Açlık grevlerinin ardından hekimlerden önemli uyarılar

HABER MERKEZİ – Açlık grevleri ve ölüm oruçlarının sonlandırılması sonrası uyarılarda bulunan hekimler, Sağlık Bakanlığı’nın bu durumu ‘olağanüstü bir durum’ olarak tanıması gerektiğine dikkat çekiyor. Peki, Cezaevlerinde bulunan tutuklulara yönelik tıbbi müdahale ve yaklaşım nasıl olmalı? Açlık grevcileri ve doktorlar neler yapmalı? Sağlık Bakanlığı’nın nasıl bir sorumluluğu var? TTB MKY Üyesi Selma Güngör, TİHV Genel Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, SES Adana Şube Başkanı Muzaffer Yüksel ve Adana Tabip Odası üyesi Dr. Alev Aksungur değerlendirdi.

Türk Tabipleri Birliği Merkez Konsey Üyesi Selma Güngör

“Doku yıkımları var, alınan çok sınırlı besin maddelerinden kaynaklı tuz ve şeker nedeniyle vücudun kullanması gereken pek çok mineral ve moleküller var. Bu proteinlerin yerine konması gerekiyor. Bazılarının doğrudan ağza, bazılarının da bir biçimde eksiklikleri saptanarak, ilgili ilaçlarla yerine konması gerekiyor.

“Öncelikle kilo ölçümü yapılması ve eğer yüzde 10 kayıp varsa, bir biçimiyle daha önce tanımladığımız bir algoritma vardı, onların uygulanması gerekir. Yapılacak ilk iş isolayt-f adlı içinde birbiriyle oranlı şeker, tuz ve birbiriyle oranlı maddeler bulunan serumun takılması gerekiyor. Bunun dışında eğer bu yoksa ve yüzde 5 dediğimiz şekerli ürünler takılacaksa mutlaka içlerine B1 vitamini konulmalı.

“Tedavi aşamasında B1 vitaminini almaya devam edilmeli. Daha sonra kan alınarak, kan-elektronik-protein ve harabiyeti gösteren yani böbrek, karaciğer fonksiyonlarını gösteren duruma bakılması ve buna uygun tedavi yapılması gerekiyor.

“Kişilerin sağlık durumlarına ilişkin bilgilerin alınması gerekiyor. Doku yıkımına bağlı olarak sindirim sistemi kanamalı olan hastalar var. Uygun olarak bu kanamaları durdurmaya yönelik tedavilerin uygulanması gerekiyor. Burada da bir biçimde dokuların geri kazanılması için bağırsaktan beslenmeye uygun en basit molekülden başlanarak verilmesi önemli.

“Bu durum bir olağanüstü durum olarak Sağlık Bakanlığı tarafından tanımlanarak, gerekli muayeneleri yapmak üzere ilgili görevlendirmeleri yapmış olması gerekiyor. Buradan sağlık müdürlüklerine çağrı yapıyoruz konu ile ilgili yetkili kişileri, konunun uzmanı olan hekimlerin derhal görevlendirilmesi ve gerekli olan önlemlerin alınması gerekiyor. Hekim arkadaşlara da sesleniyoruz. Tüm takıldıkları konuda TTB’yi arayabilirler.”

Türkiye İnsan Hakları Vakfı Genel Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı

“Odalardaki arkadaşlarımızla beraber başhekimliklere, cezaevi hekimliklerine neler yapılması gerektiğine ilişkin bilgileri ilettik. Açlık grevi sonlandırılmasıyla birlikte değişik düzeydeki ağırlık kayıpları, beden kitle endeksleriyle bağlantılı olarak tedavi sürecinin nasıl sürdürülmesi gerektiğini, beslenmenin nasıl yapılması gerektiğini ilişkin bilgiler bütün birimlere ulaştırılmış durumda.

“Odalardan sorumlu arkadaşlar da bu süreci yürütüyorlar. Her an bu arkadaşlarımıza ulaşılabilir durumdalar. Hekim arkadaşlarımızın, özellikle 122 acil servisindeki arkadaşlarımızın her hangi bir danışma ihtiyacı olması halinde bu kriz masasında belirlenen arkadaşlara ulaşmaları ve bilgi almaları mümkün olacak.

“Açlık grevindeki kişilere müdahale edildiğinde dekstroz denilen şekerli serum kullanılmamalı. Başta özellikle 500 miligram ile 1 gramlık B1 vitamini eklemeleriyle birlikte izotonik yani daha sodyumlu, tuzlu serumların kullanılması gerekir. Sonradan sıvı mamalı besinlere geçilmesi söz konusu olacak. Yine her grevciye yönelik farklı bir müdahale yöntemi olacak.

“Kaybedilen ağırlıklarla ilgili olarak farklı uygulamalar olacak. Bazılarında benzer uygulamalar olabilir. Bu bilgilerin hepsi ayrıntılı olarak TTB’nin tedavi çizelgesine göre yapılması gerekiyor. Meslektaşlarımız da buna özen gösterecektir. Bu beslenmeyle beraber sıkıntılarının giderilmesi mümkün olacak diye düşünüyoruz. Bizler de bu sürecin sakatlıklar olmadan sonlanmasını diliyoruz.

“Cezaevi hekimlerine, savcılıklarına ve müdürlüklerine bütün bilgileri ilettik. Bazı cezaevlerinde toplantıların yapılacak. Bazı cezaevleri sıkıntılı. Özellikle o cezaevlerine ulaşılmaya çalışıldı. Adalet Bakanlığı üzerinden yazışmalar yapıldı.

“Ayrıca biz TTB olarak cezaevi hekimlerinin bu konuda özellikle çok sayıda grevcinin olduğu cezaevlerinde bu süreci izlemesindeki zorlukları gözeterek gerekli desteği vereceğimizi bildirdik. Tabip odalarından meslektaşlarımız buralara gerekli desteği verebilecek durumda. Ne yazık ki zaman zaman sıkıntılar oluyor. Cezaevi savcılıkları, Adalet Bakanlığı’ndan onay olmadığı gerekçesiyle bu yardımları istemeyebiliyor. Geçtiğimiz dönemde bu tür sıkıntılar yaşamıştık. Umarım bu dönemde yaşamayız.

“Bu grevler Türkiye tarihinin en çok sayıda kişinin açlık grevi yaptığı bir süreç. Umarız bunu herhangi bir zorluk olmadan atlatabiliriz.”

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Adana Şube Başkanı Muzaffer Yüksel

“Tutuklular, check-up dediğimiz testlerden geçirilmeli elektorlitler (sodyum potasyum klor kalsiyum magnezyum gibi), karaciğer böbrek testler (üre keratinin alt ast gibi), kalp testleri, ekg yapılmalı. B vitamini gibi testler yapılarak durum tespiti yapılmalı. Beslenme durumları programlanmalı. Kalıcı olabilecek hastalıklar ekarte edilmeli.

“TTB  ve Dünya Tabipleri Birliğinin önerdiği tedavi yöntemleri cezaevleri hekimlerine gönderilmelidir. Bu muayeneler sonucunda gerekenler itina ile ilgili hastanelere kaldırılarak tedavi altına alınmalıdır. Bu insanları normal yaşamlarına devam etmesi için gereken yapılmalıdır.”

Adana Tabip Odası Üyesi Dr. Alev Aksungur

“Tutuklular hızlıca muayene edilerek Wernicke Korsakoff Sendromu ve pnömoni gibi ciddi enfeksiyon varlığı muhakkak ekarte edilmeli ve öncelikli laboratuvar tetkikleri yapılmalı.

“B1, C, K, B12, A, Folik Asit Tiamin (B1 Vitamini) ilk 3 günde 1000 mg/gün verilmeli. Saf B1 ampul yoksa B kompleks vitaminleri verilebilir. Bemiks ampulde 25 mg B1 vitamini bulunur. Yüzde 5’lik ilk dekstroz verilecekse 1 mg/1ml olarak hesaplanır. Yüzde 5’lik ilk 500 cc dekstroza 20 ampul ilave edilir. Üç günden sonra oral olarak B1, B6 ve B12 preparatlarından günde 2×1 verilebilir. C Vitamini: Redoxon 2 amp/gün verilebilir. K (Koagulasyon) vitamini, ancak ihtiyaç halinde, yani semptom mevcut ise veya INR yüksek ise uygulanır. A  vitamini, Avigen Forte draje günde 2×1 verilmelidir. Folik Asit: Folbiol tb günde 1×1 verilmelidir.

“14 günün altında tekrar beslenmeye başlandığında sorun yaşanmaz. Doktor ve diyetisyen kontrolünde beslenme yapılmalı. Vücut ağırlığının yüzde 10’undan fazla kilo kaybedildiyse kliniğe yatırmak gerekebilir. 10 günden fazla açlık grevinde yapıldıysa beslenmeye başlandığında 10 kalori/kg/gün gıda alınmalıdır. Sonraki her gün için 5 kalori/kg/gün artış yapılmalıdır. Özetle açlık grevi öncesi günlük yenilen gıdanın yüzde 50’si alınabilir. Kural olarak az miktarda başlanıp yavaş arttırılarak devam edilmelidir.”

Mezopotamya Ajansı’ndan derlenmiştir.