Guatemala’da kadınlardan Maya motifleri için mücadele

HABER MERKEZİ – Dokuma kültürünün oldukça gelişkin olduğu Maya halkına ait motifler bin yıllardır kadınların elinde hayat buluyor. Güney Amerika’nın bir çok ülkesinde yaşayan Mayaların dokuma kültürünün tasarımlarının en yaygın olduğu yer ise Guatemala.

Ülkede Kaqchikel olarak adlandırılan yerli kadınların elinde kolektif kültürlü üretilen dokuma motifleri dünya genelinde yoğun ilgi görüyor.

Son yıllarda  giyim şirketleri Maya halkının değeri olan dokuma motiflerini tekelleştirmeye ve patentini almaya çalışıyor.

Geleneksel kültürlerine sahip çıkan Maya kadınları ise tekelci şirketlere karşı kültürünü ve emeğini korumak için mücadele başlattı. Kadınlar, Maya Avukatlar Derneği’nin desteği ile kurdukları  Saquatepéquez Geliştirmesi İçin Kadın Derneği (AFEDES) aracılığıyla motiflerinin tescillenmesi için Guatemala Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yaptı.

‘Kültürümüz gerçek sahiplerinin elinde olmalı’

Mahkeme tescillemeyi kabul ederse Maya dokuma motif ve desenlerinin fikir ve mülkiyet hakkı,  üreten kadınların dolayısıyla Mayaların olacak. Dokumacı kadınlar mahkemeye başvuru nedenlerinin ekonomik değil kültürel olduğunu belirterek, “Bizim kültürümüz ve bunun yaşamasını istiyoruz. Kültürümüzün korunması ve gerçek sahiplerinin elinde olması için bu başvuruyu yaptık” diyor.

Şiddete karşı ‘güvenli evler’

AFEDES üyesi kadınlar bir yandan kültürlerini korurken diğer yandan ise erkek şiddetine karşı örgütleniyor. Yerli kadınlar örgütlü bir şekilde oluşturdukları ‘güvenli evler’ ile de şiddet uğrayan kadınlar için alternatif bir yaşam sunuyor.