Türkiye-AB zirvesi | Gündem ne, tarafların beklentileri neler?

HABER MERKEZİ – AB dönem başkanlığını yürüten Bulgaristan’ın Varna kentinde gerçekleştirilecek AB-Türkiye zirvesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan, Avrupa Konseyi Başkanı Tusk ve Avrupa Komisyonu Başkanı Juncker bir araya gelecek. Tarafların ilişkisinde gerilimin yaşandığı bir dönemde yapılacak görüşmenin taraflar arasındaki diyaloğu devam ettirebilmek adına “son şanslardan biri” olduğu vurgulanıyor.

Bulgaristan’ın Varna kenti bugün Avrupa Birliği-Türkiye zirvesine ev sahipliği yapacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Avrupa Birliği (AB) Dönem Başkanı ve Bulgaristan Başbakanı Boyko Borissov’un yanı sıra AB Konseyi Başkanı Donald Tusk ve Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ile bir araya gelecek.

Taraflardan açıklamalar

Türkiye saati ile 19.00’da başlaması ve iki saat sürmesi plan görüşmeler öncesinde AB Dönem Başkanı Borissov’un “taraflar arasındaki diyaloğu devam ettirebilmek adına son şanslardan biri” vurgusu öne çıkıyor.

Juncker ise geçtiğimiz hafta ihtilaflı sorunların artması nedeniyle buluşmayı “karışık duygularla” beklediğini ifade etmişti.

Avrupa Komisyonu Başkanı’nın bu sözlerinin hemen ardından da Avrupa Parlamentosu’nun (AP) 75 üyesi Konsey Başkanı Tusk’a bir mektup göndermişti.

AB-Türkiye ilişkilerinin insan hakları çerçevesinde ele alınması çağrısı yapan parlamenterler, ”Erdoğan OHAL’in arkasına saklanıp haksızlıkları örtbas etmeye son vermeli” vurgusu yapmıştı.

Görüşmelere katılacak olan AB Bakanı Ömer Çelik ise Twitter’dan paylaştığı mesajda Varna zirvesini “ilişkileri ileri götürecek önemli bir fırsat” olarak nitelemişti.

Zirvede belli bir gündem bulunmamasına rağmen taraflar arasında gerginliğe yol açan konuların masaya yatırılması bekleniyor.

BBC Türkçe’nin haberine göre bu konular Kıbrıs’taki doğalgaz gerginliği, vize serbestisi, mülteciler için mali yardım, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve Türkiye’de bireysel özgürlükler olarak sıralanıyor.

Kıbrıs’taki doğalgaz gerginliği

Güney Kıbrıs ve Türkiye arasında devam eden doğalgaz anlaşmazlığı Şubat ayında Türkiye savaş gemilerinin de devreye girdiği bir gerilime dönüşmüştü.

İtalyan enerji şirketi Eni sondaj çalışmaları yapmak amacıyla geldiği Kıbrıs açıklarında Türk ordusu tarafından bölgedeki ‘askeri çalışmalar’ gerekçe gösterilerek durdurulmuştu.

Vize serbestisi

Masada gündeme gelmesi beklenen bir diğer konu Mart 2016’da Brüksel ile Ankara arasında imzalanan mülteci anlaşması kapsamında bulunan vize serbestisi.

Türkiye vatandaşlarının AB ülkelerine vizesiz seyahati için Brüksel’den 72 şartın yerine getirilmesi talep edilmişti.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Şubat ayında yaptığı bir konuşmada hükümet olarak talep edilen bu şartları yerine getirdiklerini ifade ederek “Artık top AB’de” demesine rağmen Brüksel vize serbestisi için Türkiye’nin “terörle mücadele yasası”nın yumuşatılmasını talep ediyor.

Mülteciler için mali yardım

Mart 2016 göçmen anlaşması kapsamında Türkiye’nin bir diğer beklentisi ise Brüksel’in taahhüt ettiği yardımın 3 milyar euroluk ikinci dilimini Ankara’ya göndermesi.

Erdoğan, geçtiğimiz hafta yaptığı bir konuşmada mali yardım konusundaki aksamalara dikkat çekmiş, ikinci 3 milyar euroluk dilimin konuşulmasına karşın henüz ilk dilimin dahi tam olarak Türkiye’nin kullanımına sunulmadığını söylemişti.

Gümrük Birliği’nin güncellenmesi

Görüşmede gündeme gelmesi beklenen bir diğer konu ise 1995’te Ankara ve Brüksel arasında imzalanan Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesi.

Ankara, Türkiye ekonomisinin anlaşmanın imzalanmasından bu yana geçirdiği dönüşümün bir sonucu olarak Gümrük Birliği kapsamındaki ürünlerin güncellenmesini talep ediyor. Ancak AP üyesi bazı parlamenterler Gümrük Birliği anlaşması için Türkiye’nin insan hakları alanında gelişme kaydetmesi gerektiğini belirtiyor.

Türkiye’de bireysel özgürlükler

Avrupa Komisyonu Başkanı Juncker ile Avrupa Konseyi Başkanı Tusk’un masaya getirmek istediği konulardan en öne çıkanı ise Türkiye’deki bireysel hak ve özgürlükler.

Reuters haber ajansına konuşan AB yetkilileri, AB liderlerinin Türkiye’ye bireysel özgürlükler konusunda daha sert bir eleştiri iletmeye hazırlandığını söyledi.

AB’nin eski Ankara Büyükelçisi Marc Pierini, “AB’nin güvenlik ve dış politika konularında Türkiye’nin işbirliğine ihtiyacı olsa da, Brüksel yönetimi sert bir tutum takınmalı. Erdoğan milliyetçi ajandasını sürdürebilmek için AB karşıtı söylemlerden vazgeçmeyecektir” diyor.