Tarihi kilise yok oluyor: Restorasyon isteyen köylülere ‘Cami isteseydiniz hemen yapardık’ denilmiş

HABER MERKEZİ – Başkale’de Ermenilere ait Kızıl Kilise, ilgisizlikten ve bakımsızlıktan yıkılmayla yüz yüze. Defineciler tarafından tahrip edilen kilisenin restore edilmesini isteyen köylüler, yetkililerden “Eğer cami isteseydiniz hemen yapardık” yanıtı aldıklarını söylüyor.

Van’ın Başkale ilçesinin Yanal mahallesindeki “Kızıl Kilise”, kaçakçılar ve defineciler tarafından işgal edilmiş durumda.

7 ila 9’uncu yüzyıllar arasında Ermeniler tarafından Aziz Ejmiacin adına yapıldığı belirtilen ve bölgede “Soredêr” adıyla anılan kilise, ilgisizlikten ve bakımsızlıktan ötürü her geçen gün dökülüyor.

Kilisenin hemen yanına tezekler yığılmış durumda, iç kısım ise hayvan dışkısıyla dolu. Kilisenin tavanında ise güvercinler var.

Yıllardır kilisenin komşusu olan köylülerden Übeyid Karaboğa, kilisenin restore edilmesi için yetkililere defalarca çağrıda bulunduklarını belirtiyor:

Kilise restore edilseydi her türlü bakımını yapardım. Kilisenin restorasyonun yapılmasını istiyoruz. Turistler buraya gelip kiliseyi geziyorlar. Kilisenin içi çok kirli. Eğer restore edilirse daha fazla turist gelir ve bize de faydası olur.

Kilisenin, Demokratik Bölgeler Partili (DBP) Başkale Belediyesi tarafından restorasyon planının yapıldığını ve bu nedenle malzeme alındığını ifade eden Karaboğa, “Kilise yakın zamanda restore edilecekti. Fakat belediyeye kayyum atandıktan sonra kendi halinde kaldı” diyor.

Tarihi kilise ve mimarisi

Merkezi kubbeli, dörtlü yonca yaprağı, planlı bina, doğu batı yönünde uzanıyor.

Kilise karşılıklı ikişer kemerin kesişmesiyle oluşturulmuş ve kaburgalı bir kubbe ile örtüşmüş.

Kubbenin dışı, köşeleri yuvarlatılmış kare planlı ve yüksekçe bir kasnak halinde.

İçten yarım daire planlı yan kullar kısa, doğudaki apsis yuvarlığı ile batıdaki giriş kulu daha uzun tutulmuş.

Kapı sivri kemerli ve Apsisin yanlarında papaz hücreleri bulunmakta, böylece doğu cephesi dışarıda genişliyor.

Yapının genelinde kırmızımsı bir kireç taşı kullanıldığı için Kızıl Kilise olarak adlandırılıyor.