‘Sinema yargılanamaz’: Mahkeme izinde, Bakur Davası ertelendi

HABER MERKEZİ – “Bakur/Kuzey” belgeselinin yönetmeni Çayan Demirel hakkında açılan dava, mahkeme heyeti izinde olduğu gerekçesiyle başlamadan ertelendi. Adliye önünde bir araya gelen sinemacılar ise Türkiye’de ilk kez bir sinema eserinin ağır ceza ile karşı karşıya olduğunu belirterek, “Sinema yargılanamaz” dedi.

“Bakur/Kuzey” belgeselinin yönetmeni Çayan Demirel hakkında filmin gösterime girmesinden 2 yıl sonra “Örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla açılan dava öncesi sinemacılar, Çağlayan Adliyesi önünde bir araya geldi.

“Sinema yargılanamaz” pankartının açıldığı açıklamaya belgeselin yönetmenleri Çayan Demirel ve Ertuğrul Mavioğlu ile sinema oyuncuları, gazeteciler ile HDP Milletvekili Garo Paylan katıldı.

Grup adına basın metnini Bahçeşehir Üniversitesi Sinema ve Televizyon Bölümü’nde görevli Profesör Zeynep Tül Akbal Süalp ve Sinesen Yönetim Kurulu üyesi Melih Biçer okudu.

Açıklamada, Türkiye’de ilk kez bir sinema eserinin ağır ceza ile karşı karşıya olduğu vurgulandı. Açıklama şöyle:

“Evrensel hukuka değil, Anayasa’ya ve kanunlara, Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararlarına da aykırı olan bu haksız yargılama nedeniyle, bugün burada arkadaşlarımız Çayan ve Ertuğrul’un yanındayız. İfade özgürlüğü, kültürel, siyasi, sosyal bilgi ve fikirlerin değiş tokuşuna katılma fırsatı yaratan sanatsal ifade özgürlüğünü de içerir. Avrupa insan Hakları Mahkemesi’nin de belirttiği gibi ‘Sanat eserleri yaratan, sergileyen veya dağıtan kişiler demokratik bir toplum için büyük önem taşıyan fikir ve görüşlerin yayılmasına katkıda bulunmaktadır. Bu nedenle devletin sanatçının ifade özgürlüğüne gereksiz müdahalelerde bulunmaması gerekir.’ Anayasa Mahkemesi’ne göre de ‘Kamu makamları toplumun bir kesimi için hoş olmayan düşüncelere, şiddeti teşvik etmediği, terör eylemlerini haklı göstermediği ve nefret duygusunun oluşmasını desteklemediği sürece sınırlama getiremez.

“Şiddeti teşvik etmeyen, terör eylemlerini haklı göstermeyen ve nefret yerine barış duygusunun oluşmasını sağlamayı amaçlayan, konuyu eleştirel bir biçimde ele almaya çalışan bir sanat eseri olan ‘Bakur’ belgesel filminin yönetmenlerine açılan bu davayı sanatsal ifade özgürlüğüne yönelik bir müdahale olarak görüyoruz. Bu tür müdahaleler yol açtığı korkuyla sanatçılar üzerinde caydırıcı bir etki yaratmakta ve oto-sansüre yol açmaktadır. Oto-sansürün başladığı, sanatçının kendi özgürlüğünü kendisinin sınırlamak zorunda kaldığı bir yerde sanatsal çalışma yapma imkânı ortadan kalkar. Sanatsal ifade özgürlüğü, sanatçının özgürce çalışması ve eserini yaygınlaştırmasını ve bunun müdahaleye uğramamasını güvence altına alır. Aslında ifade özgürlüğü kapsamında kabul edilmesi gereken bu eserlerin suçmuşçasına değerlendirilip iddianame düzenlenmesi hukuka tamamen aykırıdır. O yüzden en başından bu davanın açılmaması gerekirdi. Bu özgürlüğün çiğnenmesine, sanatsal ifadenin, sinemanın karartılmasına karşı, tüm Türkiye ve dünya sinemacılarını, sanatçılarını, aydın ve demokratlarını tanıklığa çağırıyor, bu haksız ve hukuka aykırı yargılamaya bir an önce son verilmesini talep ediyoruz.”

Dava, mahkeme heyeti izinde olduğu için ertelendi

Açıklamanın ardından Çayan ve sinemacılar adliyeye geçti.

Ancak talimatla İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek duruşma heyetinin izinde olduğu belirtilmesi üzerine avukatlar, duruşma için gün istedi.

Bunun üzerine duruşma, 8 Şubat 2018 gününe ertelendi.

Belgesel hakkında

Gazeteci Ertuğrul Mavioğlu ile yönetmen Çayan Demirel’in yönettiği, yapımcılığını Ayşe Çetinbaş’ın üstlendiği “Bir Gerilla Belgeseli: BAKUR (Kuzey)” 34. İstanbul Film Festivali’nde yarışma dışı kategorisinde gösterilecekti ancak daha sonra gösterim iptal edilmişti.

Belgesel, dağdaki gerillaların gündelik ve siyasi hayatına ayna tutarken, 2013 yılından sonraki geri çekilmeyi de anlatıyor.