Yargı paketine şerh: Antidemokratik düzenlemeler sonlandırılmalı

HABER MERKEZİ – AKP’nin sunduğu “Yargı Reform Paketi”ne HDP tarafından şerh düşüldü. Bugün ihtiyaç olanın antidemokratik düzenlemelerin sonlandırılması olduğu belirtilen şerhte, TMK’nin de kaldırılması gerektiği ifade edildi.

Halkların Demokratik Partisi (HDP), AKP’nin Meclis’e getirdiği “Yargı Reform Paketi”ne şerh düştü.

39 maddelik “Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”ne şerh düşen HDP, paketin Türkiye yargı sistemindeki sorunları ve adaletsizlikleri gidermekten ziyade demokrasi ve hukuk devletinden ne denli uzaklaşıldığının itirafı niteliğinde olduğunu kaydetti.

‘İhtiyaç antidemokratik düzenlemelerin sonlandırılması’

Paketin hazırlanma aşamasında muhalefetin ve sivil toplumun dahil edilmediğinin belirtildiği şerhte, paketin “ben yaptım oldu” bakış açısıyla yapıldığına vurgu yapıldı.

Ayrıca söz konusu paketin ihtiyaçlara karşılık olmadığının belirtildiği şerhte, ihtiyaç olanın antidemokratik düzenlemelerin sonlandırılması, Terörle Mücadele Kanunu’nun (TMK) kaldırılması ve mevcut yasaların revize edilmesi olduğu belirtildi.

Mezopotamya Ajansı’ndan Diren Yurtsever’in haberine göre şerhte, yargı paketi ile ilgili özensizliklerin, siyasi usul, içerik ve yasama tekniği başlıklarıyla ele alınması gerektiğinin ifade edildi.

Teklifin içerik bakımından ise 2 yıllık bir OHAL “enkazı” altında kalmış bir ülkenin ihtiyaçlarına hiçbir surette karşılık olmayan düzenlemeler içerdiğinin altı çizildi.

Yasama tekniği bakımından ise teklifin komisyon görüşmelerinde konuşmacıların dinlenmediği, kısıtlandığı ve 39 maddenin 24 saat içerisinde görüşüldüğüne dikkat çekildi.

‘HSK bağımsız olmalı’

Şerhte, Adalet Bakanı’nın kurul başkanlığını yaptığı, 13 üyesinden altısının cumhurbaşkanı tarafından seçilen Hakimler Savcılar Kurulu’nun (HSK) bağımsız ve tarafsız olmayacağı belirtildi.

Şerhte şu öneride bulunuldu:

“Başta kurulun tarafsız ve bağımsız olabilmesi, siyasi iktidarlardan ayrı karar verebilme niteliğini haiz olması son derece önemlidir. Yine kurulun bağımsız yapısının bir güvencesi olarak, atama ve disiplin işlemleri de siyasi iktidarlardan bağımsız bir biçimde gerçekleşmelidir.”

Avukatlara pasaport

Teklifin 1’inci maddesi, en az 15 yılını tamamlamış avukatlara “hususi” damgalı pasaport verilmesini öngörüyor.

Şerhte ise pasaport hakkının iyi bir düzenleme olmasının yanı sıra kamu hizmeti sunan hekimler ve diğer meslek üyelerine bu hakkın tanınmamış olmasının kabul edilemez olduğu belirtildi.

KHK’lilere pasaport şartı: Deformasyon maddesi 

Şerhte KHK’lilere şartlı pasaport verilmesini düzenleyen maddeyle ilgili şunlara yer verildi:

“Çünkü Anayasa 23. Maddede açıkça belirtildiği üzere ‘Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, vatandaşlık ödevi ya da ceza soruşturması veya kovuşturması sebebiyle sınırlanabilir.’, bunun dışında bir idari kararla pasaportlara tahdit uygulanmasının hukuki bir karşılığı yoktur.

“Bu anlamda, bu ‘reform’ maddesi, aynı anda hem Anayasa ihlali hem de kalıcı OHAL mahiyeti ile ‘re-formasyon’ değil ‘de-formasyon’ maddesidir.”

‘TMK kaldırılmalı’

Teklif ile propaganda suçu ile ilgili düzenlemeye ise, “Haber verme sınırını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz” cümlesinin eklenmesinin ‘reform’ olarak kabul edilemeyeceği belirtildi.

Şerhte, yapılması gerekenin TMK’nın kaldırılması olduğu vurgulandı.

Bazı suçlarla ilgili istinafta kesinleşen beş yılın altındaki ceza kararlarına Yargıtay’da temyiz yolu açılması ile ilgili düzenleme ile ilgili ise şunlar kaydedildi:

“TMK kapsamındaki bütün cezalara karşı temyiz yolunun açılması gerekmektedir. İstinaf ve temyiz dengesi sağlanmaya çalışılmış gibi görünse de istinaf incelemesini, Yargıtay’ın iş yükünü azaltan ara formül olarak lanse eden ve kovuşturma sürelerinin azaltılmasını hedeflediğini iddia eden siyasi yaklaşımla mevcut uygulamalar birbiri ile çelişmektedir.”

Bununla birlikte şerhte, adil yargılama ve uzun tutukluluk sürelerine ilişkin getirilen düzenlemelerin yetersiz olduğu belirtildi.

‘Yargı reformu’ teklifi Komisyon’da kabul edildi