Ana SayfaGüncelHDP’den Dersim Katliamı açıklaması

HDP’den Dersim Katliamı açıklaması

HABER MERKEZİ – Dersim Katliamı’nın üzerinden 82 yıl geçti. HDP katliama ilişkin yaptığı açıklamada, özür dilenmesi, “Tunceli” adının değiştirilmesi, mezar yerlerinin açıklanması, zararların tazmin edilmesi, kayıpların akıbetinin ortaya çıkarılması ve askeri arşivlerin açılması çağrısı yaptı.

HDP, Dersim Katliamı’nın 82’nci yılına dair yazılı açıklama yaptı.

Katliamda yaşamını yitirenlerin anıldığı açıklamanın tamamı şöyle:

Dêrsim halkının 1937-1938 yıllarında karşı karşıya kaldığı devlet şiddeti bu toprakların tarihinde ne ilkti ne de son oldu. 82 yıl önce Cumhuriyet tarihinin en karanlık sayfalarından birine imza atıldı. 4 Mayıs 1937 tarihinde, ‘Tunçeli Tenkil Harekatı’ isimli bir kararla, uzun süren bir planlama ve hazırlığın ürünü olarak Dêrsim Katliamı başlatıldı.
1938 yılında, devletin bütün kademelerinin onay ve takibiyle yapılan fiziki ve kültürel imha harekatı sonuçlandırıldığında, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 10 binlerce Alevi Kürt katledilmişti. Binlercesi topraklarından kopartılıp sürgüne gönderilmiş, binlerce Dêrsim’li çocuk, özellikle kızlar evlatlık olarak verilerek ailelerinden koparılmıştı.
Bu topraklarda farklı kimlik, kültür, anadil ve inanca sahip olan halklar her dönemde zalim iktidarların şiddet ve baskılarıyla karşı karşıya kaldı. Çorum, Maraş, Sivas katliamları unutulmadı; Kürt halkının Cumhuriyet dönemi boyunca ve bugün karşı karşıya kaldığı baskı, zulüm ve katliamlar ne yazık ki bu ülkenin tarihine yazıldı.
Dêrsimliler 10 yıllardır aynı talepleri yükseltiyor: Özür dilenmeli; katliamla özdeşleşen Tunceli adı değiştirilmeli, Dêrsim adı iade edilmeli; Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklanmalı; 1937-38 döneminde sürgün edilen Dêrsimlilerin zararları tazmin edilmeli; ailelerinden alınarak başkalarına verilen Dêrsim’in kayıp kızlarının akıbetleri ortaya çıkarılmalı; konuyla ilgili Genelkurmay arşivleri açılmalı.
Hakikatlere ulaşmak ve gerçeklerle yüzleşmek toplumsal barışı ve sağlam bir demokrasiyi kurmak için önemli bir adımdır. Bu tarihsel dönemle ilgili tüm partilerin içinde yer aldığı bir Meclis Araştırıma Komisyonu kurulmalı; konuyla ilgili tarih kurumlarının, sivil toplum kurumlarının, insan hakları savunucularının katkılarıyla hakikatler resmileştirilmelidir.
“Ben sizin yalan ve hilelerinizle baş edemedim, bu bana dert oldu; ama ben de sizin önünüzde diz çökmedim bu da size dert olsun” diyen Seyit Rıza’nın onurlu direnişi ve Dêrsim Tertelesi’nde yitirilen canların hatırası önünde bir kez daha saygıyla eğiliyor, onları saygıyla anıyoruz.

Dersim Katliamı

82 yıl önce bugün Ankara’da CHP Hükümeti toplandı. Toplantıda “1937 yılında yapılan ‘Tunceli Tenkil Harekatı’na dair Bakanlar Kurulu Kararı”nı aldı. “Gayet gizlidir” ibareli yarım sayfadan oluşan karar ile Dersim Katliamı yapıldı.

Kararda şu ifadeler yer alıyordu:

“Sadece taarruz hareketiyle ilerlemekle iktifa ettikçe isyan ocakları daimi olarak yerinde bırakılmış olur. Bunun içindir ki, silah kullanmış olanları ve kullananları yerinde ve sonuna kadar zarar vermeyecek hale getirmek, köyleri kamilen tahrip etmek ve aileleri uzaklaştırmak lüzumlu görülmüştür.”

1937-38 katliamı ile birlikte binlerce insan öldürüldü, binlercesi sürgün edildi.

Demirel Hükümeti’nde Dışişleri Bakanlığı da yapmış olan dönemin katliam tanıklarından İhsan Sabri Çağlayangil şöyle demişti:

“Mağaralara iltica etmişlerdi. Ordu zehirli gaz kullandı. Mağaraların kapısının içinde bunları fare gibi zehirledi. Yediden yetmişe o Dersim Kürtleri’ni kestiler. Kanlı bir hareket oldu. Dersim davası da bitti. Hükümet otoritesi de köye ve Dersim’e girdi. Dersim böyle bitti. Bugün Dersim’e rahatça gidebilirsiniz.”