Ana SayfaGüncelBu toprakların ortak sesi: Gomidas 150 yaşında

Bu toprakların ortak sesi: Gomidas 150 yaşında

HABER MERKEZİ – Etnolog, müzisyen ve bestekar Gomidas Vartabed, doğumunun 150. yılında İstanbul’da düzenlenen “Aydınlık Sabahın Sesi| Gomidas 150 yaşında” başlıklı bir konserle anıldı. Halkların söylediği müzikleri toplayıp, notaya geçiren ilk sanatçı olma unvanına sahip olan Gomidas için gerçekleşen konser kapsamında pek çok sanatçı sahneye çıktı. Yeni Yaşam gazetesinden Neğşirvan Güner’e konuşan sanatçılar, Gomidas’ın bu toprakların ortak sesi olduğunu vurguladı. Haberin tamamını paylaşıyoruz.


Haber: Neğşirvan Güner


Cemal Reşit Rey konser salonunda gerçekleşen “Aydınlık Sabahın Sesi| Gomidas 150 yaşında” konserinde Ermenistan, Türkiye ve Amerika Birleşik Devleti’nden (ABD) sanatçılar ve topluluklar sahne aldı.

Konser öncesi Bir zamanlar Yayıncılık tarafından hazırlanan Gomidas sergisinin de açılışı yapıldı. Lusavoriç Çocuk Korusu ve Sevana Tchakerian ile açılışı yapılan geceyi Tilbe Saran sundu.

Anadolu Kültür ve Kalan Müzik işbirliğiyle düzenlenen konserde sanatçılar Aynur Doğan, Ertan Tekin, İklim Tamkan, Karatzayn Quartet, Kevork Tavityan, Levon Eroyan, Lusavoriç Çocuk Korosu ve Sevana Tchakerian, Pervin Chakar, Şevval Sam, Vomank müzik grubu, Yerkaran Projesi’nin yanı sıra Ermenistan’dan GOGHT müzik grubu ve ABD’den Ara Dinkjian ve Zulal Trio sahneye çıktı.

Ayrıca gecede gazeteci Ümit Kıvanç’ın konser için hazırladığı kısa bir belgesel de Gomidas’ın kendi sesi ile dinleyicilere gösterildi. Gecenin sonunda iş insanı Osman Kavala için özgürlük çağrısı yapıldı.

Gecede sahne alan sanatçılar, Aynur Doğan, Ara Dinkjian, Tilbe Saran, Levon Eroyan, Ertan Tekin, Kevork Tavityan, Şevval Sam, İklim Tamkan ve Pervin Chakar Gomidas’a ve müziğine dair Yeni Yaşam’a konuştu.

Sanatçı Kevork Tavityan, Gomidas’ın 150. doğum yılı vesilesiyle düzenlenen bir konserde olmaktan çok mutlu olduğunu söyledi. Konseri geleceğe dair ümit verici bir adım olarak yorumlayan Tavityan, “İçinde yaşadığımız büyük toplumun da ondan öğrenebileceği, onun müziğiyle beslenebileceği bir ortam yaratılmalı. Bu konserler bunun yol göstericisi olacaktır diye ümit ediyorum” dedi.

Aynur Doğan: Gomidas ile hikayelerimiz aynı

Sanatçı Aynur Doğan, Gomidas’ı yâd etmenin ve eserlerini seslendirmenin kendisi için büyük bir anlamı olduğunu dile getirdi. Doğan sözlerine şöyle devam etti:

“Gomidas’ın hikayesini, yaşadığı acıları cümlelerle anlatsam az kalır. Toprağından sürgün edilmiş. Kaderlerimiz birbirinden çok farklı değil. Fakat onun sanatsal olarak, kültürel olarak bu topraklara çok büyük bir katkısı olmuş ve bugüne bırakmıştır. Kürt, Anadolu, Mezopotamya coğrafyasındaki bütün diğer kültürlerin müziğinde çok büyük bir katkısı var.
Ben çok minnettarım, Gomidas gibi birisi bu topraklardan geçmiş. Birçok Kürtçe derleme Gomidas sayesinde bugüne kadar geldi. Biz de sahnede onları seslendiriyoruz. 150 yıl değil bin yılda geçse, bu insanlar tarihe damgasını vurdu. Gomidas, kendi ruhu, müziği ve gücüyle kültüre olan bağı ile her zaman yaşayacaktır. Biz de gücümüz yettikçe onları her zaman yaşatacak adımlar atacağız.”

Ara Dinkjian: Gomidas sonsuza dek yaşayacak

ABD’den konser için Türkiye’ye gelen sanatçı Ara Dinkjian genç müzisyenlerin Gomidas’ın müziğini “taze” bir şekilde yorumladığını ifade etti.

“Bu da Gomidas’ın sonsuza dek yaşamasını sağlıyor. Toprak aslında o sanatı yaratan şey, nerede doğduğun hiç farketmiyor. Kanınla ve geçmişinle, burayla bir bağlantın varsa, o kültür zaten dışa vuracaktır. Amerika’da doğmuş olmama rağmen, bu toprakları hissettiğimi sanıyorum.”

Ertan Tekin: Son sözü insanlık için bir derstir

Sanatçı Ertan Tekin, Gomidas’ın 100 yıl önce yurtlarda ve beldelerde müzik korosu kurduğuna dikkat çekti. Kendisi için onur ve gurur duyduğu bir doğum günü ve anma olduğunu söyleyen Tekin, şu ifadeleri kullandı:

“Düşünsenize köylerinde şuan doğru dürüst su olmayan yurtlarda, beldelerde 100 yıl önce korolar kurmuş. Anadolu’nun coğrafyalarında yüzlerce öğrenci eğitim vermiş. Bilgi, becerisi ve o nadide naif ruhuyla hayran olduğumuz biri. Gomidas, bu coğrafyanın ilk müzikoloğu.
Duyduğu yer sesi notaya döken biri. 1935’te 20 yıl boyunca müzik yapmamış usta, ‘Ben sizin dünyanızda artık yaşamak istemiyorum. Sizin dünyanızda çocukları, kadınları katlediyorlar’ deyip son nefesini vermiş. Ruhunu teslim ederken söylediği bu sözü halen insanlık için bir derstir.”

Tilbe Saran: Bizlere çok sesliliği hatırlattı

Gecenin sunuculuğun üstlenen sanatçı Tilbe Saran çok anlamlı bir doğum günü kutlaması olduğunu ifade etti. İş insanı Osman Kavala’nın Gomidas’ın 150. doğum yılı konseri için cezaevinde bile büyük bir çaba gösterdiğini söyleyen Saran sözlerine şöyle devam etti:

“Haksız yere bu topraklardan sürgün edilmiş olan -tabi sade Gomidas değil-, ne mutlu ki ona adını 150 yıl sonra gümbür gümbür duyurabiliyor. Bütün çalışmaları, topladığı notalar, kendi yazdıkları, yaratıkları, çok sesli hale getirdiği ezgileri ile 150 yıl ve daha nice 150 yıl daha bu toprakların ortak sesi olmaya devam edecek.
Bu konser Gomidas, bizler ve hem bu çok sesliliği hepimize bir daha hatırlattığı içini, aydınlık bir yarına umut olacağı, diliyorum ki bu gecenin sonunda Osman Kavala’nın da özgürlüğüne kavuştuğunu görmüş oluruz.”

Levon Eroyan: Ezgisel olarak Anadolu’nun fotoğrafını çekti

Sanatçı Levon Eroyan, Gomidas için yapılan bir konserde yer almaktan onur duyduğunu söyledi.
Gomidas’ın Anadolu’nun “ezgisel” olarak fotoğrafını çektiğini ifade eden Eroyan, “Anadolu topraklarındaki neredeyse duyduğu bütün ezgileri kağıda dökmüş ve sabitlemiş. Dolayısıyla Gomidas bu toprakların görülmesi gereken, bilinmesi gereken, ender nadide kişilerinden bir tanesi” dedi.

Pervin Chakar: Gomidas büyük bir zenginlik

Sanatçı Pervin Chakar, Ermeniler, Süryaniler, Araplar, Türkler ve Kürtler’in bu coğrafyanın çok kültürlülüğünü yansıttığını söyledi.

“Gomidas bu coğrafyanın bir insanı ve Kütahyalıydı. Son 20 senesini konuşmayarak geçirdiği söyleniyor. Bunu duyduğumda tüylerim ürperdi. Gomidas’ın Kürtçe derlemeleri 13 şarkıdan oluşmaktadır. Bu akşam ben de bu eserlerden biri olan Dewrêşê Evdî’yi seslendirdim.
Umuyorum ki diğer eserlerini de seslendirme fırsatını elde ederim. Kendi konserlerimde Ermenice eserlerine yer veriyorum olabildiğince. Gomidas büyük bir zenginlik. Sadece kendi dilinde değil diğer dillerde de derlemeler yapmış. Burada olmaktan çok mutluyum.”

İklim Tamkan: Yitirmemek ve unutmamak adına anlamlı

Sanatçı İklim Tamkan bu tür etkinliklerin daha fazla yapılması gerektiğini söyledi. Tamkan sözlerine şöyle devam etti:

“Çok dilli çok kültürlü yapıların bu tür konserlerle desteklenmesini çok olumlu ve güzel buluyorum. Sadece doğum günlerinde anmalarda değil, bir kültür oluşturmak, yitirmemek, unutmamak adına çok daha sık yapılması gerektiğini düşünüyorum.
Nasıl yazdı ise, nasıl istediyse aslına uygun, bestelerinin kronolojik seslendirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Gomidas da eminim yazdığı ve seslendirdiği şekilde dinlememizi isterdi.”

Şevval Sam: Dünyaya büyük bir kültür mirası bıraktı

Sanatçı Şevval Sam, Gomidas’ın yaşarken müziğine ve bıraktığı mirasa gereken değerin verilmediğini dile getirdi. Gomidas’ın dünyaya büyük bir kültür mirası bıraktığı vurgulayan Sam, sözlerine şöyle devam etti:

“Dünya kültür mirasına büyük bir katkı yaptığının farkında değildi belki, bugün değeri anlaşılıyor. Gomidas’ın bıraktığı mirası sadece bir millete atfetmemek lazım. Dünya mirası kategorisinde ele almak lazım. Çünkü Anadolu tek bir milletin olmadığı kadar zengin coğrafya.
Kürtçe, Türkçe, Ermenice ve diğer dillerdeki aynı sözlere farklı ezgiler yada aynı ezgilere farklı sözler duymak mümkün Anadolu’da. Çünkü bütün kültürler birbiriyle iç içe geçmiş. Anadolu halen keşfedilmemiş bir toprak parçası.”

Gomidas Vartabed’in müzik mirası üzerine: “Kalbim O Viran Evlere Benzer”

Previous post
Sur Davası: Sanıklar ve aileleri darp edildi, iki kişiye gözaltı
Next post
Çorum'da iş cinayeti