ABD ve Rusya ‘nükleer savaş’a karşı en önemli anlaşmayı askıya aldı

HABER MERKEZİ – ABD ve ardından Rusya, Soğuk Savaş döneminde karşılıklı imzaladıkları Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’nı askıya aldıklarını açıkladı.

ABD, Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ile imzalanan ve nükleer savaş tehdidini azaltmaya dönük atılmış en önemli adımlardan biri olarak gösterilen Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan (INF) dün çekildi.

Bu gelişmenin ardından Rusya da INF’yi askıya aldığını açıkladı.

Bugün konuyla ilgili bir açıklama yapan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Amerikan ortaklarımız anlaşmayı askıya aldıklarını açıkladı, biz de askıya alıyoruz” dedi.

Putin, Rusya’nın aralarında hipersonik füzelerin de olduğu yeni roket teknolojileri üzerine çalışacağını söyledi ve bakanlarına ABD ile silahsızlanma görüşmeleri yapmama talimatı verdi.

ABD, Rusya’nın INF’nin koşullarını yıllardır ihlal ettiğini savunuyor. Rusya ise anlaşmaya uymadığı iddiasını yalanlıyor.

INF anlaşması nedir?

Söz konusu anlaşma, eski ABD Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov arasında 1987 yılında imzalanmıştı.

Anlaşma uyarınca, menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan karadan havaya orta menzilli füzelerin yasaklanması öngörülüyordu. Denizden ateşlenen füzeler ise bu anlaşma kapsamında yer almıyordu.

Bu anlaşma, Soğuk Savaş’ın son dönemlerinde iki ülkenin nükleer savaş tehdidini azaltmak amacıyla başlattığı üç aşamalı silahsızlanma sürecinin bir parçasıydı.

Bu sürecin bir diğer aşamasını START olarak bilinen stratejik silahların sınırlandırılmasıyla ilgili görüşmeler ve diğerini de uzay silahları konusundaki müzakereler oluşturuyordu.

INF anlaşması neden önemli?

Anlaşma kapsamına giren füzelerin sayısı aslında her iki ülkenin elindeki nükleer silahların çok ufak bir bölümünü oluşturuyordu.

Ancak uzmanlara göre, bu anlaşma imzalandığı dönem itibariyle gelecekte imzalanan ve halen üzerinde görüşmeler yürütülen nükleer silahsızlanma anlaşmaları için de bir örnek teşkil ediyordu.

İmzalanmasının ardından geçen dört yıl içerisinde, her iki ülke toplam 2 bin 700 füze imha etmişti.

Ayrıca, hem ABD hem de önce Sovyetler Birliği, ardından da Rusya nükleer silah tesislerini uluslararası denetime açmıştı.

INF’nin ardından taraflar, yüksek tahribat gücüne sahip stratejik nükleer silahların azaltılması konusundaki görüşmelere hız vermişti.

Ancak, iki ülke arasındaki zorlu görüşmelerde yaşanan gecikmeler sonucunda Stratejik Nükleer Silahların İndirimi Anlaşması’nın (START) imzalanabilmesi ancak Soğuk Savaş’ın sona ermesinin ardından 1991’de gerçekleşmişti.

START kapsamında iki ülke de elinde bulunan uzun menzilli nükleer silahları yüzde 30 oranında azaltmıştı.

Karınca, BBC Türkçe