Türkiye Irak’ta Kürtlerin ‘bağımsızlığına’ karşı: ‘Vahim bir hata, ilkelerimize aykırı’

HABER MERKEZİ – Irak Kürdistan Bölgesi’nin bağımsızlık için 25 Eylül’de referanduma gitme kararına Türkiye Dışişleri Bakanlığı ‘vahim bir hata’ sözleriyle tepki gösterdi. ABD Dışişleri Bakanlığı da alınan karara ilişkin “Birleşik, istikrarlı ve demokratik bir Irak’ı destekliyoruz” diyerek referandumu ‘onaylamadığını’ ima etti.

Irak Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesud Barzani’nin siyasi parti temsilcileri, başbakan hükümet yetkilileri ve Yüksek Seçim Kurulu yetkilileri ile 7 Haziran’da yaptığı toplantının ardından bağımsızlık için referandum kararı alındığı açıklanmıştı.

Açıklamada, “25 Eylül 2017 tarihinde Kürdistan Bölgesi ve Kürdistan idaresi dışında kalan tartışmalı bölgelerde referandum yapılmasına karar verildi” denilmişti.

Bu kararın ardından Türkiye ve ABD’den ardı ardına açıklamalar geldi.

ABD: Birleşik, istikrarlı ve demokratik bir Irak’ı destekliyoruz

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, bağımsızlık referandumu hakkında, “Birleşik, istikrarlı ve demokratik bir Irak’ı destekliyoruz” dedi.

Nauert, konuyu “Irak’ın iç meselesi” sözleriyle değerlendirirken, şunları söyledi:

Kürt halkının meşru arzusunu anlıyor ve destekliyoruz. Bağlayıcı olmayacak bir referandumun bile yapılmasının bizi önceliklerimizden uzaklaştıracak oluşu hakkındaki kaygılarımızı Kürdistan bölgesindeki yetkililere ilettik. Önceliğimiz IŞİD’i yenmek, istikrarı sağlamak, topraklarından ayrılan halkı geri getirmek, bölgedeki ekonomik krizleri kontrol altına almak ve bölgedeki siyasi çekişmeleri çözmektir.

Türkiye: Vahim bir hata

ABD’nin açıklamasının ardından ise Türkiye’den de bir açıklama geldi.

Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Irak Kürdistan Bölgesi’nde bağımsızlık referandumu kararının ‘vahim bir hata olduğu’ ifade edildi.

Bağımsızlık referandumu hakkındaki görüş ve endişelerin yetkililere iletildiğinin belirtildiği açıklamada “Bunun vahim bir hata teşkil edeceğini düşünüyoruz. Irak’ın toprak bütünlüğünün ve siyasi birliğinin muhafaza edilmesi Türkiye’nin Irak politikasının temel ilkelerinden biridir” denildi.

Dışişleri Bakanlığı, açıklamayı şöyle sonlandırdı:

Irak’ın bütünlüğüne halel getirmek yerine, bu ülkenin birlik ve beraberliğini kuvvetlendirecek, Irak anayasasında ifadesini bulan yetki ve güç paylaşımına ve ademi merkeziyet ilkesine dayalı yöntemlerin öne çıkarılarak ve Irak’ı oluşturan tüm farklı unsurlar arasında uzlaşı, diyalog ve kapsayıcılık ruhuyla hareket edilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.

Başbakan Yıldırım: Sorumsuzca alınmış bir karar

Başbakan Binali Yıldırım da Irak Kürdistan Bölgesi’nde yapılacak olan referanduma ilişkin değerlendirmede bulundu.

Yıldırım, şunları söyledi:

Irak bütün Iraklıların bir devlet olarak yaşamasını istiyoruz. Dolayısıyla bölgemizde yeterince sorun var. Yeni bir sorun alanı oluşturulmasının doğru olmadığını düşünüyoruz. Bu kararın da sorumsuzca olduğunu düşünüyoruz.

AKP’li Ensarioğlu: Saygı duyulmalı

AKP Diyarbakır Milletvekili Galip Ensarioğlu ise karara saygı duyulması gerektiğini belirterek “Herkese de düşen buna saygı göstermektir. Türkiye’yle ilişkilere bir zarar vermez çünkü iyi ilişkiler var. Oradan Türkiye’ye yönelik tehdit ve tehlike oluşmadığı müddetçe de Türkiye’nin farkı düşünmemesi gerekir” dedi.

Ne olmuştu?

7 Haziran’da Irak Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesud Barzani, siyasi parti temsilcileriyle yaptığı toplantının ardından 25 Eylül’de referanduma gidilmesi kararı alınmıştı.

Söz konusu toplantıda şu maddeler konusunda anlaşma sağlandığı belirtilmişti.

• 25 Eylül 2017 tarihinde Kürdistan Bölgesi ve Kürdistan idaresi dışında kalan tartışmalı bölgelerde referandum yapılmasına karar verildi.
• Referanduma kadar tüm siyasi taraflar, ulusal birliğin oluşturulması, parlamentonun aktifleştirilmesi ve iç sorunların çözümü konusunda anlaştı.
• Halkın yaşam koşullarına yönelik Kürdistan vatandaşlarının ekonomisinin inşaasının yapılması, memur, işçiler, araştırmacılar ve düşük gelirli vatandaşların durumunun iyileştirilmesi.
• Başkan Mesud Barzani başkanlığında Referandum Üst Komisyonu’nun kurulmasına karar verildi.
• Siyasi partilerin temsilcileri, 12 Haziran’a kadar referandum öncesi ve referandum sonrası komiteleri için temsilcilerini belirleyecek.

Erbil’in Pirman ilçesinde gerçekleşen toplantıya katılan siyasi parti ve kurumlar şöyleydi:

Kürdistan Demokrat Partisi (KDP), Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK), Kürdistan İslami Birlik Partisi (Yekgırtu), Kürdistan İslami Hareket Partisi (Bızutnewe), Kürdistan Komünist Partisi, Kürdistan Sosyalist Demokrat Partisi (KDSP), Emekçiler Partisi (Zehmetkeşan) Kürdistan İşçi ve Emekçiler Partisi, Kürdistan Kalkınma ve Reform Partisi, Erbil Türkmen Listesi, Irak Türkmen Caphesi (ITC), Türkmen Kalkınma Partisi, Kürdistan Parlamentosu Ermeni Listesi, Aşuri Demokratik Hareketi ve Aşuri ve Kildani Meclisi.