“Erdoğan’ın kaygısı neden, MİT’le ilgili kontrol edemeyeceği bir süreç mi başlıyor?”

HABER MERKEZİ – Yayımlanan KHK ile MİT’in Başbakanlıktan alınıp Cumhurbaşkanı’na bağlanmasını Karınca’ya değerlendiren eski MİT Müsteşarı Cevat Öneş, “Önümüzdeki günlerde farklı bir yapıyı görebiliriz” dedi. CHP Milletvekili İlhan Cihaner ise “Acaba MİT Müsteşarlığı ile ilgili Cumhurbaşkanının kontrol edemeyeceği bir süreç mi başlıyor, böyle bir kaygı mı var?” diye konuştu.

Resmi Gazete’de yayımlanan 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) ve MİT Müsteşarı konularında önemli kararlar alındı.

Alınan kararlar özetle şöyle:

• Cumhurbaşkanılığı bünyesinde Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu (MİKK) kuruldu.
• MİT Müsteşarı hakkında soruşturma yapılması Cumhurbaşkanının iznine bağlandı.
• MİT mensuplarının ve MİT’te görev yapmış olanların tanıklığı MİT Müsteşarının, MİT Müsteşarının tanıklığı ise Cumhurbaşkanının iznine bağlandı.

KHK’lerin yayımlanmasının ardından bir açıklama yapan Başbakan Binali Yıldırım’a göre MİT’e ilişkin bu değişiklikler başkanlık referandumu tarihi olan “16 Nisan ruhuna uygun”.

Eski MİT Müsteşarı Öneş: Önümüzdeki günlerde farklı bir yapıyı görebiliriz

Yeni KHK ile MİT’e dair alınan bu kararları eski MİT müsteşar yardımcısı Cevat Öneş ise ‘başkanlık sistemi’ ile ilişkisi içinde değerlendiriyor.

Gazete Karınca’ya konuşan Öneş, yapılanların, Başkanlık sisteminin oluşturulmasıyla ilgili gelişmeler olduğunu belirterek, “Daha önce Başbakanlığa bağlıydı şimdi Cumhurbaşkanlığına bağlı bir kurum haline geldi, bu da yeni anayasal değişiklikle birlikte başkanlık sistemi adımlarıyla bağlantılı” diyor.

Öneş, MİT’in tamamen Cumhurbaşkanlığına bağlanarak tek elde toplanmasının olası etkilerine ilişkin ise şu değerlendirmeyi yapıyor:

Şimdiden özel bir yorum yapmak istemem ama meselenin TBMM’de tartışılarak bu kurumsal yapıların bağlanması ve yeni yapıya göre yeniden teşkilatlanması şartlarının gerek devlet bürokrasisi içinde gerekse TBMM’de tartılarak sonuçlandırılmasının daha yararlı olacağını düşünüyorum ama bu KHK ile çabuklaştırıldı.

Değişikliklerin MİT’in yapısına etkisine de değinen eski müsteşar yardımcısı, “Başkanlık sistemi özellikle yeni bir yapılanmayı ortaya çıkaracaktır. Zaten tartışmalarda MİT’in de iç-dış ayrılarak yeni bir yapıya kavuşturulması tartışması sanırım gündemde olacak. Önümüzdeki günlerde farklı bir yapıyı görebiliriz” değerlendirmesinde bulunuyor.

CHP: MİT’i dizayn etme çabası

Cumhuriyet Halk Partisi’Nnden (CHP) ise bu düzenleme için “MİT Erdoğan’a göre dizayn ediliyor” tepkisi geldi.

Partinin Grup Başkanvekili Levent Gök’e göre ‘Erdoğan kendi derin devletini kuruyor’:

Hem kendi partisinin hem de Türkiye ile ilgili istihbaratı bir hafiye devleti adı altında tanzim eden bir anlayıştır bu. Bu Recep Tayyip Erdoğan’ın Başbakan’a olan güvensizliğidir, MİT’e olan güvensizliğidir, MİT’i dizayn etme çabasıdır

Cihaner: MİT Müsteşarlığı ile ilgili Cumhurbaşkanının kontrol edemeyeceği bir süreç mi başlıyor?

Konuyla ilgili Gazete Karınca’ya konuşa bir başka CHP’li İlhan Cihaner ise hükümetin kanunla yapılması zorunlu olan düzenlemeleri bile KHK ile yapma gibi bir alışkanlık edindiğini belirterek, söz konusu bu düzenlemenin ‘uyum yasasını aşan bir düzenleme olduğunu’ vurguluyor:

Anayasa değişikliği kapsamında yapılan bir değişiklik olsaydı 2019’dan sonra ya da yapılacak ilk milletvekili seçiminden sonra ya da ilgili anayasa maddelerinin yürürlüğe girmesinden sonra olması gerekirdi. Eğer derhal yürürlüğe girecekse başka bir kaygıya işaret ediyor olabilir. Türkiye’de kendi kararını ortaya koyan bir Başbakan olmadığı için çok da değişiklik olarak görmüyorum.

“Acaba MİT Müsteşarlığı ile ilgili Cumhurbaşkanının kontrol edemeyeceği bir süreç mi başlıyor, böyle bir kaygı mı var?” diye devam eden Cihaner, “On binlerce Uyum Yasaları çerçevesinde çıkarılması gereken maddeler var, bunların içinden bunların seçilmiş olması bu kaygıları da beraberinde getiriyor” değerlendirmesinde bulunuyor.

HDP: MİT Müsteşarı direkt Cumhurbaşkanına bağlandı

HDP ise düzenleme ile “MİT Müsteşarı’nın direkt Cumhurbaşkanına bağlandığını” belirtiyor.

Partinin Sözcüsü Osman Baydemir, “MİT Müsteşarı’nın soruşturulma izni Cumhurbaşkanına veriliyor. Bir MİT mensubunun yargılanması da MİT Başkanına bağlanıyor” diyor. (BA/AS)

Gazete Karınca