Albert Camus’den ‘Sanat ve Özgürlük’

HABER MERKEZİ – Bugün (4 Ocak), Nobel Edebiyat Ödüllü Fransız yazar Albert Camus’nün aramızdan ayrılışının 57’nci yılı.

Fransız yazar ve filozof Albert Camus, 1957 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı.

Ödülü aldıktan üç yıl sonra 4 Ocak 1960’ta bir trafik kazasında hayatını kaybetti.

Rudyard Kipling’den sonra Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan en genç yazar olan Camus, 1913 yılında Cezayir’de doğdu. İlk romanı Mutlu Ölüm, ancak ölümünden sonra yayınlandı.

Yayınlanan ilk romanı Tersi ve Yüzü‘dür (1937). Arkadan peş peşe öteki romanları geldi. 1940 yılında Paris’e geldi. Gençlik yıllarında başladığı gazeteciliği hep sürdürdü.

Sanat ve Özgürlük

Albert Camus’yle 1957 yılında yapılmış ve Demain dergisinde yayınlanmış söyleşiden olan bir pasaj* şöyle:

Sanatın tek amacı, yaşamanın tek amacı, dünya yüzündeki her insanda bulunan sorumluluk ve özgürlük duygularının birleşimini artırmak olabilir. Sanat, hiçbir koşul altında, geçici bir süreliğine de olsa, o özgürlüğü azaltamaz veya bastıramaz. İnsanları iradeleri dışındaki bir kaideye uymaya veya inandırmaya meyleden eserler vardır. Bazı eserler de insanı içindeki en kötü yana, dehşete ve nefrete tabi kılmaya çalışır. Benim için bu tür eserlerin hiçbir değeri yok. Hiçbir büyük sanat eseri nefret veya ikrah üzerine kurulmamıştır. Keza, gerçek anlamda büyük hiçbir eser yoktur ki, onu anlayıp sevmiş olan her kişinin içindeki özgürlüğü yükseltmiş olmasın. İşte benim yüceltmeye çalıştığım özgürlük bu, hayatı sürdürmeme yardımcı olan bu. Bir sanatçı eserlerinde başarılı olur veya olmaz; hayatında başarılı olur veya olmaz. Ama sonunda, onca çabasının sonucunda, insanların sırtına binen çeşit çeşit esareti bir nebze de olsa hafifletmiş veya azaltmışsa, bir anlamda temize çıkmıştır ve kendini, bir dereceye kadar, affedebilir.

* e-skop’ta Derya Yılmaz çevirisiyle yayınlanan Sanat ve Özgürlük pasajının tamamına buradan ulaşabilirsiniz.