Minbiç: ‘Oyun’un bozulduğu yer mi?

HABER MERKEZİ – ABD’nin çekilmesi, Türkiye’nin askıdaki operasyonu, YPG’nin Şam’a çağrısı üzerine Suriye ordusunun Minbiç’te konuşlanması… Ortadoğu uzmanlarına göre Suriye’deki son gelişmelerle birlikte ‘Fırat’ın doğusunu Türkiye’ye bırakma senaryosunun önüne set çekildi’. Türkiye açısından Suriye’nin kuzeyine operasyon düzenlemenin kolay olmayacağı görüşündeki isimlerden Hişyar Özsoy, Kürtlerin ise bu süreçte esnek taktikler geliştirmek durumunda olduğunu belirtiyor.

Türkiye’nin Fırat’ın doğusu yani Demokratik Suriye Güçleri denetimindeki bölgelere operasyon hazırlığı gündemdeyken, ABD Suriye’den çekilme kararı almıştı.

2 bin civarında askerini sahadan çekeceğini açıklayan ABD’nin operasyon hazırlığı içinde olan Türkiye’ye ‘üstü örtük onay’ verdiği görüşü öne çıkarken, YPG, Türkiye’nin olası operasyonuna karşı Suriye hükümeti güçlerine Minbiç başta olmak üzere boşalttıkları yerleri koruma çağrısı yaptı.

Bu çağrının hemen ardından Suriye ordusu, “Askerlerimiz Minbiç’e girdi” dedi ve ‘tüm işgalcilerin yenileceği’ mesajı verdi.

Rusya da Minbiç’in denetiminin Suriye ordusuna geçmesini memnuniyetle karşıladı.

AKP lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise son gelişmeye ilişkin yaptığı açıklamada “Suriye’nin şu anda psikolojik bir çalışma ve eylem içerisinde olduğunu biliyoruz” diye konuştu ve ekledi:

“Topraklar Suriye’ye ait, biz Suriye’nin bölünmesine karşıyız. Bizim hedefimiz terör örgütlerinin çıkmasıdır. Çıktığı halde bizim yapacağımız bir şey yok.”

Peki, son gelişmeler ışığında sahada yaşanabilecekler konusunda bölge üzerine araştırmalar yapan uzmanlar neler söylüyor?

“En büyük sözü Rusya söyleyecek”

Moskova Devlet Üniversitesi’nde Rusya’nın dış politikası üzerine çalışmalar yapan Kerim Has, “ABD Suriye’den çekilirken Rusya’nın ilk etapta önceleyeceği husus orada ABD’nin bu bölgeleri doğrudan veya dolaylı bir yolla rejime devretmesi olacaktır” görüşünde.

Akademisyen Has, bundan sonraki süreçte Türkiye’nin Suriye’deki varlığının büyük ölçüde Türkiye-Rusya ilişkilerine endeksleneceğini de belirtiyor.

Suriye’deki iç savaş hakkında çalışmalar sürdüren Joe Macaron’a göre Türkiye’nin Fırat’ın doğusunda kalkışacağı bir askeri harekat söylemi daha çok ABD’nin Kürtlere desteğini azaltmak için “psikolojik bir savaştı”.

Macaron, Suriye’nin kuzeyine girmenin kolay olmayacağını ve Ankara için hem iç politikada hem de ekonomide büyük bir maliyetinin olacağı görüşünde.

Suriye analisti, “ABD, Kuzey Suriye’yi dışarıdan Türklere ve Suudilere teslim edemez ve durum Trump’ın düşündüğünden çok daha karmaşık. Suriye’nin kuzeyinde olacaklarla ilgili en büyük sözü Rusya söyleyecektir” ifadesini kullanıyor.

‘Fırat’ın doğusunu Türkiye’ye bırakma senaryosunun önüne set çekildi’

Ortadoğu uzmanı gazeteci-yazar Fehim Taştekin’e göre, Suriye ordusunun Minbiç’in denetimine almasıyla birlikte ‘Fırat’ın doğusunu Türkiye’ye bırakma senaryosunun önüne set çekildi’ ve ‘Minbiç oyunun bozulduğu yer’.

Taştekin, Rusya’nın bu son gelişme hakkında yaptığı, “Memnuniyetle karşılıyoruz” açıklamasının da önemli bir sinyal olduğunu söylüyor.

“Minbiç’in Suriye ordusunun kontrolüne geçmesi, ABD’nin çekilme kararı sonrası Fırat’ın doğusunu Türkiye’ye bırakma senaryosunun önüne set çekme hamlesidir. Trump-Erdoğan mutabakatından sonra TSK Minbiç’i hedef alacak şekilde sevkiyata başlamış, ilintili milis güçler de kente saldıracak şekilde konuşlanmıştı. Bu konuşlanmadan çıkardığım sonuca göre, TSK ve ‘Suriye Ulusal Ordusu’ adını kullanan milisler, Minbiç’e girdikten sonra ana yoldan Fırat’ın doğusuna geçip güneye, yani Rakka ve Deyr ez Zor taraflarına hareket edecekti. Buna karşı Minbiç Askeri Konseyi ya da Suriye Demokratik Güçleri’nin tek seçeneği Rusya üzerinden Suriye ile anlaşmaktı.

“Rusya’nın bölgenin Suriye ordusunun kontrolüne bırakılmasına yönelik açıklaması önemli bir sinyaldi. Burada ABD’nin de 2016’daki gibi caydırıcı bir pozisyon almadığı anlaşılıyor. Çekilme kararından sonra ‘[ABD] Türkiye’nin bölgeye girişini kolaylaştıracak askeri bir caydırıcılık rolünü sürdürür mü’ sorusu akıllardaydı. Bu rolün Minbiç’te olmadığı anlaşılıyor. Tabii durum değişmezse.

“YPG’nin Minbiç’i Suriye ordusuna devretme planı, Fırat Kalkanı operasyonunun El Bab’dan sonra bu kente yöneldiği sırada da gündeme gelmişti. O zaman Suriye ordusu güneyden Arima’ya kadar gelerek Türk ordusunun önünü kesmiş, ABD de kuzeydoğudan devreye girerek açık pozisyon almıştı. Minbiç oyunun bozulduğu yer. Elbette yarın ne olacağını kestirmek de zor. Çünkü sürekli değişen dinamikler söz konusu.”

“Olası bir operasyonda Türkiye bataklığa sürüklenir”

Türkiye’nin olası bir operasyonda “bataklığa” sürükleneceğini savunan HDP Dış İlişkilerden Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Hişyar Özsoy’a göre ise “Türkiye, Kürtleri zayıflatacağım derken kendisini zayıflatmış durumda”.

Kürtlerin ise bu süreçte esnek taktikler geliştirmek durumunda olduğunu belirten Özsoy, “Kürtler, rejim ve Rusya ile bazı görüşmeler yapıyor. Dolayısıyla bir taraftan bu görüşmeleri hızlandırmak diğer taraftan ise Suriye’nin Kuzeyindeki halklar ile ilişkiler pekiştirmek için ekstra çaba ortaya koymak ve Kürtler arasındaki ulusal birliğin sağlanmasıdır” diyor.

YPG’nin Şam’a çağrısının üzerine: Suriye ordusu Minbiç’te

Bu haberi DW Türkçe, Gazete Duvar ve Mezopotamya Ajansı’ndan derledik.