Ana SayfaÇeviriAntik çağlardan günümüze katkı: Babilliler 3.700 yıl önce trigonometride bizden daha üstündü

Antik çağlardan günümüze katkı: Babilliler 3.700 yıl önce trigonometride bizden daha üstündü

HABER MERKEZİ – Avustralyalı bilim insanları bir kil tableti çözümleyerek, 3.700 yıl önce trigonometrinin ilk adımları henüz atılmadan, Babillilerin hem 60’lık sayı sistemi hem de gelişmiş trigonometri teknikleri sayesinde ‘bizden daha iyi ve yanlışsız’ hesaplamalar yaptığını ortaya koydu.


Çeviri – Derleme: Ezgi Gül


Plimpton 322 isimli kil tablet 1900’lerin başında, bugünkü Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan Mezopotomya’daki Babil’de arkeologlar ve ‘Indiana Jones’ filmine ilham olan antika satıcısı Edgar Banks tarafından bulunmuştu.

4 sütun ve 15 satır rakamdan oluşan sol tarafı kırık olan tabletin trigonometri ile ilişkisi tahmin edilse de bugüne kadar somut bir kanıt sunulamamıştı.

Pisagor’dan 1000 yıl önce dik üçgen teoremini kullanıyorlardı

Independent’ın haberine göre tabletin ilk incelemelerinde, Babillilerin Pisagor’un dik üçgen teoremini, henüz Antik Yunan filozof ona adını vermeden çok önce bildiği zaten ortaya çıkmıştı.

Avustralya New South Wales Üniversitesi’nden araştırmacılar ise 3700 yıllık tableti yeniden çözümleyerek, M.Ö. 200’de modern trigonometrinin temelleri Antik Yunan astronom Hipparkos tarafından atılmadan çok önce Babillilerin ‘bugünden de daha gelişmiş’ bir trigonometri formu kullandığını gösterdi.

‘Modern trigonometriden üstün bir form’

Araştırmacılardan matematikçi Doktor Daniel Mansfield, “Dünya’nın Yedi Harikası’ndan biri olarak kabul edilen Babil’in Asma Bahçeleri de dahil olmak üzere birçok büyük mimari yapının bu üst matematik teknikleri sayesinde inşa edildiğini” söylüyor.

Mansfield araştırmanın önemi ile ilgili ise şunları belirtiyor:

Araştırmamız sonucu ortaya çıkan trigonometrik tablo hiç eşi benzeri görülmemiş bir yapıya sahip ve çok üst seviyede. Kesinlikle bugün kullandığımız trigonometriden üstün.

60’lık sayma sistemi sayesinde daha hatasız sonuçlar

Araştırmacılara göre Babillilerin trigonometri tekniklerinin yanında 60’lık sayma sistemi kullanmaları da ‘bizden üstün’ hesap yapmalarını sağladı:

Babillilerin eşsiz bir aritmerik ve geometri algısı vardı. Bu sadece dünyanın en eski trigonometrik tablosu değil ayrıca kayıtlara geçmiş tamamen doğru tek trigonometri tablosu. Onlar bizim gibi 10’luk sayma sistemi değil 60’lık sayma sistemi kullanıyordu. aynı saatleri böldüğümüz gibi. Düşünün bir doları üçe böldüğümüzde üç 33 sent oluyor ve 1 sent artıyor. Babilliler 60’ı böldükleri için ondalık sayılarla uğraşmıyor ve daha doğru hesap yapıyorlardı.

‘Antik dünya bize bir şey öğretti’

Mansfield’e göre ‘Nadir rastlanılan bir şey oldu, antik dünya bize bir şey öğretti’:

Antik dünyanın bize yeni bir şeyler öğretmesi nadir rastlanılır bir şeydir. Babilliler matematikte bizden üstündü. Bu sistemlerin anket hesaplanması, bilgisayarlar ve eğitime uyarlanması yararlı olur.