25 Kasım’a doğru: Savaş ve barış zamanlarında tecavüze karşı ‘Turuncu Dünya’

HABER MERKEZİ – Birleşmiş Milletler Kadın Birimi’nin 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele Günü’nde başlayıp 10 Aralık İnsan Hakları Günü’ne kadar süren “Cinsiyet Temelli Şiddete Karşı 16 Gün Aktivizm” kampanyasının bu yılki teması: “Turuncu Dünya: Eşitlik Jenerasyonu Tecavüze Karşı Duruyor”

Birleşmiş Milletler (BM) Kadın Birimi, her yıl 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Dayanışma ve Mücadele Günü’nde başlayan, 10 Aralık İnsan Hakları Günü’ne kadar süren “Cinsiyet Temelli Şiddete Karşı 16 Gün Aktivizm” kampanyasının temasını açıkladı.

BM Kadın Birimi’nin bu yılki teması: “Turuncu Dünya: Eşitlik Jenerasyonu Tecavüze Karşı Duruyor”

BM; isimler, zamanlar, bağlamlar değişse de kadınların ve kız çocukların savaş ve barış zamanlarında cinsel saldırı, cinsel şiddet ve istismarla karşı karşıya kaldığının evrensel bir gerçek olduğunu hatırlatıyor.

Savaş zamanlarında cinsel saldırı kadınlara karşı bir ‘silah’ ve işkence yöntemi olarak kullanılıyor, barış zamanlarında ise cinsel saldırılar kadınların yaşamının her alanına nüfuz ediyor.

Yalnızca 77 ülkede suç

Bu nedenle BM Kadın, herkesi cinsel saldırılara karşı harekete geçmeye davet ediyor.

Kampanyada hem kültürde hem yasalarda “rıza” kavramına dikkat çekiliyor.

BM Kadın’ın 2019 verilerine göre 12 ülkede cinsel saldırı failleri, eğer tecavüz ettikleri kadınlarla evlenirlerse cezalandırılmıyor.

Erkeğin evli olduğu kadını cinsel saldırıya maruz bırakması ise yalnızca 77 ülkede suç.

“Çoğumuz ‘tecavüz kültürünün’ parçasıyız”

Bu nedenle BM Kadın, kampanya anonsunda cinsel saldırıları durdurmak için herkese ulaşmayı amaçlıyor.

“Pek çoğumuz her yanımızı saran tecavüz kültürüne isim koymuyoruz ya da ona karşı durmuyoruz.

“Sözlerle, eylemlerle ya da eylemsizlikle; ayrımcı yasalar ya da faillere hoşgörüyle; tükettiğimiz medya, güldüğümüz şakalar ve sorgulamadığımız tutumlar aracılığıyla biz de tecavüzün devam etmesine izin veren kültürün parçasıyız.”

UNICEF’in 2017 verilerine göre dünya çapında 15 milyon ergenlik çağındaki kız çocuğu hayatlarının bir noktasında cinsel istismara maruz bırakıldı. Ancak ergenlik çağında tecavüze uğrayan kız çocuklarının yalnızca yüzde biri profesyonel yardım almak için harekete geçti.

“Rıza yoksa tecavüz var”

BM Kadın Birimi, cinsellik için rıza verilmesi gerektiğinin kesin ve açık bir gerçeklik olduğunu, ancak hayatta kalanları suçlamak ve failleri aklamak için rıza kavramının bulandırıldığını açıklıyor.

Rıza kavramının bulandırılmasını engelleyerek tecavüze ve cinsel şiddete karşı durmanın hayati önemine dikkat çekiyor.

Çoğu cinsel saldırı sokaklarda yabancılar tarafından gerçekleştirilmiyor. Cinsel şiddet sıklıkla yakınlar, hatta partnerler tarafından uygulanıyor.

Kampanya bu nedenle rıza türlerini hatırlatıyor ve rızanın özelliklerine dikkat çekiyor:

• Coşkulu rıza: Rıza istekten gelir. “bilmiyorum” ya da “belki” kesinlikle rıza değildir.
• Özgürce verilen rıza: Rıza baskı altında verilirse rıza değildir. Birini kandırmak, tehditle evet dedirtmek rıza değildir. Partnerlerin rıza verecek akli kapasiteye sahip olması gerekir, sarhoş ya da bilinci tamamen açık olmayan biri rıza veremez.
• Bilinçli rıza: Partner bazı bilgilere sahip değilse bu rıza değildir. Örneğin partner korunarak birlikteliğe rıza gösterirse ve taraflardan biri diğerinin bilgisi dışında korunmazsa, bu da tecavüzdür. Çocuklar rıza gösteremez. Çocukların evlendirilmesi rızaları dışındadır.
• Kesin rıza: Rızada koşullara bağlı kesinlik vardır. Bir partner bir cinsel harekete rıza verip başka birine vermeyebilir. Bir gün rıza verip, ertesi gün rıza vermeyebilir.
• Rıza geri çekilebilir: Partnerlerden biri herhangi bir anda fikrini değiştirme hakkına sahiptir. Rızasını geri çekebilir.
• Rıza bu özelliklere sahiptir çünkü farklı insanların farklı sınırları vardır, herkesin kendi sınırlarına saygı duyulmasına hakkı vardır.
• Rıza güvenli bir cinsellik anlamına gelir.
• Rızanın olmadığı eylemler şiddet, tecavüz ve cinsel saldırı suçlarıdır.
• Cinsel şiddet ve tecavüz failin suçudur.

Davet

BM Kadın Birimi, herkesi aktivizmin 16 gününde şunları yapmaya davet ediyor:

• Kadın hareketlerini ve kadınların liderliğini tanımak ve onurlandırmak.
• Kimseyi geride bırakmamak, insan hakları temelli bir yaklaşımla en dezavantajlı kadın ve kız çocuğu gruplarının etkilendiği cinsel şiddete karşı hareketlere katılmak.
• Sözü hayatta kalanlara vermek, hikayelerini anlatırken onlara zarar vermemeyi gözetmek. Cinsel şiddetten hayatta kalanların haklarını, güvenliğini, onurunu ve güvenini gözetmek.
• Toplumun her kesiminden insanla birlikte çalışmak.
• Küresel farkındalık için 25 Kasım’dan 10 Aralık’a kadar turuncu rengi kullanmak.

Türkiye’de “Turuncu Dünya” eylemleri

Türkiye’den de “Turuncu Dünya” kampanyasına katılım başladı.

• Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından geçtiğimiz hafta Doktor Ahmet Sadık ve Bülent Ecevit üst geçitleri turuncu ışıklandırıldı.
• İzmir’de Turuncu Dernek, 25 Kasım-10 Aralık arasında “İzmir’i Turuncuya Boya” kampanyasıyla önemli yapıları, iş yerlerini, restoran ve kafeleri turuncuya boyayacaklarını duyurdu. Ayrıca dernek, İzmirlileri 7 Aralık’taki panellerine ve 8 Aralık’taki “Turuncu Yürüyüş”e davet etti.
• İstanbul’da ise birkaç özel şirket, binalarını turuncuya boyayacağını açıkladı.

Bu haberde bianet’ten yararlandık.

25 Kasım’a doğru: İl il eylem programı