Kutlamaların vazgeçilmezi havai fişekler çevreye nasıl zarar veriyor?

HABER MERKEZİ – Dünyanın birçok ülkesinde yılbaşı kutlamalarının vazgeçilmez ‘eğlence’ ürünlerinden biri de havai fişekler oldu. Peki, havai fişekler sağlığa ve çevreye nasıl zarar veriyor?

Yeni yıla girerken dünyanın dört bir yanındaki ülkelerde ‘eğlence ve gösteri’ amacıyla havai fişek gösterileri yapıldı.

Birkaç saatlik ‘görsel şölen’ için kullanılan havai fişekler ise içeriğindeki kimyasal maddeler nedeniyle sağlığa ve çevreye zarar veriyor.

Piroteknik denen düzeneğin çekirdeğini oluşturduğu havai fişek içerisinde, yüzde 75 oranında potasyum nitrat, yüzde 15 odun kömürü ve yüzde 10 kükürt maddelerini barındırıyor.

Ayrıca bu maddelere ek olarak bakır, baryum ya da stronisyum gibi kimyasal bileşenler de ilave edilebiliyor. Bunlar da havai fişeklerin mavi, yeşil ya da kırmızı ışık saçmasını sağlıyor.

Zararlı parçacıkları çıplak gözle görmek mümkün değil

DW Türkçe’nin haberine göre Almanya Çevre Bakanlığı’nın verilerinde sadece 2016 yılbaşı gecesinde havai fişekler nedeniyle atmosfere yayılan partikül miktarı 5 bin tonu buldu. Bu, motorlu taşıt trafiği nedeniyle bir yıl boyunca atmosfere salınan zararlı gaz miktarının yüzde 17’sine tekabül ediyor.

Üstelik bu zararlı parçacıkların büyük bir bölümünü çıplak gözle görmek mümkün değil. Oysa insan sağlığına en çok zarar veren partikülleri bu toz zerrecikleri oluşturuyor.

Piroteknik Endüstrisi Birliği adlı meslek örgütünden Fritz Keller ise havai fişeklerden çıkan partiküller ile motorlu taşıt trafiği sonucu salınan zerrecikler aynı kefeye konulamayacağını savunuyor.

Hem insanları hem de çevredeki hayvanları rahatsız ediyor

Her iki görüşü savunanların da kendilerine göre haklı noktaları olduğunu belirten kimyager ve piroteknik uzmanı Günter Klein-Sommer, çevre duyarlılığına sahip kişilerin havai fişek fırlatmaktan kaçınmasının en doğru yol olacağını vurguluyor. Zira bu aynı zamanda yeni yılın ilk gününde daha az çöp anlamına da geliyor.

Kutlamaların ardından havai fişeklerin yaklaşık yüzde 60 ile 75’lik bölümü atık olarak kalıyor.

Karton, kağıt, ahşap, seramik ve plastikten oluşan düzenek parçaları, kılıf ve ambalajların oluşturduğu çöpler, yılbaşı sabahı çatı ve sokakları kaplıyor.

Ayrıca patlama sesleri hem insanları hem de çevredeki hayvanları fazlasıyla rahatsız ediyor.