Ana SayfaGüncelREFERANDUM | İşte resmi olmayan sonuçlar, açıklamalar ve tartışmalar

REFERANDUM | İşte resmi olmayan sonuçlar, açıklamalar ve tartışmalar

HABER MERKEZİ – ‘Başkanlığı’ da getirecek olan anayasa değişikliğine ilişkin referandum sona erdi, Türkiye genelinde tüm sandıklar kapandı. YSK Başkanı Sadi Güven yaptığı açıklamada “Halk oylamasında ‘evet’ çıkmıştır. Kesin sonuçlar, itiraz süreleri dikkate alındığında en geç 11-12 gün sonra açıklanacaktır” dedi. Ancak muhalefet YSK’nın son dakikada gelen ‘mühürsüz oy pusulası’ kararına ve sonuçlara itiraz ediyor.

Anayasa değişikliği referandumunda oy verme işlemleri ülke genelinde sona erdi.

Referandum için Türkiye genelinde 55 milyon 310 bin 222 seçmen sandık başına çağrılmıştı.

Sandıkların kapanmasının ardından oyların sayımına başlandı.

İlk rakamlar

Anadolu Ajansı verilerine göre sandıkların tamamı açıldı ve sandıktan yüzde 51,20 “Evet”, yüzde 48,80 de “Hayır” çıktı.

Yüksek Seçim Kurulu tarafından yapılan açıklamada da “Halk oylamasında ‘Evet’ çıkmıştır” denildi.

Açıklamayı yapan YSK Başkanı Sadi Güven “Kesin olmayan sonuçlara göre, 23:00 itibarı ile ‘Evet’ ile ‘Hayır’ arasındaki fark 1 milyon 252 bin. 594 bin oy daha sayılacak” dedi.

Güven kesin sonuçların ise itirazlar değerlendirildikten sonra en geç 11 – 12 gün sonra açıklanacağını belirtti.

YSK’nın ‘mühürsüz oy’ kararı

Güven, YSK’nın son dakikada aldığı ve tartışma yaratan ‘mühürsüz oy’ kararına ilişkin de seçmene mühürsüz verilen oy pusulalarının, geçersiz sayılmalarını gerektirecek nitelikte görülmediğini savundu.

“Mühürsüz zarfları geçerli sayma kararı ilk değil” diyen Güven, mühürsüz pusula ve zarfların seçmen kusurundan değil, sandık kurullarının ihmalinden kaynakladığını belirterek, “Mühürsüz pusula ve zarflar, 1990, 1994 ve 2004 yılları da dahil olmak üzere daha önceki seçimlerde de onlarca kere geçerli sayıldı” dedi.

Hatanın siyasi parti temsilcilerinden oluşan sandık kurullarından kaynakladığını savunan Güven, bu nedenle seçmenlerin anayasal oy verme hakkını engellemiş olmamak için mühürsüz zarf ve oy pusulaların geçerli sayıldığını belirtti.

Güven, gazetecilerin “Karar yasağa uygun mu?” sorusunu ise yanıtsız bırakarak basın toplantısı düzenlediği salondan ayrıldı.

AA’ya göre 4 büyük ildeki rakamlar

İstanbul: Yüzde 48,65 Evet – Yüzde 51,35 Hayır

Ankara: Yüzde 48,87 Evet – Yüzde 51,13 Hayır

Diyarbakır: Yüzde 32,42 Evet – Yüzde 67,58 Hayır

İzmir: Yüzde 31,22 Evet – Yüzde 68,78 Hayır

Yasaklı kentlerde ‘Hayır’ rekoru

Aylar süren sokağa çıkma yasağının uygulandığı, operasyonlar sonrasında da yıkımın yaşandığı Şırnak, Cizre, İdil, Silopi, Nusaybin ve Dargeçit’te “Hayır” oyu açılan sandık sonuçlarına göre rekor kırdı. dihaber’in aktardığı rakamlar şöyle:

Şırnak

Şırnak kent merkezi: Yüzde 55.49 “Hayır”, yüzde 44.51 “Evet”

İdil: Yüzde 67 “Hayır”, yüzde 32.86 “Evet”

Cizre: Yüzde 80 “Hayır”, yüzde 20 “Evet”

Silopi: Yüzde 74.38 “Hayır”, yüzde 25.62 “Evet”

Beytüşşebap: Yüzde 65 “Hayır”, yüzde 35 “Evet”

Güçlükonak: Yüzde 72’”Hayır”, yüzde 28 “Evet”

Uludere: Yüzde 70.40 “Hayır”, 29.60 “Evet”

Mardin

Nusaybin: Yüzde 78,5 “Hayır” , yüzde 21,5 “Evet” oyu

Dargeçit: Yüzde 70 “Hayır”, yüzde 30 “Evet” çıktı

Öte yandan Şırnak genelinde kullanılan 206 bin 407 oydan 8 bin 631 oy ise geçersiz olarak kabul edildi.

‘Evet’ rekoru Bayburt’ta, ‘Hayır’ rekoru Dersim’de

Son veriler ışığındaki oy dağılımına göre ‘Evet’ oylarının en yüksek çıktığı il ise yüzde 81,79 ile Bayburt olurken, en yüksek ‘Hayır’ oyu ise yüzde 80,07 ile Dersim oldu.

Hükümetten ilk açıklama

Öte yandan sonuçlar gelmeye devam ederken Hükümet’ten ilk açıklama Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak’tan geldi. Kaynak, “Beklediğimiz kadar ‘Evet’ oyu alamadık. Buna rağmen ‘Evet’ oyları önde” dedi.

Yıldırım’dan ‘balkon konuşması’

AA’nın resmi olmayan sonuçları ilanından hemen sonra Başbakan Binali Yıldırım Ankara’da partisinin genel merkezinde bir ‘balkon konuşması’ yaptı:

Türkiye’nin ayağına basmak isteyenler mağlubiyet yaşadı. 2019 seçimlerine kadar gerekli hazırlıkları yapıp yeni yönetim sistemini ilk genel seçimde hayata geçireceğiz. İç ve dış düşmanlarla mücadelemiz daha da şiddetlenecek. Evet diyenler de hayır diyenler de birdir, aynı şekilde değerlidir. Evet diyenlere de hayır diyenlere de şükranlarımı sunuyorum.

Erdoğan: Atı alan Üsküdar’ı geçti haberiniz yok

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da referandum sonuçları hakkında ilkin Huber Köşkü’nde basın toplantısı düzendi.

Toplantının ardından balkona çıkan Erdoğan, referandum sonuçlarını kutlamak için toplananları selamdı ve konuşma yaptı.

Erdoğan, seçim sonuçlarına ilişkin tartışmalar hakkında, “Ve şimdi bazı televizyonlarda falan, aç tavuk kendini buğday ambarında sanarmış ya, bu neticeyi küçümsemeye gayret edenler var. Boşuna uğraşmayın, atı alan Üsküdar’ı geçti haberiniz yok” dedi.

Resmi olmayan sonuçlara göre 25 milyon “evet” oyu kullanıldığını söyleyen Erdoğan, şöyle konuştu:

1 milyon 300 bin farkla değişikliğin kabul edildiğini gösterdi. 16 Nisan halk oylaması milletimizin geleceğine sahip çıktığının göstergesidir. Bugün Türkiye 200 yıllık tartışma konusun olan yönetim sistemi konusunda tarihi bir karar vermiştir. Sıradan bir olay değildir. Her zaman olduğu gibi bu halkoylamasında mevcudu savunmak kolay değişimi savunmak kolay olmuştur. Ama zoru başardık. Tarihimizin en önemli yönetim reformunu hayata geçiriyoruz.

Doğu ve Güneydoğu bölgelerindeki oyların ayrıca önemli olduğunu vurgulamak isterim. Güneydoğu Anadolu bölgesindeki tüm illerde 10 ila 15 oranında artış görüyoruz. Bu bölgelerdeki vatandaşlarımıza tercihlerini ülkemizin birliğinden yana kullandıkları için teşekkür ediyorum.

Bu anayasa değişikliği herhangi bir değişiklik değildir. Türkiye tarihinde ilk defa böylesine önemli bir değişime milletimiz karar vermiştir. Cumhuriyet tarihimizde ilk defa tamamen sivil siyaset eliyle yönetim sistemimizi değiştiriyoruz. 16 Nisan bugüne kadar yapılan anayasa değişikliğinin çok ötesinde bir anlama sahiptir.

Erdoğan idam konusunda da açıklamalarda bulundu:

Hemen sayın Başbakan ve Bahçeli ile görüşeceğim. Meydanlarda hep bununla karşılaştım diyeceğim. Önüme gelirse ben bunu onaylarım. Kılıçdaroğlu desteklemezse, gerekirse bir halk oylaması da onun için yaparız.

CHP ve HDP: Manipülasyon var

Oylar sayılmaya devam ederken CHP Genel Başkan Yardımcısı Erdal Aksünger yaptığı açıklamada ‘manipülasyon yapıldığını’ söyledi

Aksünger “2,5 milyon sorunlu oy var” açıklamasında bulundu.

Öte yandan CHP  Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan da  Yüksek Seçim Kurulu’nun  mühürsüz oy pusulalarının ve zarfların geçerli olacağına yönelik açıklamasına ilişkin, “Bu, seçimlerde sahteciliğe Yüksek Seçim Kurulu eliyle izin verilmesi demektir” dedi.

Benzer bir itiraz da HDP’den geldi. Parti Genel Merkezi’nden yapılan açıklamada sandıkların 3’te 2’sine itiraz edileceği duyuruldu.

HDP açıklamasında, “Bize ulaşan veriler, 3-4 puan düzeyinde manipülasyona işaret ediyor” dedi.

HDP Sözcüsü Osman Baydemir ise referandum sonuçlarına ilişkin açıklamasında, HDP’nin Sandık Takip Sistemi verileriyle YSK verilerinin örtüşmediğini söyledi.

Baydemir, Anadolu Ajansı’nın açıkladığı verilerle manipülasyon yaptığını kaydetti.

Mühürsüz oy pusulalarının kabul edilmesinin açık bir seçim ihlali olduğunu da belirten Baydemir, hükümetin sonuç açıklamakta acele etmemesini, itirazlar sonuçlanana kadar seçimin bitmediğini vurguladı.

AA sandıkların yüzde 99’unun açıldığı gibi bir algı operasyonuyla seçim sonucuna gölge düşürmektedir. Hukuken, ahlaken bir ajans sonucu belirleyemez. Sonucu YSK belirler. YSK bütün partilere, ajanslara saniye saniye online aktarmak zorundadır ama gün boyu kesintiler olmuştur. Bu da kaygıları arttırmaktadır.

YSK’ya ulaşan tüm tutanaklar resmiyete kavuşuncaya kadar herhangi bir ajansın verisi ahlaken de hukuken de siyaseten de sonuç olarak tahlil edilemez, kabul edilemez. İtirazlarımız sonuçlanıncaya kadar seçimin kesinleşmediğini kamuoyuna açıklıyoruz.

Gerek müşahitlerimiz gerekse sandık kurullarındaki görevlilerimiz ıslak tutanakları bize ulaştırsın ki aradaki ihlal alanı ortadan kaldırılabilsin. 2 milletvekilimiz Mithat Sancar ve Dilan Dirayet Taşdemir bu ihlallerin giderimi konusunda ve itirazlarımızı sunmak için YSK’deler. Bu saat itibariyle referandum sonuçlanmamıştır, bitmemiştir.

HDP’nin duruşu nettir: sandığa giren irade her neyse sandıktan çıkan, kayıtlara geçen de o olmalıdır. Referandum sonuçlarının nasıl okunması gerektiğini elbette daha sonra kamuoyuyla paylaşacağız.

668 ıslak imzalı tutanaktaki rakamlar YSK rakamları ile örtüşmemektedir. Bizdeki rakamlardaki hayır YSK’dakinden daha fazla ve bu sayının artacağını düşünüyoruz. Gerek hükümetin ve gerekse ilgili tüm kurum ve kuruluşların sonucu ilan etme konusunda aceleci davranmamaları çağrısında bulunuyoruz. Çünkü alelacele yapılacak açıklama, şaibe boyutunu güçlendirecek.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da CHP Genel Merkezi’nde basın mensuplarına konuştu. Kanunda “Üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü bulunmayan zarflar geçersiz sayılır” denilmesine rağmen YSK’nin bu oyları geçerli saydığını belirten Kılıçdaroğlu, “Yüksek Seçim Kurulu referandumu tartışmalı hale getirdi. Takipçisi olacağız” dedi.

Kılıçdaroğlu: YSK referandumu tartışmalı hale getirdi

Gazetecilerden soru almayan Kılıçdaroğlu da yaptığı konuşmada şunları söyledi:

Yüksek Seçim Kurulu üzülerek ifade edeyim bu referandumu tartışmalı hale getirdi. Çok açık ve net hiçbir tartışmaya yer vermeyecek şekilde size ilgili yasayı okuyorum.

Seçim kanunu 98. maddesi. ‘Üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü bulunmayan zarflar geçersiz sayılır.’

Ama Yüksek Seçim Kurulu bir karar aldı bu zarfları geçerli saydı. Yine seçim kanunu 101. maddesi. ‘Arkasında sandık kurulu mührü bulunmayan oy pusulaları geçersizdir.’

Yüksek Seçim Kurulu toplanıp ‘bunlar da geçerlidir’ dedi. YSK’ye soruyorum. Vatandaşlar görevlerini yaptılar. Hiçbir itirazımız yok. Sonuna kadar saygılıyız. Ama hiçbir kurum kendisini parlamentonun üstünde göremez. Kaldı ki yasa maddesi böyle, buna dayandırarak çıkardığı genelge de böyle. Ama siz oturuyorsunuz iktidar partisinin bir itirazı üzerine bunları geçersiz sayıyorsunuz. Neden?

Maç yapılırken, maçın ortasında kural değişmez. Yüksek Seçim Kurulu milletin kararına gölge düşürmüştür. Referandumun sonucunu tartışmalı hale getirdiler. Yüksek Seçim Kurulu seçimin güvenliğinden sorumluyken bir referandumu tartışmalı hale getirdi. Yapılan bir yanlış bir referandumu tartışmalı hale getiriyor. Bunu asla doğru bulmuyoruz. Sonuna kadar takip edeceğiz.

Previous post
Foti Benlisoy: Bu, iktidar açısından bir zafer değil; enseyi karartmayalım
Next post
ABD de referandum için AGİT raporunu bekliyor: 'Yorum yapmayacağız'