Ana SayfaYazarlarAbdulmelik Ş. BekirÖcalan’ın açıklaması ne anlama geliyor? – Abdulmelik Ş. Bekir

Öcalan’ın açıklaması ne anlama geliyor? – Abdulmelik Ş. Bekir

Avukatları 8 yıl sonra ilk kez Abdullah Öcalan’la bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşme sonrası bir açıklama yapıldı, Öcalan’ın mesajı okundu. Peki, 1 saatlik görüşmenin akabinde ortaya çıkan metin neden bu denli kısaydı? Öcalan’ın 2013 Newrozu’nda açıklanan manifestoya atıf yapması, açlık grevleri ile Kuzey ve Doğu Suriye’ye dair mesajları ne anlama geliyor? Karınca yazarlarından Albulmelik Ş. Bekir konuya dair yazdı.


Albulmelik Ş. Bekir


PKK Lideri Abdullah Öcalan ile 8 yıldan sonra ilk kez avukat görüşmesi yapıldı. Görüşmelerin içeriğine ilişkin avukatlar tarafından iki metin açıklandı. Bir metin Öcalan ve yanında bulunan tutsaklar tarafından kaleme alınmış, diğer metin ise avukatların görüşmenin gerçekleşme sürecine dair.

Öncelikle belirtilmesi gereken, görüşmenin açlık grevlerinin açığa çıkardığı direnişin bir sonucu olduğu gerçeğidir. Ülkedeki genel siyasal durum dikkate alındığında görüşmenin anlamlı bir gelişme olduğu aşikar.

Metnin kısalığı üzerine

Açıklama hem kısa tutulmuş hem de oldukça dikkatli bir dil ile yazılmış. Bir saat süren görüşmeden bu kadar kısa bir açıklamanın yapılması görüşmenin usulüne ilişkin önemli ipuçları veriyor.

Ayları bulan açlık grevlerine ilişkin süren bir saatlik görüşmeden toplumun daha kapsamlı bir açıklama beklentisinin olduğu görülüyor. Ancak açıklamanın kısa tutulmasının temel sebebinin devlet mekanizmasının kısıtlamaları olduğunu avukatların metninden anlıyoruz.

Uzun süredir mutlak tecrit altında tutulan Öcalan’ın söyleyecek birçok şeyi olduğu şüphesizdir. Öcalan’ın kendi kendisini tecrit etmeyeceği gerçeği gözetildiğinde açıklamanın kısa tutulmasının sebebi devletin engelleyici tutumu olduğu açık.

Zaten avukatların kendi açıklamasında “görüşme sırasında not tutulmasına izin verilmedi” söylemi bunu gösteriyor. Öcalan’ın her sözünün kamuoyunda ciddi etkisi ve karşılığı var. Avukatların her sözü aklında tutması mümkün değil. Nota dayalı olmayan herhangi bir açıklamanın Öcalan’ın sözlerini tam yansıtmaması ya da anlamının dışında yorumlanması ihtimali ve hassasiyetinin de açıklamanın kısa tutulmasında etkili olma durumu var.

Açlık grevi mesajı

Avukatların açıkladığı iki metinde en genel anlamıyla çıkarılacak sonuç devletin hala Öcalan’ın kamuoyuna yönelik açıklamalarına açık olmadığıdır. Avukatların görüşme sürecine ilişkin açıklaması bunu daha açık gösteriyor. Yine görüşmenin ardından aile görüşünün engellemesi başka bir kanıt olarak değerlendirilebilir.

Açlık grevleri başta olmak üzere ülkenin genel durumunun yegane müsebbibi iktidarın meriyetteki politikaları olduğuna göre yeni gelişmelerin olabilmesi için bu politikanın değişmesi gerekir. Şahsen açıklamalardan anladığım kadarıyla iktidarın ya da daha geniş anlamıyla devletin politika değişimine dair izlenimim zayıf.

Görüşmenin yapılmasının temel nedeni açlık grevi sürecinin yarattığı direniştir. Seçimlerden yenilgi ile çıkan iktidarın içerde ve dışarda yaşadığı krizleri aşmak için zamana ihtiyacı var.

Mevcut politikasından herhangi bir revizyona gitmeden ve tecrit başta olmak üzere zindanlarda sürdürülen uygulamaların kaldırılacağına yönelik en ufak bir güvence vermeden Öcalan ile gerçekleştirilecek bir görüşmeyle bir süreliğine elini rahatlatma niyeti olma ihtimali yüksek görünüyor.

Öcalan ve üç tutsak tarafından kaleme alınan açıklamada da bunun izlerini görmek mümkün. Açıklamada direnişçilerin sağlık durumlarına dikkat çekilerek, grevlerin bitirilmesi niyeti ifade ediliyor. Ancak son yıllarda yürütülen politikalarla on binlerce insanın cezaevlerine atılması, yasal anayasal tüm haklarının ihlal edilmesine karşı başlatılan direnişin bitirilmesine dönük net bir çağrı da yok.

Açlık grevlerinin sonlandırılması tamamıyla direnişi sürdürenlerin inisiyatifine kalmış bulunuyor. Devletin mevcut politikalarında hiçbir değişiklik yapmadan çok kısıtlı şartlarda yapılan bir görüşmeyle açlık grevlerinin bitmesi çok mümkün görünmemekle birlikte cezaevlerinden gelen değerlendirme önemli olacaktır. Devletin bu konuda tecridin sonlandırılacağına yönelik olumlu bir yaklaşımı olması durumunda açlık grevlerinin bitirileceği kesindir. Bunun olup olmayacağını da yine iktidarın yaklaşımına bakarak önümüzdeki günlerde göreceğiz. Bunun için iktidarın, “artık Anayasayı ihlal etmeyeceğiz” demesi ve gerçekten Anayasa’da tanınan hakların uygulanması yeterlidir. Umarız böyle bir açıklama gelir.

Zindanlarda sürdürülen direniş başta olmak üzere Türkiye halklarının dışarıda yürüttüğü çok yönlü demokratik mücadelesinin sonucu olması itibarıyla görüşmenin anlamını tekrar vurgulamak gerekir. Ancak devamının gelip gelmeyeceği belirsiz.

AKP iktidarı ve ortağı MHP’nin son yıllardaki politikaları maalesef insanı bu konuda ümitvar kılmıyor. İç ve dış koşullar her yönüyle iktidarı mevcut çıkmaz politikasını değiştirmeye zorluyor. Buna rağmen iktidar ve ortağının bu politikadaki ısrarını da göz önünde tutarak temkinli yaklaşmak gerekir.

Kuzey ve Doğu Suriye mesajı

Metinde en önemli hususlardan biri de Kuzey ve Doğu Suriye yönetimiyle ilgili olanı. Doğrudan açlık grevleriyle ilgili olmayan bu hususun iki anlamı olabilir. Birincisi, iktidar ya da devletin Kürt meselesinde yeni bir politik yaklaşım olarak Öcalan ile bazı tartışmalar yürütme olasılığıdır. İkincisi, Öcalan’ın Türkiye’nin Kürt meselesi başta olmak üzere içine girdiği mengenede çıkış yolu gösteren iyi niyet beyanatı olabilir.

Metinde Öcalan’ın 2013 Newrozu’nda açıklanan manifestoya atıf yapması ve aynı pozisyonda olduğunu ifade etmesi ikinci olasılığı daha güçlü kılıyor. Bunu yaparken de Kuzey ve Doğu Suriye’yi de içine alan Kürtlerle daha geniş kapsamlı bir barış süreci mesajı vermiş oluyor.

Ankara ya da Erdoğan ne yapar?

Peki, iktidarı hem açlık grevlerinin bitirilmesi hem de daha geniş anlamda Türkiye’yi rahatlatacak bir politika değişimine gider mi? Daha önce de başka vesilelerle yazmaya çalıştık. Erdoğan tam anlamıyla iç ve dış politika bağlamında elini kolunu bağladı. 31 Mart seçim yenilgisi de bu durumun üstüne tüy dikti. Seçim yenilgisi iktidarın iç çelişkilerini derinleştirerek fay hatlarını harekete geçirdi.

Son yıllarda uygulanan politikaların yarattığı toplumsal, siyasal ve ekonomik tahribatlar somut sonuçlar üretmeye başladı. Bu şartlarda Erdoğan’ın 2015 yılı öncesi gibi tek başına Kürt meselesinde inisiyatif geliştirmesi kolay değildir. Bunun önündeki en büyük engel Erdoğan’ın mevcut ortaklarıdır.

Erdoğan hali hazırdaki sürdürülemez politikası ile olası politik değişimin karşısına dikilecek ortakları arasında sıkışmış vaziyette. Ne olursa olsun bir karar vermek zorunda. Bu anlamda Öcalan’ın çağrısı bir opsiyon olarak belirdi. Tercih edilmesi halinde Suriye bağlamında Türkiye’nin dış politikasına da önemli yansımaları olacaktır.

Son olarak Öcalan ile görüşmeyi İstanbul seçimleriyle ilişkilendirilen yorumlar yapılıyor. AKP iktidarının böyle bir niyet güdüp gütmediği bilinmez. Ancak durumu bu kapsamda ele almışsa çok vahim bir hata yaptığı görülecektir. Kürtlerin, iktidarın mevcut politikalarına yarayacak ya da sürmesine vesile olacak herhangi bir girişimin içinde olabileceğini varsaymak büyük bir yanılgıdır.


8 yıl sonra avukatlarıyla görüşen Öcalan’dan mesaj

Açlık grevindeki tutuklulardan ‘eyleme devam’ kararı




Önceki Haber
Açlık grevindeki tutuklulardan 'eyleme devam' kararı
Sonraki Haber
YSK’nin kararının ardından: Dolar kuru 6,15’e fırladı