‘Çocuklar için harekete geç’ çağrısı

HABER MERKEZİ – İnsan ve çocuk hakları alanında faaliyet gösteren 38 kurum, Türkiye’nin Kuzeydoğu Suriye’ye yönelik operasyonu sırasında yaşamını yitiren çocuklar için beş dilde “Çocuklar için barışçıl bir ortam sağlamak üzere harekete geç” çağrısında bulundu.

İnsan ve çocuk hakları alanında faaliyet gösteren 38 kurum, Türkiye’nin 9 Ekim’de Kuzeydoğu Suriye’ye yönelik başlattığı askeri operasyonu sırasında yaşamını yitiren çocuklara ilişkin açıklama yaptı.

Beş dilde yapılan yazılı açıklamada, sınır bölgesine yakın kentlerde şu ana kadar beşi çocuk 18 insanın, Kuzeydoğu Suriye’de ise üç çocuğun yaşamını kaybettiği, pek çok çocuk ve yetişkinin de yaralandığı belirtildi.

Almanca, İngilizce, Arapça, Kurmanci ve Türkçe dillerinde paylaşılan açıklamada şunlar ifade edildi:

“Biliyoruz ki her türlü şiddet, çatışma ve savaş ortamı çocukları doğrudan ve dolaylı olarak etkiliyor. Çocuklar, gündelik yaşam alanlarında ve hayatın doğal akışına uymayan durumlarda hayati risk başta olmak üzere korku, endişe, kaygı, üzüntü, panik, çaresizlik, kesinti, hissizlik, belirsizlik, anlamlandıramama, kızgınlık, öfke, yalnızlık gibi pek çok duyguyu ve gerçekliği yaşıyorlar, çevrelerinde olan bitene tanık oluyorlar.

“Olanların Cenevre Beyannamesi’nde yer alan ‘İnsanlık, çocuklara elindekinin en iyisini vermekle yükümlüdür’ yaklaşımı ile Türkiye’nin taraf olduğu ve 30. yılını dolduran Çocuk Haklarına dair Sözleşme’ye ters ve aykırı olduğu ortadadır.

“Türkiye, Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına dair Sözleşme’nin tarafı devletlerden biri olarak çocukların hak ve özgürlüklerinin korunmasından ve yerine getirilmesinden sorumludur.

“Her bir çocuğun insan hakları savunuculuğunu üstlenme sorumluluğunu duyanlar olarak, her zaman çocukların öncelikli ve yüksek yararının gözetilmesi gerekliliğini hatırlatıyor; devletin, çocukların başta yaşam hakkı olmak üzere tüm insan haklarının korunması konusunda yükümlülüklerini derhal yerine getirmesini ve en başta çocuklar için barışçıl bir ortam sağlamak üzere harekete geçmesini talep ediyoruz.”

İmzacılar

100. Yıl İnisiyatifi, Amed Ekoloji Dernegi, Amed Şehir Tiyatrosu, Ankara Kadın Platformu, Boğaziçi Sosyal Hizmet Kulübü, Cumartesi Anneleri, Çocuk Çalışmaları Derneği, Çocuk Her Yerde Derneği, Çocukla Barış, Diyarbakır Baro Çocuk Hakları Merkezi, Diyarbakır Eğitim Sen Kadın Meclisi, Diyarbakır KESK Bileşenleri, Diyarbakır SES, Diyarbakır Tabip Odası, Dut Ağacı Dayanışma Derneği, Eşit Haklar İçin İzleme Derneği, Göç ve İnsani Yardım Vakfı, Halkevleri, Hayvan Hakları İzleme Komitesi, İnsan Hakları Derneği Çocuk Hakları Komisyonları, Karenin Dışında Kreş ve Anaokulu, Laleş Sanat Evi, Ma Music Center, Mezopotamya Psikologları İnisiyatifi, On Ekim Barış ve Dayanışma Derneği, Önce Çocuklar Derneği, Rengarenk Umutlar Derneği, Rosa Kadın Derneği, SHUDER Diyarbakır, SHUDER İstanbul, Suruç Aileleri İnsiyatifi, Şubadap Çocuk, Türkiye İnsan Hakları Vakfı İstanbul Şubesi, Uğur Özkan Çocuk Kültürü Evi, Toplumsal Dayanışma İçin Psikologlar Derneği (TODAP), Van Barosu, Van KESK Bileşenleri, Yeni Yaşam Derneği.

Çocuk Hakları Sözleşmesi hakkında

Resmi şekilde çocuk haklarını savunan ilk bildiri Milletler Cemiyeti tarafından 1924 yılında Cenevre Çocuk Hakları Bildirisi olarak hazırlanılıyor ve kabul ediliyor. Daha sonra 20 Kasım 1959 tarihinde Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirisi olarak güncelleniyor ve 20 Kasım 1989 tarihinde daha geniş kapsamlı olan Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ile değiştiriliyor.

Bu sözleşme 2 Eylül 1990’da yürürlüğe giriyor ve bugünden sonra her 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü olarak kutlanmaya başlıyor.

Türkiye bu sözleşmeyi 14 Eylül 1990 tarihinde imzalayarak, 4058 sayılı yasayla onayladı. Çocuk Hakları Sözleşmesi çocukların ruhsal ve fiziksel bütünlüğünü korumayı amaçlıyor ve sağlıklı kişisel gelişim için taraf devletlere önemli sorumluluklar yüklüyor.

Çocuk haklarını koruma altına alan bu sözleşme toplam 54 maddeden oluşuyor ve çocukların şu haklarını güvence altına alıyor:

Ayrım gözetmeme ilkesi – Çocuğun yüksek yararının gözetilmesi ilkesi – Hakların uygulanmasında devletlerin yükümlülükleri – Ana, babanın sorumluluklarına, hak ve ödevlerine saygı – Yaşam ve gelişme hakkı – İsim ve vatandaşlık hakkı – Kimliğin korunması hakkı – Ana, baba ile yaşama hakkı – Ailenin yeniden birleşmesi – Yasa dışı yollarla ülke dışına çıkarma ve geri döndürmemeden korunma hakkı – Çocuğun görüşünün alınması ilkesi – İfade özgürlüğü – Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü – Dernek kurma özgürlüğü – Özel yaşantının korunması hakkı – Gerekli bilgilere ulaşma hakkı – Çocuğun yetiştirilmesinde ana, babanın ve devletin sorumlulukları – Suistimal ve ihmalden korunma hakkı – Aile ortamından yoksun çocuğun korunma hakkı – Evlat edinmeye ilişkin prensipler – Mülteci çocukların durumlarına özgü hakları – Özürlü çocukların durumlarına özgü hakları – Sağlık ve sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı – Yerleştirme uygulamasını denetim hakkı – Sosyal güvenlik hakkı – Yeterli yaşam standardına ulaşma hakkı – Eğitim hakkı – Eğitimin hedeflerine ilişkin ilkeler – Azınlıklara ve yerli halklara mensup çocukların hakları – Dinlenme, boş zaman değerlendirme ve kültürel etkinliklere katılma hakkı – Çocukların çalışmalarına yönelik ilkeler – Uyuşturucu kullanımından korunma hakkı – Cinsel sömürüden korunma hakkı – Satılma, kaçırılma ve fuhuştan korunma hakkı – Sömürünün diğer biçimlerinden korunma hakkı – İşkence ve özgürlükten yoksun bırakmaya karşı korunma hakkı – Silahlı çatışmadan korunma hakkı – Yeniden sağlığa kavuşturucu bakımdan yararlanma hakkı – Adil yargılanma hakkı ve çocuğa özgü adalet sisteminin ilkeleri –Üstün standartlara uyma yükümlülüğü

Çocuk Haklarına Dair Sözleşme tarihte en geniş kabul gören insan hakları belgesi olarak biliniyor. İlk kez 1989 yılında onaylanan sözleşme bugün ikisi hariç Birleşmiş Milletler üyesi bütün ülkeler tarafından onaylanıyor. Bu da 191 ülkenin sözleşmeyi imzaladığı anlamına geliyor.

Sözleşmeyi imzalamayan iki ülke ise ABD ve Sudan.