“Çocuklara verilmez” denilen kimyasallarla günde 12 saat çalıştırılan çocuklar

HABER MERKEZİ – Yukarıdaki kare Adana’da bir ayakkabı atölyesinden. Türkiye’de çocuk işçiliğinin boyutlarını en gerçekçi haliyle gösteriyor. Ekmek ve Gül’den Volkan Pekal’ın kayıt altına aldığı karede 12 yaşındaki mülteci bir çocuk üzerinde “çocuklara verilemez” yazan kimyasal malzemeyle çalışırken görülüyor. Çocuğun üstündeki tişörtte ise “Bana okul günü olduğunu asla söyleme” yazıyor. Bu yazılardan biri Türkçe diğeri İngilizce; anadili Arapça olan mülteci çocuk Abdo bu her iki dili de bilmiyor. Abdo ve yaşıtları  ayakkabı atölyelerinde günde 12 saat çalıştırılıyor.

Adana’da bir saya atölyesinde çekilen fotoğraf, Türkiye’de çocuk işçiliğinin geldiği boyutu gözler önüne seriyor.

Bu atölyelerde çalıştırılan çocuklardan biri 11 yaşındaki Cemil, diğeri ise 12 yaşındaki Abdo.

Ekmek ve Gül’den Volkan Pekal’ın haberine göre Abdo, üzerinde “çocuklara verilemez” yazan kimyasal malzemeyle çalıştırılıyor.

Abdo’nun her gün temas ettiği yapıştırıcı maddenin tenekesi üzerinde “Dikkat, solventli yapıştırıcılar. Sağlığa zararlıdır. Çocuklara satılamaz, verilemez” yazıyor.

Haberde Abdo’nun, üzerinde “Never say it’s a schoolday” yani “Bana sakın ‘Bugün okul günü’ deme” yazan bir tişörtle çalıştığına da dikkat çekiliyor.

“Bu tişörtü tasarlayanlar belli ki okulu sıkıcı bulduğu için gitmek istemeyen çocukların sabah mahmurluğunu, belki biraz da çocukça şımarıklığını anlatmak istemişler. Ama Abdo istese de okula gidemiyor ve İngilizce bilmediği için tişörtteki yazının anlamını bilmiyor.”

İki çocuk haftada 150’şer liraya günde 12 saat çalışıyor.

Mülteci çocuk işçiler

Saya atölyeleri, Türkiye genelinde küçük aile işletmeleri olarak gelişen ayakkabı atölyelerine bağlı olarak işletiliyor ve bu atölyelerde çok sayıda çocuk çalıştırılıyor.

Deriyi dikerek ve yapıştırarak ayakkabının modelini vermekle ilgili olan saya işçiliği otomasyondan ziyade el emeği gerektiren bir meslek.

Ayakkabıya model verilirken, işin bir bölümünü dikiş, önemli bir bölümünü de yapıştırma işlemleri oluşturuyor.

Çocuklar yetişkin saya işçileri ile birlikte, çoğu yeterli havalandırmaya sahip olmayan atölyelerde yapıştırmada kullanılan solvent bazlı kimyasallar soluyarak ve onlarla temas ederek çalışıyor.

Saya işinde çalışan çocukların büyük bölümü ise artık mülteci ailelerin çocuklarından oluşuyor.