasyon verileri açıklandı: Gıdada artış yüzde 30, kriz aşama aşama ilerliyor

HABER MERKEZİ – Yıllık enflasyon Şubat ayında yüzde 19,67’ye gerilerken, gıdadaki fiyat artışı yüzde 30’a yakın. Verileri değerlendiren iktisatçılardan Ümit Akçay ekonomik krizin aşama aşama ilerlemeye devam etmekte olduğunu belirtirken, Ali Rıza Güngen ile Mustafa Sönmez büyük kentlerde açılan tanzim satış noktalarına rağmen artan gıda fiyatlarına dikkat çekti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Şubat ayına dair Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerini açıkladı.

Bu verilere göre tüketici fiyatları endeksi Şubat ayında yüzde 0,16 artarken, yıllık artış ise yüzde 19,67’ye geriledi.

Üretici fiyatları endeksi (ÜFE) ise Şubat’ta aylık yüzde 0,99, yıllık bazda ise yüzde 29,59 arttı.

En yüksek artış gıdada

Ana harcama grupları itibariyle aylık bazda en yüksek artış yüzde 2,48 ile sağlık grubunda oldu.

Fiyat artışı eğitimde yüzde 1,64, lokanta ve otellerde yüzde 0,87 ve ulaştırmada yüzde 0,71 oldu.

Giyim ve ayakkabı fiyatları yüzde 4,81 ile en fazla düşüş gösteren ürün grubu olurken, fiyatlar çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0,39, eğlence ve kültürde yüzde 0,37, haberleşmede yüzde 0,34 düştü.

Yıllık bazda en fazla artış ise yüzde 29,95’lik artış ile gıda ve alkolsüz içeceklerde oldu.

TÜFE’deki yıllık artış çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 28,08, ev eşyasında yüzde 27,59, eğlence ve kültürde yüzde 20,43, lokanta ve otellerde yüzde 19,79, konutta 16,56, ulaştırmada yüzde 15.18 oldu.

BİM ve A101 ürünleri endekse girmiş olabilir

TÜİK’ten üst düzey bir yetkili geçtiğimiz ay enflasyonu düşürmek için zincirleme endeks’te yer almayan BİM ve A101 marketlerinden ürünlerin enflasyon sepetine dahil edildiğini öne sürmüştü.

Ayrıca TÜİK’te enflasyon rakamlarını açıklayan birimin başındaki Başkan Yardımcısı Enver Taştı görevden alınmıştı. Taştı’nın görevine 3 Ekim’de aylık yüzde 6,3 olarak açıklanan Eylül 2018 verilerinin ardından son verilmişti.

İktisatçılar ne diyor?

Beş ayın ardından yüzde 20’nin altına düşen enflasyon verilerini değerlendiren kimi iktisatçıların görüşleri şöyle:

Ümit Akçay

Enflasyon rakamı hakkında: Döviz krizinin etkisinin sonuna geliniyor. Halen Ağustos rakamlarına dönülebilmiş değil ama Ekim’deki zirveden sonra Ocak hariç gerileme sürüyor.

Döviz krizi, 2018-2019 krizinin ilk aşamasıydı, sonrasındaki aşamalar sürüyor. Mevcut durumda halen stagflasyon mevcut. Seçim sonrasında atılacak adımlar kritik.

Enflasyonun düşmesi, piyasadaki malların fiyatının düşmesi, ucuzlaması değil artış hızının azalması demek. Yani yıllık enflasyon 25’ten 19’a gerilediğinde fiyatlar ucuzlamıyor, daha az pahalılaşıyor. Tersi için deflasyon gerekir.

Mustafa Sönmez

Tanzim tiyatro çadırlarına rağmen sebze meyve fiyatları Şubat’ta yüzde 2’ye yakın arttı ve geçen Şubat’a göre fiyat artışı yüzde 60’a yakın.

Geçen aylarda pusuda yatan hizmet fiyatları Şubat’ta ayaklandı. Şubat artışı sağlıkta yüzde 2,5, eğitimde yüzde 2’ye yakın. Yıllıkta lider yüzde 29,5 ile gıda. Onu dışa bağımlı dayanıklı ev eşyaları izledi. Lokanta fiyatları da yüzde 20’ye yakın arttı. Fiyatı en az artan içki ve sigara.

Ali Rıza Güngen

TÜİK fiyat endeksine göre tanzim satışın ortalama fiyatlara etkisi oldukça sınırlı. Ankara ve İstanbul’daki (zincir mağazaların katkısıyla sağlanan) fiyat düşüşü seçime kadar sorunu erteleme imkanı yaratmış duruyor.