Ilısu Barajı, Tunç Çağı’nın liman kenti Tel-Fafan’ı da yutacak

DİYARBAKIR – Antik Hasankeyf kentini sular altında bırakacak olan Ilısu Barajı’nın Siirt’te Tunç Çağı’ndan kalma liman kenti Tel-Fafan’ı da sular altında bırakacağı ortaya çıktı.

Kamuoyunda yükselen tepkiye rağmen 12 bin yıllık antik Hasankeyf’i sular altında bırakacak Ilısu Barajı’nın yapımı sürerken, barajın Tunç Çağı’ndan kalma liman kenti Tel-Fafan’ı da sulara gömeceği ortaya çıktı.

Siirt’in Kurtalan ilçesi Çattepe (Til) köyü yakınında Dicle Nehri ile Botan Çayı’nın birleştiği noktada oluşan yarım ada üzerinde kurulan limanın etrafında şekillenen Tel-Fafan kenti, yeteri kadar araştırma yapılmadan Ilısu Barajı’nın sularına gömülecek.

Tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, yapılan araştırmalarda Milattan Önce (MÖ) 2000 yılında kurulduğu tahmin edilen kentin, yapılan araştırmalarda tarih öncesinden günümüze kadar varlığını sürdürdüğü tespit edildi.

Yaklaşık MÖ 5500 – 3000 arasındaki Bakır-Taş Çağı olarak adlandırılan (Kalkolitik) döneme ait, çanak çömleklerin bulunduğu kentte, Roma İmparatorluğu tarafından inşa edilen Ortaçağ yapılarının izleri bulunuyor.

Kentte yapılan araştırmalarda en eski buluntu grubun da Uruk Dönemi’ne tarihlenen az sayıdaki devrik ağızlı adı verilen kâseler tespit edildi.

Uruk Dönemi’nden sonra Çattepe’de kültürel süreç kesintiye uğramadan İlk Tunç Çağı’nda da devam ettiği belirlenirken, daha eskileri gibi arkeolojik dolgunun yine tahrip edildiği bu dönemin çanak çömlek buluntuları, yine Siirt’teki Başur Höyük ve Mezopotamya Niniveh 5 Dönemi kapları ile yakın benzerlik gösterdiği ortaya çıkarıldı.

Çattepe’de, iki evreli dönem yaşandığı, ikinci evresinde en azından üç tadilat aşaması geçirdiği görülen sur duvarlarının yapımında ilk başta büyük kireçtaşı bloklar, ikinci evrede ise çoğunlukla küçük siyah bazalt ve kısmen beyaz kireçtaşı kullanıldığı belirlenmiş.

Kale duvarlarını oluşturan surların yüksekliği bazı alanlarda 15 metreye kadar ulaşır.

Özellikle Dicle Nehri’ne bakan batı taraftaki kule ve duvarları günümüze kadar ulaşmış.

Tel-Fafan’dan yapı malzemesi olarak çoğunlukla kil, kireç taşı ve kerpiç kullanıldığı için kent sular altında kalırsa, tamamen eriyip gidecek.

Mezopotamya Ajansı