Venedik Komisyonu üyesi Aydın: Anayasızlaştırma dönemine girildi

HABER MERKEZİ – Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu üyesi Doç. Dr. Öykü Didem Aydın referandumdan geçen değişikliklerle siyasetin sınırlarının olmadığı bir ‘anayasasızlaştırma’ dönemine girildiğini söyledi. Aydın, YSK’nin referandum günü aldığı tartışmalı karara ilişkinse, “Bu karar şiddetle eleştirilmesi gereken bir karar. Tarih bunun notunu düşecektir” dedi.

16 Nisan’da düzenlenen anayasa değişikliği referandumu öncesi yayımladığı raporda değişikliğinin yöntem ve içerik bakımından Avrupa standartlarında hazırlanmadığı ve kabul edilmesi durumunda “otoriter ve kişisel bir rejime dönüşme tehlikesi taşıdığını” belirten Komisyon’un üyesi Hacettepe Üniversitesi’nden Doç. Dr. Öykü Didem Aydın, Cumhuriyet’ten Kemal Göktaş’a konuştu.

‘Anayasızlaştırma süreci’

Venedik Komisyonu raporlarında vurgulanan hususları hatırlatan Aydın, seçimin eşit koşullarda gerçekleşmediğini söyledi. Referandumun eşit koşullarda gerçekleşse dahi herhangi bir anayasal demokraside kabul edilebilecek sınırların ötesine gittiğini belirten Aydın, şunları söyledi:

Anayasasızlaştırma, parlamentosuzlaştırma anlamına gelen bir metin. Bu bir anayasa değil, tam aksine anayasanın öngördüğü sınırları kaldırmaya meyleden bir girişim. Parlamentonun üstünlüğünün yürütme erkine devri söz konusu.

Anayasa yok ama parlamento da yok, o zaman demokrasi de yok! Anayasal demokrasi yok. Çarpık bir demokrasi.

Daha biçimsel, daha çoğunlukçu, çoğunluğun aşırılıklarına karşı azınlık haklarının çok fazla güvence altına alınmadığı bir metin bu.

‘Yarıya bölünmüş bir tablo’

Referandum sonuçlarını da değerlendiren Aydın, ortaya çıkan sonucun “yarı yarıya bölünmüş” bir tablo ortaya çıkarttığını söyledi. Aydın, şöyle devam etti:

Yarı yarıya bölünmüş bir tablo. Yüzde 50-50 diyelim. Bu tablo böyle bir reformu meşru kılmıyor zaten. Yüzde 90 ile geçseydi de meşru kılmıyor ama böyle olunca Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarının verdiği mesaj açık. Belki bunu biraz daha yüksek sesle vurgulamak lazım.

‘Tarih YSK’nin bu kararını yazacak’

Ayın yeni sistemin ana probleminin ise “siyaseti informel, gayri resmi düzleme taşıması” olduğunu belirtiyor. YSK’nin seçim günü aldığı mühürsüz oyları geçerli sayan ve tartışmalara neden olan kararını da değerlendiren Aydın, “YSK’nin bu karar şiddetle eleştirilmesi gereken bir karar. Tarih bunun notunu düşecektir” dedi. Aydın şu değerlendirmelerde bulundu:

Bu sonuç iki yönlü değerlendirebilir. İlki anayasasızlaşma açısından. Hükümet bu sonuçla önemli bir eşiği geçti. Bir başarı bu. Bu çok önemli bir eşikti. Bu metnin önümüze dahi getirilmemesi gerekiyordu. Sonra bu eşiğin de aşılması önemli. Bir taraftan olumlu da değerlendirilebilir. Denebilir ki buna bir direnç var. Buna direnç gösteren kesimlerin bir de üstelik böyle kıl payı bir sonuçla seçimi kaybetmiş olması önemli. Üstelik oyları acaba sayıldı mı sayılmadı mı, pusulalar niye mühürsüzdü soruları ortada iken. YSK’nin bu kararı şiddetle eleştirilmesi gereken bir karar. Tarih bunun notunu düşecektir.

Röportajın tamamını buradan okuyabilirsiniz.