ABD Kongresi’nde Türkiye’ye F-35 satışını durduran düzenlemeye ilk onay

HABER MERKEZİ – ABD Senatosu’nun Silahlı Hizmetler Komitesi, F-35 savaş uçaklarının Türkiye’ye satışını durdurulmasını da içeren yeni bir tasarı onayladı.

ABD’de yıllık savunma stratejisinin çerçevesini belirleyen ve Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) olarak bilinen düzenleme, Kongre’nin üst kanadı Senato’nun görevlendirdiği komiteden geçti.

DW Türkçe’nin haberine göre NDAA’nın Senato’ya sunulacak versiyonunda Türkiye’ye satılması öngörülen F-35 uçaklarının satışının engellenmesine yönelik maddeler de bulunuyor.

Komitede Demokrat Partili Senatör Jeanne Shaheen ve Cumhuriyetçi Senatör Thom Tillis tarafından hazırlanan taslak metinde, satışın engellenmesine gerekçe olarak Türkiye’de yargılaması devam eden ABD’li papaz Andrew Brunson’ın tutukluluğunun sürmesi ve Ankara’nın Rusya’dan satın alacağı S-400 füzeleri gösterildi.

Shaheen’in ofisi konuyla ilgili bir açıklama yaparak, “Hassas bir konumda olan F-35 uçaklarını ve teknolojisini, tam da bu uçakları düşürmek için tasarlanan Rus hava savunma sistemlerini satın alan bir devlete verme konusunda büyük bir tereddüt bulunuyor” ifadesini kullandı.

Senatörün ofisi, Rusya’dan bu tip sistemlerin alınmasının ABD yasalarınca yaptırım uygulanmasına olanak tanıdığını belirtti.

Süreç nasıl işleyecek?

NDAA’in, ABD Kongresi’nin alt kanadı olan Temsilciler Meclisi’ndeki versiyonu da Perşembe günü 66 oya karşı 351 oyla onaylandı.

Senato’ya sunulacak komite versiyonunun da onaylanmasından sonra Kongre’deki her iki kanadın bir araya gelerek iki farklı metin üzerinde uzlaşıp tasarıyı tek metne indirmesi bekleniyor.

Ortak metnin oylandıktan sonra ABD Başkanı Donald Trump’ın onayına gönderilmesi gerekiyor.

Komitenin Senato’ya sunacağı metin üzerinde değişiklik yapılma ihtimali olduğu gibi, Senato ve Temsilciler Meclisi’nin ortak bir şekilde hazırlayacağı metin üzerinde uzun pazarlıkların yürütülmesi de olası.

En son aşamada ise Trump’ın önünde iki seçenek bulunuyor. Trump’ın imzası ile NDAA yasalaşabilir ya da veto edilerek tekrar görüşülmek üzere Kongre’ye geri gönderilebilir.

Türkiye’den tepki

NDAA ile ilgili olarak ABD Kongresi’nde üzerinde çalışılan ve komiteden geçen Türkiye bölümlerine Ankara tepki gösterdi.

Konuyla ilgili bugün bir açıklama yapan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, son gelişmeleri, “Bu gibi adımlar hâlinde biz de karşılık vermeye mecbur kalırız” sözleriyle değerlendirdi.

F-35 programında Türkiye’nin üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirdiğini savunan Aksoy, ABD ile imzalanan sözleşme çerçevesinde karşı tarafın da yükümlülüklerini yerine getirmesini beklediklerini söyledi.

Türkiye’nin F-35 alım planları

Türkiye, ileri teknoloji ile üretilen ve radara yakalanmayan 100 adet F-35 tipi savaş uçağı satın almayı planlıyor.

Türkiye merkezli firmaların da katılımıyla ortak bir savunma programı çerçevesinde üretilen F-35’lerin bir yıl içinde sevkiyatının yapılması bekleniyordu.

ABD merkezli Lockheed Martin şirketi tarafından üstlenilen ve “Ortak Saldırı Uçağı” olarak bilinen F-35 projesinde ana finansal desteği sağlayan Washington’ın yanı sıra Türkiye’nin de aralarında bulunduğu toplam dokuz ülke yaklaşık 4,5 milyar dolar ile uçakların geliştirilmesi aşamasına dâhil oldu.