Ana SayfaÇeviriMuhtemelen habersizsiniz: 2016’da tarihe adını yazdıran kadınlar

Muhtemelen habersizsiniz: 2016’da tarihe adını yazdıran kadınlar

HABER MERKEZİ – Haberleri çok az yapılmış olsa da bu kadınlar 2016’da olağanüstü kavgaların üstesinden geldiler ve zorluklar karşısında inançları için ayakta kaldılar. Bazıları amaçlarına ulaşmak için hayatlarını kaybetti.


Çeviri: Lokman SAZAN


Dünya nüfusunun yarısı kadın olmasına rağmen genellikle salt cinsiyetlerinden dolayı zorluklarla karşı karşıya kalmaktalar.

Geçen binlerce yıllık zaman içerisinde, dünya çapında devletler ve kurumlar kadınlığı domine etmek ve bastırmak için uğraştı.

Son yüzyılda kadınlar için çok şey değişse de dünyanın birçok yerinde kadınlar ikinci sınıf vatandaş olarak görülmeye devam ediyor.

Özellikle geçmekte olduğumuz 2016 yılında birçok kadın şu an ve gelecek nesillere daha iyi bir dünya sağlamak için bu ve diğer önemli konuların üstesinden gelmek için ayaklandı.

Bu kadınlar, asıl hedeflerini daha ileriye taşımak için ayrımcılık ve zorluklarla karşı karşıya kaldı ve bunlardan bazıları eylemlerinden dolayı öldürüldü.

1) Bertra Cáceres: Toprak ve yerli hakları mücadelesi

Honduras Yerli Halklar Konseyi’nin kurucularından olan Berta Cáceres, Orta Amerika’da ekoloji sömürüsü ve sosyal adaletsizlik gibi sorunlarla mücadele ederken Mart ayında silahlı kişiler tarafından kendi evinde öldürüldü. Cáceres, çevreye zarar verecek ve yoksulları toprağından ve suyundan mahrum bırakacak bir hidroelektrik projeye karşı çıktığı için tehdit edildi ve bir hafta sonra da öldürüldü.

2) Balkissa Chaibou: Çocuk evliliğini sona erdirdi

Balkissa Chaibou, 12 yaşındayken erkek kuzeni ile evlendirileceğini öğrenmeden önce doktor olmayı hayal ediyordu. Chaibou’nun yaşadığı ülke Nijer, çocuk evliliğinin dünyada en fazla olduğu yer. Chaibou, zorla evlendirmeye karşı mücadele etmeye karar verdi ve kendisi üzerine yapılan anlaşmadan kurtulmak için bir sivil toplum örgütünde çalıştı. Ailesinden gelen tehditlerle karşı karşıya kaldığında kendi hayatına sahip olmak ve hayallerini sürdürmek için  bir kadın sığınma evine sığınmak zorunda kaldı. Şimdi 19 yaşında olan Chaibou, Nijer’in bölgelerini dolaşarak diğer kız çocuklarına zorunlu evliliğe karşı “hayır” deme hakları olduğunu öğretiyor.

3) Kuzey Amerika yerli kadınları: Dakota Boru Hattın’a karşı direniş

Birçok yerli kadın Dakota Boru Hattı Projesi’ne karşı direnişte önemli rol oynadı. Birçok kadın milyonların suyunu ve toprağını korumak amacıyla verdiği mücadeleden dolayı diğer protestocular gibi gözaltına alındı ve vahşice muamele gördü. Onurlu Yeryüzü Ulusal Kampanyası’nın direktörü ve Barnie Sanders’in eski danışmanı Tara Houska, Standing Rock protestolarında tanınmış bir yerli kadın aktivistti. Houska, Kasım ayı ortalarında Dakota polisi tarafından yasadışı yollarla giriş yaptığı için gözaltına alındı ve çıplak aramaya maruz kalarak altı saatten fazla köpek kulübesinde kalmaya zorlandı. Onurlu Yeryüzü öncülerinden Winona LaDuke, protesto gösterilerinde tanınan bir diğer yerli kadın.

4) Tess Asplund: Neo-Nazilere karşı bir duruş

İsveç’te Neo-Nazi yürüyüşünde ani bir hareketle önlerine dikildi. İskandinavya’da aşırı sağcı eylemlerin arttığı Nordic Direniş Hareketi’ne mensup olan üniformalı 300 Neo-Nazilerin yürüyüşüydü. Asplund, gruba karşı yaptığı simgesel duruşundan sonra büyük karşı protesto eylemlerine de katıldı. Cesur tavrının fotoğraflandığı bu görüntü, İskandinavya’daki bu aşırı sağ yükselişe karşı simge haline geldi.

5) Reshma Qureshi: Şiddete maruz kadınlara güç verdi

Hindistanlı Reshme Qureshi’nin yüzü, sadece iki yıl önce maruz kaldığı asitli saldırı nedeniyle bozuldu. Böyle bir sıkıntıdan geçen biri ya intihar ederdi ya da toplumdan soyutlardı kendini. Fakat Qureshi, cesurca bu yılki New York Moda Haftası’nda podyumda yürümeye karar verdi. Tasarımcı Archana Kochhar’ın podyumunda yürüyen Qureshi, yaptığı şeyle başta asit saldırılarından kurtulanlar olmak üzere kadınlara güçlü bir mesaj göndereceğini umuyordu: “Neden hayattan keyif almayalım? Başımıza gelen şey bizim hatamız değil ve yanlış hiçbir şey yapmadık, bu yüzden hayatımızda ilerlemeye devam etmeliyiz” demişti.

6) Peggy Whitson: Her yaşta yıldızlara ulaşmak

Peggy Whitson bu yıl 56 yaşında uzaya çıkan en yaşlı kadın oldu. Astronotların çoğu erkek olmasına rağmen, Peggy daha önce 2002 ve 2007 yıllarında Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bulunmuş ve kısa bir süre sonra da İstasyonun ilk kadın kumandanı olmuştu. En yaşlı kadın astronot olmasını sağlayan son uçuşunda aynı zamanda NASA tarihinde en fazla sürede uzayda kalan kadın unvanını da aldı.

7) Yusra Mardini: Mültecileri kurtarmak için hayatını risk etmek

Yusra Mardini önceden Şam’da Suriye Olimpiyat Komitesi’nin desteğiyle genç bir yüzücüydü. Fakat Suriye savaşı kızışınca Mardini ve kız kardeşi göç etmeye zorlandı ve kaçak yollardan botla  Türkiye’den Yunanistan’a doğru yola çıktı. Geldikleri yerden sadece 30 dakika mesafedeki bir yerde botun motoru bozuldu ve Mardini’yle birlikte diğer üç yüzücü soğuk suya atladı. Üç saat boyunca botu iterek güvenli bölgeye götürdüler ve 20 insanın hayatını kurtardılar. Mardini, Mülteci Takımı’nın bir parçası olarak Rio Olimpiyatları’nda yarıştı.

8) Leshia Evans: Polis vahşetini zarifçe protesto etmek

Bir çok kişi adını bilmese de Leshia Evans’ın, Temmuz ayında Baton Rouge-Luisiana’da  gerçekleşen Black Lives Matter eylemi sırasında simgesel bir fotoğrafı çekildi. Protesto, Baton Rouge polisinin silahsız Afro-Amerikalı olan Alton Sterling’i öldürmesi sonrasında gerçekleşmişti. Evans, polis ablukasının önünde zarif ve sakin bir şekilde durdu ve polis üzerine geldikçe hareket etmeyi reddetti. Fotoğraf çekildikten kısa bir süre sonra da gözaltına alındı.

9) Negin Khpalwak: Afganistan’da kadınları güçlendirmek için müzik kullanmak

Negin Khpalwak için müzik her zaman bir tutkudur. Fakat Taliban iktidara geldikten sonra enstrüman çalınmasını yasaklamıştı. Yıllar sonra Taliban’ın gücü azalsa da muhafazakâr Müslümanlar müzik çeşitliliğini uygun görmüyordu. Buna rağmen Khpalwak gizlice müzik öğrenmeye başlamakta ısrar etti. Babası onaylamasına rağmen ailenin geri kalanı dehşete kapıldı ve Khpalwak’ı Kabil’deki bir yetimhaneye gönderdi. Şimdi ise Negin Afganistan’ın ilk kadın orkestra topluluğu olan Zohra Orkestrası’na öncülük ediyor. 35 kadından oluşan orkestra ekibi Afgan ve batı enstrümanları çalıyor.

10) Ibtihaj Muhammad: Müslüman kadınlar üzerindeki kalıp yargıları parçalamak

Ibtihaj Muhammed orta öğretimdeki diğer sporcular arasında öne çıkmış olsa da başörtüsü takan tek kişiydi. Muhammed şimdi ABD adına Olimpiyat eskrimcisi ve diğer ABD’li eskrimciler tarafından benimsendiğini hissediyor. Fakat 11 Eylül saldırısından sonra birçok Amerikalı onunla arasına mesafe koydu. Muhammed, başörtüsü taktığı için eskrim müsabakalarında dahi defalarca hedef haline geldi. Muhammed, aleyhinde konuşulmasına rağmen Olimpiyat oyunlarında ABD’nin başörtülü ilk kadını oldu ve kalıp yargılara karşı Müslüman kadınların güçlü olabileceğini gösterdi.


* 2016 yılında tarihe adını yazdıran kadınlardan diğer 10’unun portresi yarın.

Kaynak: True Activist