Ana SayfaBasın RaporuYargının ‘basın mesaisi’ başladı: Eylül’de sekiz gazeteciye 26 yıl hapis

Yargının ‘basın mesaisi’ başladı: Eylül’de sekiz gazeteciye 26 yıl hapis

HABER MERKEZİ – Hak ihlallerinin hedefindeki basın çalışanları, adli yılın başlamasıyla birlikte Eylül ayında mahkeme salonlarına tıkıldı. Sekiz gazeteci toplamda yaklaşık 30 yıl hapse mahkum edilirken, yeni davalar da gelmeye devam ediyor. Gazetecilerin uzun tutukluluk süreleri de hak ihlalleri arasında dikkat çekiyor.


Hazırlayan: Hasan Özhan Ünal


Basın ve basın çalışanları, adli yılın başladığı Eylül ayında doğrudan ve dolaylı olarak hak ihlallerinin hedefindeydi.

Gazetemize ve diğer medya kuruluşlarına yansıyan haberlere göre Eylül ayında, gazeteciler adliye koridorlarını doldurdu.

60’ı aşkın basın çalışanın hakim karşısına çıktığı bir aylık süreçte; sekiz gazeteci toplam 26 yıl 2 ay 20 gün hapis cezasına çarptırıldı, bir gazeteciye para cezası verildi.

Yargılanan gazetecilerden dördü beraat ederken, bir gazete ve iki gazeteciye ise bu ay içinde dava açıldı.

İki basın çalışanının gözaltına alındığı Eylül’de gazeteci Metin Duran yeniden tutuklandı, bir hafta sonra tahliye edildi. Cumhuriyet Gazetesi Davası’nda verilen kararların bozulması sonrasında da beş gazeteci tahliye edildi.

Onlarca gazetecinin adliyeleri doldurmasının yanı sıra basın sansür, baskı ve saldırıların da hedefindeydi.

Rize’de bir gazeteci saldırıya maruz kaldı, Cumhuriyet gazetesinde basın çalışanları işten çıkarıldı ve 11 yaşındaki Rabia Naz Vatan’ın şüpheli ölümünü gündeme taşıyan gazeteci Metin Cihan, gördüğü baskı sebebiyle yurt dışına gitmek zorunda kaldı.

Peki, Eylül 2019 döneminde neler yaşandı? Çetelemiz şöyle:

Gözaltı, tutuklama ve tahliyeler

  • Yüzde 93 engelli olmasına rağmen 6 ayı aşkın bir süre tutuklu kalan gazeteci Metin Duran, Adli Tıp Kurumu’nun verdiği “Cezaevinde kalamaz” raporunun süresi dolduğu gerekçesiyle 11 Eylül’de yeniden cezaevine konuldu.

  • Cumhuriyet Gazetesi Davası’nda ceza alan ve yaklaşık bey ay tutuklu kalan beş gazeteci hakkında verilen mahkumiyet kararlarının Yargıtay tarafından bozulması üzerine gazeteciler Musa Kart, Güray Öz, Kemal Güngör, Hakan Kara ve Önder Çelik tahliye edildi.

  • “Cezaevinde kalamaz” raporunun süresi dolduğu gerekçesiyle 11 Eylül’de tutuklanan gazeteci Metin Duran, 18 Eylül’de tahliye edildi.

  • KHK ile kapatılan Samanyolu TV’nin iki eski yapımcısı, haklarında yakalama kararı olduğu gerekçesiyle gözaltına alındı.

Hapis ve para cezaları

  • 3 yılı aşkın bir süredir tutuklu bulunan ve günden güne sağlık durumu kötüye giden KHK ile kapatılan DİHA muhabiri Ziya Ataman’a, Şırnak 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davada “örgüt üyeliği” iddiasıyla 14 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Mahkeme heyeti, Ataman’ın tutukluluk halinin devamına da hükmetti.

  • JinNews muhabiri Melike Aydın’a, Bayraklı Adliyesi 20. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davada ‘örgüt propagandası’ yaptığı iddiasıyla 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Mahkeme heyeti, hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına karar verdi.

  • Kamuoyuna “akrostişli savunma” olarak yansıyan dava kapsamında yargılanan BirGün yazarı Barış İnce’ye 11 ay 20 gün hapis cezası verildi.

  • Medya ve Hukukçular Derneği (MLSA) Eşdirektörü avukat Veysel Ok ve KHK ile kapatılan Özgür Düşünce gazetesinin muhabiri Cihan Acar’ın “devletin yargı organlarını alenen aşağılama” iddiasıyla İstanbul 2. Asliye Mahkemesi’nde yargılandığı davada toplam 10 ay hapis cezası çıktı.

  • Evrensel gazetesinin eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Cem Şimşek, “tekzip yayınlamama” gerekçesiyle 41 bin TL para cezası verildi. Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Şimşek’in “hakaret”ten ise beraatine karar verdi.

  • Gazeteci Hüsnü Mahalli‘ye “Türkiye Cumhuriyetini aşağılama” suçlamasıyla 5 ay hapis cezası verildi.

  • 15 Temmuz darbe girişiminin ardından kapatılan Taraf gazetesinin eski muhabiri Hüseyin Özkaya, “silahlı terör örgütü üyesi olmak” suçlamasıyla yargılandığı Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 7,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

  • Gazeteci ve foto muhabiri Çağdaş Erdoğan’ın “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” iddiasıyla yargılandığı davada karar çıktı. “Örgüt üyeliği” suçlamasından beraat eden Erdoğan, “zincirleme şekilde örgüt propaganda yapmak” suçundan 1 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı, hükmün açıklanması geri bırakıldı.

Yargılamalar

  • Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabirleri İsminaz Temel ve Havva Cuştan‘ın İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın duruşması ertelendi.

  • Kaleme aldığı bir yazı nedeniyle “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla Ankara 21. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davada yazar Fikret Başkaya hakkında hapis cezası istendi.

  • KHK ile kapatılan TV10 çalışanları Kemal Demir ve Kemal Karagöz’ün İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın üçüncü duruşması ertelendi.

  • Gaziantep 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ‘örgüt üyeliği’ iddiasıyla yargılanan Mezopotamya Ajansı muhabiri Barış Polat hakkında hapis cezası talep edildi.

  • Türkiye’de yaklaşık üç ay tutuklu kalan Avusturyalı gazeteci Max Zirngast, Ankara 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde “TKP/Kıvılcım üyesi olmak” iddiasıyla yargılandığı davada beraat etti.

  • Gazeteci Uğur Dündar’a AKP’li Binali Yıldırım’a hakaret ettiği iddiasıyla yargılandığı davada verilen 11 ay 20 günlük hapis cezası, kitap okuma yaptırımına çevrildi.

  • Bloomberg’te 2018’de yayınlanan ve ‘ekonomik kriz ve döviz’ konulu haber nedeniyle aralarında haberi yapan Kerim Karakaya ve Fercan Yalınkılıç’ın da bulunduğu altısı gazeteci 38 kişi hakkında açılan davanın duruşması İstanbul 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapıldı. Mahkeme beraat taleplerini reddederek, duruşmayı 17 Ocak 2020 tarihine erteledi.

  • 11 aydır tutuklu yargılanan gazeteci Kibriye Evren’in “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” iddiasıyla yargılandığı davanın 7’nci duruşması Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapıldı. Evren’in tutukluluğuna devam kararı veren mahkeme, duruşmayı 12 Kasım’a erteledi.

  • Adana 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası yapmak” iddialarıyla yargılanan KHK ile kapatılan JİNHA muhabiri Filiz Zeyrek beraat etti.

  • “Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisi imzacısı akademisyenlere destek vermek amacıyla bir sivil itaatsizlik eylemine katılan Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu, İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla yargılandığı davada beraat etti.

  • Gazeteci Kenan Kırkaya hakkında, 4 yıl önce sosyal medyada yaptığı paylaşımlar gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası”ndan Ankara 32. Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava açıldı.

  • Sözcü gazetesinin sahibi Burak Akbay, yazarları Emin Çölaşan ve Necati Doğru ile Genel Yayın Yönetmeni Metin Yılmaz‘ın da aralarında bulunduğu dokuz kişinin İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın duruşması ertelendi.

  • Anayasa Mahkemesi, Gezi direnişinin yıl dönümünde darbedilen ve yüzüne yakın mesafeden gaz sıkılan gazeteci Erdal İmrek için “hak ihlali” kararı verdi. İmrek’e manevi tazminat ödenecek.

  • Evrensel gazetesi yazarı Yusuf Karataş‘ın “örgüt kurmak ve yönetmek” iddiasıyla Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın 6’ncı duruşması ertelendi.

  • Die Welt gazetesinin İstanbul muhabiri olarak görev yaptığı 2017 yılının Şubat ayında gözaltına alınarak tutuklanan ve bir yıl cezaevinde kalan gazeteci Deniz Yücel’in açtığı tazminat davası, İstanbul 17. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından reddedildi.

  • Evrensel gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat’ın bir köşe yazısı nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” iddiası ile Bakırköy 31. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın üçüncü duruşması ertelendi.

  • Gazeteciler Tunca Öğreten, Mahir Kanaat, Derya Okatan, Ömer Çelik, Eray Sargın ve Metin Yoksu‘nun Bakan Berat Albayrak’a ait, RedHack’in sızdırdığı mailleri haberleştirdikleri için “örgüt üyeliği”, “örgüt propagandası”, “bilişim sistemini engelleme” ve “verileri yok etme” iddiasıyla yargılandıkları davanın 8’inci duruşması İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapıldı. Gazetecilerin adli kontrol tedbirlerinin devamına karan veren mahkeme, duruşmayı Şubat 2020’ye erteledi.

  • Turkuvaz Medya Yönetim Kurulu Başkan Vekili Serhat Albayrak, Evrensel gazetesi yazarı Ceren Sözeri’nin 31 Mart yerel seçimlerinin ardından kaleme aldığı “AKP’ye kim oy kaybettirdi?” yazısı nedeniyle Evrensel’e 200 bin TL’lik tazminat davası açtı.

  • 2018’in Ocak ayından bu yana tutuklu bulunan gazeteci İdris Yılmaz’ın, “örgüt üyeliği” suçlamasıyla Van 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın ikinci duruşmasında da tahliye talebi reddedildi, duruşma 18 Ekim’e ertelendi.

  • Gazeteci Hayri Demir’in evinden çalınan ve şüpheli şekilde bir şahıs tarafından polise teslim edilen hafıza kartlarından çıkan fotoğraflar gerekçe gösterilerek hakkında “örgüt üyesi olmak” ve “örgüt propagandası yapmak” iddialarıyla açılan davanın ilk duruşması Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapıldı. Mahkeme, Demir’e savunma hazırlaması için ek süre vererek duruşmayı erteledi.

  • Yeni Asya gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Kazım Güleçyüz ile gazetenin karikatüristi Halil İbrahim Özdabak’ın “zincirleme örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandıkları davanın ikinci duruşması ertelendi.

  • Tutuklu gazeteci Ahmet Altan, 2010 yılında Taraf gazetesinde yayımlanan “Büyük Savaş Başladı” başlıklı köşe yazısı nedeniyle “kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davada beraat etti.

  • Kapatılan Zaman gazetesi yazarı Mümtazer Türköne’nin “Cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesin’de yargılandığı davanın duruşması ertelendi.

  • Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılan, aralarında spiker Beytullah Bayar’ın da bulunduğu 18 eski TRT çalışanının yargılandığı davanın onuncu duruşması ertelendi.

  • KHK ile kapatılan İMC TV’de Program Koordinatörlüğü yapan gazeteci Ayşegül Doğan‘ın “silahlı örgüt kurmak ve yönetmek” suçlamasıyla 22,5 yıla kadar hapis istemiyle Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın üçüncü duruşması ertelendi.

  • Gazeteciler Arif Aslan ve Selman Keleş‘in tutuksuz yargılandığı davanın altıncı duruşması Van 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapıldı. Mahkeme heyeti Aslan’ın beraat talebini reddetti, Keleş’in dosyasının ayrılması ise sonraki duruşmada değerlendirilecek.

  • Gazeteci Deniz Yücel’in sosyla medyada yaptığı bir paylaşım gerekçe gösterilerek “kamu görevlisine alenen hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması İstanbul 24. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapıldı. Duruşma 2020’nin Haziran ayına ertelendi.

  • Kapatılan Taraf gazetesinin eski muhabiri Mehmet Baransu ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Murat Şevki Çoban’ın, gazetede Kasım 2013’te yayımlanan “Gülen’i bitirme kararı 2004’te MGK’da alındı” başlıklı haber nedeniyle İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandıkları davanın 20’nci duruşması ertelendi.

  • T24 yazarı Mehmet Y. Yılmaz‘a, AKP’li Binali Yıldırım ile çocuklarının servetindeki artışın kaynağını sorduğu yazıları gerekçe gösterilerek “kamu görevlisine hakaret” iddiasıyla 4 yıl 1 aya kadar hapis talebiyle dava açıldı.

  • Tutuklu gazeteci Ahmet Altan’ın kapatılan Taraf gazetesinde 2009 yılında yayımlanan “Mafyanın Dışında Kim Kaldı” başlıklı yazısı gerekçe gösterilerek “adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs” ve “soruşturmanın gizliliğini ihlâl” suçlamalarıyla yargılandığı davanın dördüncü duruşması ertelendi.

Sansür, baskı ve saldırılar

  • Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) yeni internet yayını düzenlemesi, 3 Eylül itibariyle yürürlüğe girdi. Yönetmelik internetten yayın yapan televizyon ve radyo yayınlarına geniş denetim ve sansür yetkisi getiriyor.

  • Cumhuriyet gazetesinde 22 yıl boyunca çalışan gazetenin Diyarbakır temsilcisi Mahmut Oral, muhabir Ceren Çıplak Drillat ve Ankara bürosundan Şeyma Paşayiğit’in de aralarında olduğu 15 basın çalışanı işten çıkarıldı.

  • 2 yılı aşkın süredir Türkiye’de erişime engelli olan internet ansiklopedisi Wikipedia’nın ‘ifade özgürlüğü ihlali’ başvurusunu karara bağlamayan Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm, başvuruyu Genel Kurul’a sevk etti.

  • Çağdaş Gazeteciler Derneği Rize Şube Başkanı Gençağa Karafazlı, 17 Eylül akşamı silahlı saldırıya uğradı.

  • Yeni Şafak gazetesi yazarı Özlem Albayrak, “Canan Kaftancıoğlu kararı” başlıklı yazısının yayımlanmaması üzerine sansüre uğradığını ve gazetedeki yazılarına son verdiğini açıkladı.

  • 11 yaşındaki Rabia Naz Vatan’ın şüpheli ölümünü gündeme taşıyan gazeteci Metin Cihan, gördüğü baskı sebebiyle yurt dışına çıktığını açıkladı.

Previous post
Keşif: Küçük yıldızın yörüngesinde dev gezegen
Next post
Gazeteci Osman Akın'ın duruşması ertelendi