Ana SayfaÇalışma YaşamıHakkari’de yayla yasakları: Her tepede asker var, hayvancılık bitti, köylüler direniyor

Hakkari’de yayla yasakları: Her tepede asker var, hayvancılık bitti, köylüler direniyor

HABER MERKEZİ – Yayla ve mera yasakları nedeniyle Hakkari’nin Çukurca ilçesindeki köylerde tarım ve hayvancılık bitti. Narlı köyünde halk göç etmeye direnmek için toprağa sarılırken, yasaklar nedeniyle koyunlarını satmak zorunda kalan Güzeldereliler ise sadece süt ihtiyaçlarını karşılamak için binbir zahmetle keçi besleyebiliyorlar. Yasakların nedeninin ‘kimlikleri’ olduğunu söyleyen köylüler, “Burada yaşamaya ve ayakta durmaya devam edeceğiz” diyor.

Kürt illerindeki yayla yasakları devam ederken, birçok köyde bu nedenle hayvancılık bitme noktasına geldi.

Hakkari’nin Çukurca ilçesine bağlı Narlı ve Güzeldere köyleri yasakların vurduğu yerlerden.

Yasaklar tarım ve hayvancılığı bitirdi

Narlı’da geçim sıkıntısı ve işsizlik sorunu yaşayan köylülerden bir kısmı göç ederken, yaşam alanlarını terk etmeyenler ise toprağa sarılmış durumda.

Narıyla ünlü köyün kadınları, yetiştirdikleri sebze ve meyveyi yol kenarında kurdukları tezgahlarda satarak geçimlerini sağlıyor.

Yasaklardan sonra tek çarelerinin köyde yetişen meyve ve sebzeleri satmak olduğunu belirten Zinet Korkmaz, geçimlerini sağlamak için ellerinde hiçbir imkanın bırakılmadığını söylüyor.

Korkmaz, “Yasaklar nedeniyle ne hayvancılık ne de tarım yapabiliyoruz” diyor.

Nar dışında köyde yetişen üzüm, incir gibi meyve ve sebzeleri satarak köyde yaşamaya devam ettiklerini dile getiren Korkmaz, “Bu dağların arasında yapacak başka bir işimiz yok. Her tarafa asker konuşlandırmışlar. Köyün etrafındaki tarlalar dahi yasak edilmiş” diye ekliyor.

Korkmaz yetkililerin bu uygulamasını ise “Bütün bunların sebebi kimliğimiz” sözleriyle ifade ediyor.

“Çok güzel bir doğaya sahip olan köyümüz yasaklar dolayısıyla yaşanmaz hale getirilmek isteniyor. Ancak biz yine de burada yaşamaya ayakta durmaya devam edeceğiz.”

Köyden Emine Özcan da ‘açlık ile terbiye edilmeye çalışılan köylerinin geri adım atmadığını’ belirtiyor.

“Bu köyden başka bir yerde yaşama imkanımız yok. Bunun için yaz ve sonbahar aylarında yol kenarında köyde yetiştirdiklerimizi satarak ailelerimizi geçindiriyoruz.

“Ekmek mutlaka bulunur ama bizim en büyük dileğimiz artık bu kanın durması ve bölgeye kalıcı bir barışın gelmesidir.

“Ekonomik gidişat kötü olduğu halde bize yönelik güvenlik politikaları değişmiyor. Yine yasak yine yasak. Her yer yasak.”

Her tepede asker var

Yayla yasaklarının olumsuz etkilediği bir diğer yer de Çukurca ilçesindeki Güzeldere köyü.

Köylüler bölgede uygulanan yayla ve mera yasaklarının ardından artık büyükbaş ve koyun besleyemez duruma gelmiş.

Bölgenin yazları aşırı sıcak olması nedeniyle yünlü hayvan beslemenin zorluklarına değinen köylüler yaylaya çıkamadıkları için artık koyun besleyemediklerini, ancak köyde en azından süt ve süt ürünlerinden faydalanmak için her evin 5-10 keçi beslediğini aktarıyor.

Ellerindeki keçilerin kışın beslenmesi için köylerinin çevresinde bulunan meşe ağaçlarının dallarını keserek istifleyen köylüler, ot bulamadıkları için günlerce ağaçlara çıkarak Çilo topladıklarını söylüyor.

Köylülerden Salih Ölmez, eskiden her evin 200’e yakın koyununun olduğunu ancak şimdilerde kimsenin tek bir koyununun kalmadığını belirtiyor.

“Bu köyde binlerce hayvanlık sürüler vardı. Her evin en 200 koyunu vardı. Ama şimdi artık hayvan besleyemiyoruz. Her ev ancak 10-20 keçi besleyebilirse ne mutlu ona. Çünkü köyde yayla-mera imkanı kalmadığı için artık kimse fazlasını besleyemiyor.

“Bizler eskiden beri köyde toprak ve hayvancılık ile uğraşıyoruz. Eskiden yaylalarımız vardı. Yaz aylarını yaylada geçirdiğimiz için çok sayıda hayvan besleyebiliyorduk. Bunun ile birlikte ‘Awoşê’ denilen yaylamızın etrafında verimli meralar vardı. Buralarda ot biçerek hayvanlarımıza bakabiliyorduk. Ancak yayla ve meralar yasaklandığı için artık yaylaya gidemiyoruz.

“Devlet hemen yanı başımızdaki sınırları kapattı. Eskiden sınır ticareti yapıyorduk ama şimdi oradan tek bir ekmek bile getiremiyoruz. Çünkü tüm tepelerde askerler konuşlanmış. Bırakın sınır ticareti yapmayı artık hayvanlarımızı bile köyün dışına çıkaramıyoruz. Bizler de bu yüzden keçi beslemeye başladık.

“Her ev kendi ihtiyacı kadar 10-20 keçi besliyor. Şu anda da keçilerin kışlık yiyeceği olarak Çilo topluyoruz. Köylüler olarak birbirimize yardımcı olarak kışa hazırlanıyoruz.”

Önceki yıllarda tek bir kişinin bile 20 kişilik aileyi geçindirebildiğini söyleyen Tahir Ölmez de, yaşamın ekonomik şartlardan dolayı artık çekilmez hale geldiğine dikkat çekiyor.


Bu haber Mezopotamya Ajansı muhabirlerinden Fethi Balaman’ın “Yasaklar hayvancılığı bitirdi köylü toprağa tutundu” başlıklı haberi ile Hamza Gündüz’ün “Yayla yasakları koyunları sattırdı” haberinden derlenmiştir.
Previous post
Panzer Davası’nın keşif raporu: Panzer ‘asli’, sürme yetkisi olmayan şoför ‘tali’ kusurlu
Next post
3 kentte operasyon: Altı ÖDP üyesi gözaltına alındı