4 başlıkta Merkez Bankası’nın kararı: ‘Dümen kilitlendi, kriz derinleşiyor’

HABER MERKEZİ –  Merkez Bankası’nın faizleri sabit tutma yönündeki kararı sonrası döviz kurunda artış gözlemlenirken, iktisatçı Ümit Akçay dört başlıkta Merkez Bankası’nın kararını ve ardından yapılan açıklamayı değerlendirdi. Akçay’a göre ekonomi yönetiminin içinde bulunduğu açmaz, mevcut krizin daha da derinleşmesine ve süresinin uzamasına neden oluyor. Yazının tamamını* paylaşıyoruz.

1) Kriz sürüyor, sürecek

Önceki yazılarda da belirtmiştim ama tekrar etmekte fayda var. Ekonomi yönetiminin kullandığı propaganda diline aşina olmayanlar için hatırlatayım: ‘Ekonomideki dengelenme’ gördüğünüz yerleri ‘ekonomik kriz’ olarak değiştirirseniz, gerçekte yaşananın ne olduğunu daha iyi anlayabilirsiniz. 25 Nisan açıklamasında krizin sürdüğü belirtilmiş:

“… açıklanan veriler ekonomideki dengelenme eğiliminin devam ettiğini göstermektedir”

2) Utangaç iyimserlik veri ile desteklenemiyor

Son iki açıklama metninde, merkez bankasının ihracat ile ilgili beklentisi değişiyor. Banka, bu yılın ilk toplantısında ‘dış talebin gücünü koruyacağı’ beklentisinde olduğunu ifade etmişti. Şüphesiz ki bu temelsiz bir iyimserlik idi.

Yılın ikinci toplantısında, bu temelsiz iyimserlik utangaç iyimserliğe dönüştü. Bugünkü toplantıda da bu yaklaşım değişmeden korundu. Ancak ihracattaki bu iyimserlik, verilerle desteklenebilmiş değil.

Örneğin dün Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) tarafından yapılan açıklamada, beyaz eşya ihracatı Mart ayında % 6, Ocak-Mart döneminde de % 3 düştüğü belirtildi.

3) Faiz indirimi sinyali

Banka’nın açıklamasındaki en önemli değişiklik, önceki açıklamalarında yer alan ve aşağıda koyu renkle işaretlediğim ifadenin bugünkü açıklama metninden çıkarılması oldu:

‘Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları, para politikası kararlarının gecikmeli etkileri, maliye politikasının dengelenme sürecine vereceği katkı ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmeler yakından izlenerek ihtiyaç duyulması halinde ilave parasal sıkılaştırma yapılabilecektir.‘

Bu, Haziran toplantısında faiz indiriminin gündeme alındığı olarak algılandı ve TL’de sert hareketler görüldü.

4) Para politikası kilitlendi

Normal şartlar altında, resesyonda olan bir ekonomide merkez bankasının faiz indirimi yaparak, ekonomik canlanmaya destek vermesi beklenir. Ancak Türkiye’deki yapısal kriz konjonktürü ve bunun döviz-faiz kıskacı olarak ortaya çıkması, para politikasının kilitlenmesine neden oluyor.

TL’nin yeni şoklarla değer kaybetmeye devam etmesi, merkez bankasının faiz indirimini sürekli ileriye öteliyor. Ancak zaten resesyonda olan bir ekonomide faizlerin yüksek seyretmesi, ekonomiyi daha fazla boğuyor.

Ekonomi yönetiminin bu açmazı, mevcut krizin daha da derinleşmesine ve süresinin uzamasına neden oluyor.

Merkez Bankası faizde değişikliğe gitmedi

Kriz Notları’ndan alınmıştır.