Kürtler yok, başarı beklentisi düşük: ‘Suriye Anayasa Komitesi’ Cenevre’de toplandı

HABER MERKEZİ – Suriye Anayasa Komitesi, bugün ilk toplantısını Cenevre’de gerçekleştirdi. İkinci günden itibaren konuların detaylı olarak ele alınması beklenirken, Kuzeydoğu Suriye yönetiminin davet edilmediği BM’deki toplantıda başarı beklentisi düşük.

2011’den bu yana devam eden iç savaşın ardından Suriye’nin geleceği için yeni bir siyasi süreç başlatıldı.

Suriye Anayasa Komitesi, Birleşmiş Milletler (BM) çatısı altında bugün ilk kez toplandı.

BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen’in başkanlığında toplanan Anayasa Komitesi, İsviçre’nin Cenevre kentinde bir araya geldi.

Pedersen, Anayasa Komitesi toplantısının açılış töreninde, “Rejim ve muhalefetin üyeleri burada yüz yüze oturuyor. Bu tarihi bir an” dedi.

150 üyesi bulunan Anayasa Komitesi’nin bugünkü toplantısının ön görüşme ile sınırlı kalması, yarından itibaren ise konuların detaylı biçimde ele alınmaya başlanması bekleniyor.

Açılış konuşmaları

Toplantıda Suriye Anayasa Komitesi Eş Başkanları Ahmed Kuzbari ve Hadi el Bahra da birer konuşma yaptı.

Muhalefeti temsilen eş başkan olarak belirlenen Hadi el Bahra, “8 acı dolu yıldan sonra farklılıklar değil, benzerlikler bulmak üzere buraya geldik” dedi.

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı temsilen eş başkan olarak görevlendirilen Ahmed Kuzbari ise, yeni anayasa için belirledikleri dört prensibi, “bağımsızlık, ülke birliği, toprak bütünlüğü ve egemenlik” olarak sıraladı.

Mevcut Suriye Anayasa’sını “çağdaş” olarak nitelendiren Kuzbari yine de değişikliklere gidilebileceğini söyledi.

AB’den çağrı

Öte yandan Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Suriye Anayasa Komitesi’ne ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Mogherini, toplantıyı önemli bir gelişme olarak nitelendirirken, sürecin Suriyeliler tarafından yürütülmesi ve sahiplenilmesi gerektiği mesajını verdi.

Mogherini ayrıca AB’nin Suriye’deki barış sürecine gerekli katkıyı sağlamaya hazır olduğunu da ifade etti.

Komisyonda kimler var?

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi “Türkiye’nin vetosu” nedeniyle komitede yer alamıyor.

Özerk yönetim, sürecin dışında bırakıldıklarını ifade ederek görüşmelerden çıkacak sonuçların kendilerini bağlamayacağını ifade ediyor: “Halkımızın siyasi iradesine yer verilmediği sürece bu komisyonun alacağı kararların bizleri ilgilenmediğini duyuruyoruz.”

Anayasa Komitesi’nin toplantılarına Şam yönetiminin destekçileri Rusya ve İran’la birlikte Suriye’deki muhalif güçleri destekleyen Türkiye’nin temsilcileri de katılıyor.

Komitede yer alan temsilcilerden 50’si Şam yönetimi tarafından seçilmiş isimler. 50 üye muhalefeti temsil ederken, kalan 50 üye de BM Suriye Özel Temsilcisi tarafından Komite’ye davet edilmiş kişilerden oluşuyor.

“Başarı beklentisi düşük”

Öte yandan Cenevre’deki toplantıların başlaması önemli bir adım olarak görülse de başarı beklentisi düşük.

Deutsche Welle’ye konuşan Suriye uzmanı Kristin Helberg’e göre, yabancı güçlerin komitenin oluşturulma sürecinde dahi çok önemli etkileri oldu.

Helberg, “Örneğin Türkiye, PYD üyelerinin komisyonda yer almalarını engelledi” ifadelerini kullanırken, Rusya’nın ise direkt bir etkiden kaçındığını ve yeni bir anayasanın, askeri olarak zaten sona gelen savaşı, siyasi olarak da çözüme kavuşturabileceğini umduğunu söylüyor.

Daha önce Cenevre’de yürütülen çok sayıda görüşme sonuçsuz kalmış ve hedeflenen siyasi süreç sekteye uğramıştı.

Uzmanlar, Beşar Esad yönetimine bağlı askeri birliklerin son aylarda çok sayıda başarı elde ettiğine ve ülkenin önemli bir bölümünü yeniden kontrolü altına aldığına dikkat çekerek, Şam’ın siyasi uzlaşmaya hazır olmasına kuşkuyla bakıyor.

Farklı gruplardan 150 temsilcinin yer alacağı komitede kararların yüzde 75’lik çoğunlukla alınması gerekiyor.

Karınca, BBC Türkçe, DW Türkçe