Yıkım devam ediyor: “Hasankeyf ve Dicle Vadisi kıyamet günlerini yaşıyor”

HABER MERKEZİ – Ilısu Barajı’nın suları altında giderek kaybolan tarihi yerleşim yeriyle ilgili açıklama yapan Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi, dozer ve kepçelerle yıkıma devam edildiğini belirterek, kamuoyuna çağrı yapıldı: “Dicle Vadisi ve Hasankeyf için kıyamet günlerinin yaşandığı bugünlerde kamuoyuna tekrar sesleniyoruz: ‘Hasankeyf İçin Geç Değil, Dicle Özgür Aksın!’

12 bin yıllık tarihe sahip Batman’ın Hasankeyf ilçesinde yapılmak istenen Ilısu Barajı’nda tüm tepkilere rağmen su tutma işlemi devam ediyor.

Hasankeyf ile milyonlarca canlıya ev sahipliği yapan Dicle Vadisi, su tutma işleminin sonunda barajın suları altında kalacak.

Tarihi eserlerin yeni yerleşkeye ‘taşınma’ işlemi de sürüyor.

610 yıllık Er-Rızk Camii’nin taşınması için Hasankeyf’in tarihi çarşısı olan Kale Sokağı yıkıldı.

Tunç Çağı’ndan kalma, Mezopotamya coğrafyasının ilk tarihi liman kenti Tel-Fafan, Ilısu Barajı’nın sularına gömüldü.

Şimdiye kadar onlarca köy de sular altında kalırken, tarihi eserlerin “koruma” adı altında taşınması, taşınamayacak olanların ise betonlaştırması çalışmaları da devam ediyor.

“Dozer ve kepçelerle yıkım devam ediyor”

Tüm bunlar yaşanırken, Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi yeni bir açıklama yaptı.

Açıklamada dozer ve kepçelerle yıkımın devam edildiği belirtilerek, kamuoyuna çağrı yapıldı.

“Yerel halkın ve komşu ülkelerin tüm itirazları, yapılan uluslararası kampanyalar, uyarılar dikkate alınmadan inşaatına devam edilen Ilısu Barajı, 2019 yılının Temmuz ayında sessiz sedasız su tutmaya başlamıştır.

“Suyun tutulmasından sonra 1980’li yıllardan beri devam eden sistematik göç ettirme politikaları devam ettirilmiş, tarihi Hasankeyf kentinde yaşayan insanlar adına ‘yeni’ denilen yerleşkeye taşınmaları için zorlanmıştır.

“Bu çerçevede 8 Ekim günü antik kente giriş çıkışlar kontrole alınıp zorlaştırılmıştır. Yeni yerleşke üzerinden tarihi Hasankeyf’e gidişler de bilinçli bir şekilde zorlaştırılmıştır.

“Yeni yerleşke iktidara yakınlığı ile bilinen şirketler eliyle insan haklarından olan barınma ve konut hakkı dikkate almadan inşa edilmiştir.Rant politikaları üzerinden inşa edilen yeni yerleşkenin konut sorunları ve çevre düzenlemesi başta olmak üzere altyapı, üstyapı problemleri devam etmektedir. En başta güvenilir içme suyu sorunu çözülmemiştir.

“Aynı zamanda tarihi Hasankeyf’te aileler ve esnafın taşınma işlemleri bitmeden belediye suyu kesmiştir. Daha bitmeyen yeni yerleşke, suyun kesilmesi ve halkın göce zorlanması antik kenti insansızlaştırma projesidir

“Kasım 2019 günü çarşı dozer ve kepçelerle yıkılmaya başlamış ve hala da devam etmektedir. Bazı esnaflar dükkanlarını içindekilerle yakmış ve bu yıkıma tepki koymuştur.

“Yıkım karşısında gelişebilecek kitlesel tepkileri engellemek ve psikolojik baskı için Batman Valiliği hiçbir yasal altyapısı olmayan kararlar alarak ‘Hasankeyf’te her türlü basın açıklaması ve etkinliği’ yasaklamıştır.

“Bu temelde 16 Kasım 2019 günü yeni yerleşkede konut verilmeyen Hasankeyf’liler ve dükkan verilmeyen Hasankeyf’li esnaflar bir basın açıklaması yapması üzerine gözaltına alınmıştır.

“1981 yılında sit alanı ilan edilen Hasankeyf’te çivi dahi çakılmaması gerekirken, bugün ağır iş makinaları ve dozerlerle yıkım etmektedir. Yıkım devam ederken yeni arkeolojik buluntular bulunduğu basına yansımıştı.

“Diğer kazılarda olduğu gibi bu kazılarda da kazı çalışmaları aceleye getirilmektedir. Tarihe ışık tutabilecek arkeolojik kazılarda ağır iş makinaları kullanılmaktadır.

“Antik kente giriş çıkışların kapatılması ve yıkımın devam ettiği Hasankeyf’te basın emekçilerinin fotoğraflama/belgeleme çalışmaları engellenmektedir. Aynı şekilde daha önce Hasankeyf ile ilgili haber yapan gazetecilere de hukuki davalar açılmaktadır.

“Hasankeyf’teki yıkımı ve gerçekleri kamuoyu ile paylaşmayı görev edinen özgür basın emekçileri yanında olduğumuzu bir kez daha buradan kamuoyu ile paylaşıyoruz.

“Temmuz ayından beri tutulan suyun bir hafta önce yüksekliği 50 m ve su miktarı 600 milyon metreküpe ulaştığı açıklandı DSİ tarafından.

“Su yükseldikçe Hasankeyf’in su altında kalması tehlikesi daha da artmaktadır. Şimdiye kadar en başta Siirt ili olmak üzere bir çok yerleşim yerleri ve Çattepe Höyüğü gibi önemli höyükler su altında kalmıştır.

“Binlerce insan, gelecekte geçinimi nasıl sağlayacağı belli olmadan evini terk etmiştir.

“Tüm bu yıkımlara rağmen bir yıkım, sömürü ve tahakküm projesi olan Ilısu’dan vazgeçilmesi Dicle Vadisi’nde yaşayanlar ve bütün toplum için büyük yarar getireceği için mücadelemiz devam etmektedir.

“Bu açıdan Dicle Vadisi ve Hasankeyf için kıyamet günlerinin yaşandığı bugünlerde kamuoyuna tekrar sesleniyoruz: “Hasankeyf İçin Geç Değil, Dicle Özgür Aksın!”

“Bizi ve parçası olduğumuz Hasankeyf Koordinasyonu sosyal medyadan takip ederek daha fazla bilgi edinin ve neler yapılacağını öğrenin.”

Hasankeyf’in önemi

İlk insan izlerinin 300 bin yıl önce görüldüğü, ilk yerleşimin ise 12 bin yıl önce gerçekleştiği ve bir açık hava müzesi olan antik kent ve en az 24 medeniyete ev sahipliği yapan Hasankeyf, Dicle Nehri’nin kıyısına kurulu.

Hasankeyf, Avrupa’daki en önemli mimari ve arkeolojik sitlerden biri.

12,000 yıllık bir tarihin izlerini taşıdığı gibi, zengin bir biyolojik çeşitlilik de sergiliyor.

Sadece 20’sinde arkeolojik kazısı kısmen yapılmış 289 höyük, 199 yerleşim yeri, en az 100 endemik tür ve soyu tükenme tehlike listesinde bulunan canlıya ev sahipliği yapıyor.

İslam mimarisinin M.S. 12 ila 15’inci yüzyıllara ait bazı baş yapıtlarına sahip olan Hasankeyf, özellikle Artuklu ve Eyyubi dönemleri olmak üzere, Selçuklu şehir kültürünün en iyi korunmuş tanıkları arasında yer alıyor.

Hasankeyf, 1978 yılında Türkiye’nin Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından Birinci Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edildi, 1981 yılından beri ise Kültür Bakanlığı, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün koruması altında.

Hasankeyf’in tarih, mimari ve arkeoloji bakımından bölge için arz ettiği önemden dolayı, kamuoyunda da şehrin korunması yönünde güçlü bir destek var.

Hasankeyf’te tarihi çarşı boşaltıldı, esnaf dükkanını yaktı

Hasankeyf’te tarihi eserler ‘koruma’ adı altında betona gömülüyor

Hasankeyflilere zorunlu göç dayatması: “Evlerimiz elimizden alındı, ne yapalım?”

Hasankeyf: Tarihin yıkımı ve ‘keşfi’ bir arada

Su tutma işlemi devam ediyor: Hasankeyf’te 10 köy sular altında

Nedeni Ilısu Barajı: Mezopotamya’nın ilk antik liman kenti sulara gömüldü

Hasankeyf Economist’te: ‘Tarihi sular altında bırakmak’

Hasankeyf Koordinasyonu: 100 bin insan zorla yerinden edilecek

Fotoğraflarla: Hasankeyf’in yok edilişi Guardian’da

Hasankeyf’ten yeni uydu görüntüleri