NATO zirvesi: Ankara’nın veto edeceğini söylediği ‘Baltık Planı’ onaylandı

HABER MERKEZİ – NATO’nun kuruluşunun 70. yılında Londra’da yapılan NATO Liderler Zirvesi sona erdi. 9 maddelik ortak deklarasyonun yayınlandığı zirvede, Ankara’nın YPG’yi şart koşarak veto edeceğini söylediği Baltık ülkeleri savunma planı ise onaylandı. Zirve kapsamında Erdoğan ile Trump da ikili görüşme gerçekleştirdi.

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün (NATO) kuruluşunun 70. yılında İngiltere’nin başkenti Londra’da NATO Liderler Zirvesi gerçekleşti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da aralarında bulunduğu NATO’ya üye 29 ülkenin liderlerinin katıldığı zirvenin başında, aile fotoğrafı çekildi.

Ardından NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, liderler arasındaki fikir ayrılıklarına değinerek, açıklamalarda bulundu:

“NATO, Kuzey Amerika ve Avrupa’nın bir araya gelip tartışabildiği, karar alabildiği ve neredeyse bir milyar insanı koruyan adımları her gün birlikte atabildiği tek platform olmaya devam ediyor.

“Bu sebeple, farklılıklarımız ne olursa olsun, asıl görevimizin etrafında birleşmeye devam edeceğiz; birbirimizi korumak, hepimizin birimiz, birimiz hepimiz için.”

Ev sahibi Britanya’nın Başbakanı Boris Johnson da NATO’nun kuruluşunun 70. yıldönümü sebebiyle yaptığı konuşmada “Tarih bize barışa kesin gözüyle bakmamamız gerektiğini gösterdi. Bugün bu yıldönümünü kutlarken de sözlerimizin yaptıklarımızla uyuştuğundan emin olmalıyız” dedi.

‘Baltık Planı’na Ankara’dan veto gelmedi

Zirvenin ardından ise Jens Stoltenberg tekrar kameraların karşısına geçti.

“Bugün Baltık ülkeleri ve Polonya için güncellenmiş plan üzerinde uzlaştık” diyen NATO Genel Sekreteri, şunları ifade etti:

“NATO var olduğu süre boyunca anlaşmazlıklar da oldu. Farklı tarihleri, coğrafyaları, iktidarları olan 29 farklı ülke var, dolayısıyla farklılıklar da var.

“NATO’nun gücü, her zaman bu farklılıkların üstesinden gelebilmesi ve birbirimizi korumak ve savunmak görevini yerine getirmek üzere birlik olabilmesinden geliyor. Bugün yaptığımız şey tam olarak bu oldu.”

Fikir ayrılıklarının gölgesindeki zirvede üye ülkelerden, olası bir Rusya saldırısı karşısında Polonya ile Baltık ülkeleri Litvanya, Latviya ve Estonya’nın savunulması amacıyla hazırlanan askeri plana destek vermeleri isteniyordu.

Türkiye ise YPG’nin NATO’ya üye ülkeler tarafından “terör örgütü” olarak nitelendirilmemesi halinde bu planı veto edeceğini söylüyordu.

9 maddelik ortak deklarasyon

NATO zirvesinin sonunda 9 maddelik ortak deklarasyon yayımlandı.

Deklarasyonun 3’üncü maddesinde “Rusya’nın agresif adımları Avrupa-Atlantik güvenliğine tehdit oluşturmaktadır; terörizmin her türü, hepimize yönelik bir tehdit olmaya devam etmektedir. Devletler ve devlet-dışı aktörler kurallara dayalı uluslararası düzeni bozmaktadır. Sınırlarımızın ötesindeki istikrarsızlık da düzensiz göçü artırmaktadır” ifadeleri kullanıldı.

“Rusya’nın yeni orta ölçekli füzelerini konuşlandırması karşısında ölçülü ve sorumlu bir şekilde ele alıyoruz, almaya da devam edeceğiz” denilen bildiride, Rusya’yla diyaloğa ve yapıcı bir ilişki geliştirmeye açık olunduğu da belirtildi.

Bildiride, Çin’in büyüyen etkisinin farkında oldukları ve bu konuyu ittifak olarak ele alacakları belirtildi.

Ayrıca Washington Anlaşması’nın “bir müttefike yönelik saldırı hepimize yapılmış sayılır” denilen 5. maddesine olan bağlılık da yinelendi.

Erdoğan-Trump görüşmesi

Diğer yandan zirve kapsamında Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Trump bir araya geldi.

Görüşmenin ardından, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Twitter üzerinden “görüşmenin verimli geçtiği” açıklaması yaptı.

Beyaz Saray sözcüsü de”İki başkan Türkiye’nin ittifaka yönelik taahhütlerini yerine getirmesinin önemini, ikili ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkarılarak ticaretin güçlendirilmesini, bölgesel güvenlik sorunlarını ve enerji güvenliğini konuştu” diye belirtti.

“NATO’nun beyin ölümü gerçekleşti” tartışması

Zirvenin açılışında yaptığı açıklama sırasında Stoltenberg’in sözünü ettiği anlaşmazlıkların başında, Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un NATO’nun işlevine ilişkin “beyin ölümü gerçekleşti” diyerek yaptığı eleştiriler geliyordu.

ABD Başkanı Trump, Macron’un sözlerini “çok aşağılayıcı” bulduğunu söylemiş, Fransa’nın NATO’ya tüm ülkelerden fazla ihtiyacı olduğunu savunmuştu.

Macron’ın ifadesinin kendisini çok şaşırttığını vurgulayan Trump, “Türkiye, Macron’a kendi beyin ölümünün gerçekleştiğini söyleyerek yanıt verdi ki, bu çok ilginç” demişti.

NATO ile ilgili olarak söylediği “Beyin ölümü gerçekleşti” cümlesinin arkasında olduğunu belirten Macron ancak NATO’nun hala güçlü bir kurum olduğunu söylemişti.

Cuma günü yaptığı açıklamada Macron’a tepki gösteren Cumhurbaşkanı Erdoğan da “Sayın Macron, bak Türkiye’den sesleniyorum, NATO’da da söyleyeceğim, önce sen kendi beyin ölümünü bir kontrol ettir” demişti.

NATO zirvesi öncesi ABD’den Ankara’nın YPG şartına rest

Londra’daki Dörtlü Zirve: Öncesi ve sonrası kim ne dedi?

BBC Türkçe’den derledik.