Olmayan bardağın dolu tarafı görülür mü?

İbrahim Aslan

Ekonomik kriz ile birlikte yoksulluk ve işsizlik her geçen gün artıyor. Bir avuç zengin tüm dünyada zenginliğine zenginlik katarken, milyarlarca yoksulsa her geçen gün daha da yoksullaşıyor.

Kapitalist sistemin yapısından kaynaklı olan bu adaletsizlik ve eşitsizliğe dair birçok veri paylaşılabilir ancak bu durumu en iyi anlatacak olanlar, yoksulluğu ve adaletsizliği birebir yaşayanlardır.

Kurdukları her cümle, ‘geçinememenin, yoksulluğun’ ne demek olduğunu tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriyor.

Türkiye’deki ahbap-çavuş-akraba kapitalizminin yarattığı adaletsizliğin de yoksulları nasıl bir uçuruma sürüklediğini en iyi bu yoksulluğu yaşayanlar anlatıyor.

Bu nedenle BBC Türkçe tarafından ‘Geçinemeyenler’ başlığıyla yayınlanan üç bölümlük görüntülü haberdeki anlatılar oldukça dikkat çekici.

16 Aralık tarihinde yayımlanan bölümünde,  29 yaşında, İstanbul Pendik’te yaşayan 2 çocuk annesi Jale Bıkmaz, ‘geçinememenin’ ne demek olduğunu anlatıyor.

Bıkmaz’ın muhasebesi yoksulluğun ne olduğunu en saf haliyle izah ediyor. Şu sözleri ise daha fazlasını anlatıyor: “Olmayan bardağın dolu taraflarını görmeye çalışıyoruz. Eşim ile akşamları bir kahve dahi içemiyoruz artık. Çünkü bunun için bir keyif olması lazım. O keyifsiz, ben keyifsiz. Mutsuzuz, çünkü ihtiyaçlarımızı karşılayamıyoruz…”

Bıkmaz’ın anlatımları bu şekilde iken ‘Olmayın bardağın dolu tarafını görmeye çalışan’ milyonlarca kişiye her ay yüz binlercesi daha dahil olmaya devam ediyor.

Devleti yönetenler ‘Büyüklük’ hastalığıyla avuna dursun, Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) işsizliğe dair açıkladığı son rakamlar özetle şöyle:

• İşsizlikteki artış eğilimi ve istihdamdaki azalma eğilimi devam ediyor. İşsizlikteki artış dikkat çekici bir şekilde yüzde 11,4’ten yüzde 13,8’e yükseldi.
• Eylül 2018’de 3 milyon 736 bin olan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı Eylül 2019’da 817 bin artarak 4 milyon 553 bine yükseldi. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı bir önceki yılın aynı ayına göre 2,4 puan artarak yüzde 11,5’ten yüzde 13,9’a yükseldi.
• Tarım dışı işsizlikte de dikkat çekici bir artış söz konusu. Eylül 2018’de yüzde 13,5 olan mevsim etkisinden arındırılmış tarım dışı işsizlik Eylül 2019’da yüzde 16,3’e yükseldi.
• Geniş̧ tanımlı işsiz sayısı krizin başladığı ay olan Eylül 2018’de 6 milyon 362 bin iken Eylül 2019’da 7 milyon 199 bine yükseldi. Geniş̧ tanımlı işsiz sayısı 837 bin kişi arttı. Eylül 2019’da geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 20 olarak hesaplandı.
• Mevsim etkisinden arındırılmış genç işsizliği 2018 Eylül ayında yüzde 21,6 iken Eylül 2019’da 4,5 puan artarak 26,1’e yükseldi.
• Eylül 2018’de yüzde 15 olan mevsim etkisinden arındırılmamış kadın işsizliği 2,3 puan artarak Eylül 2019’da yüzde 17,3 seviyesine yükseldi.
• Genç işsizliği ve kentsel kadın işsizliği tehlikeli boyutlara ulaştı. Son 1 yılda en fazla artış yine genç işsizliği ve kentsel genç kadın işsizliğinde görüldü.  Genç ve kadın işsizliği hem düzey hem de artış hızı olarak ilk sıralarda yer almaya devam ediyor. Mevsim etkisinden arındırılmamış genç işsizliği 4,5 puan artarak yüzde 21,6’dan yüzde 26,1’e yükseldi. Mevsim etkisinden arındırılmamış kadın işsizliği yüzde 2,3 puan artarak 15’ten yüzde 17,3’e yükseldi. Genç kadın işsizliği ise 5,7 puan artarak yüzde 27,2’den yüzde 32,9’a yükseldi.

Yukarıdaki rakamlar, Jale Bıkmaz’ın gayet derin bir felsefi içerik taşıyan ‘Olmayan bardağın dolu tarafını görmeye çalışmak’ cümlesini tanımlayan milyonlarca işsizin ve yoksulun özeti.

Bardağı göremeyen bu milyonlar içerisinde umutsuzluğa kapılanlar, çaresiz kalanlar siyanürlü intiharlarla son dönemde gündemimize giriyor.

Kapitalizm karşıtı siyasi hareketler ve partiler, bu gerçeği dikkate almak ve karamsarlık içerisindeki bu milyonlara bardağı gösterme ve yoksulların yaşamına yeniden umudu ikame etme sorumluluğu ile karşı karşıyadırlar.