Trump, Türkiye’ye yaptırım öngören yasayı imzaladı

HABER MERKEZİ – ABD Başkanı Trump, Türkiye’ye Rusya’dan S-400 alımı nedeniyle yaptırım uygulanmasını da öngören 2020 savunma bütçe yasasını imzaladı. Bu gelişmeyi değerlendiren iktisatçı Mustafa Sönmez, yatımcıların karardan önce pozisyon aldığını söyledi.

ABD Kongresi, aylar süren görüşmelerin ardından Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) 738 milyar dolarlık 2020 yılı bütçesin üzerinde anlaşma sağlamıştı.

Tam adıyla 2020 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA), ABD Başkanı Donald Trump’ın onayına sunulmuştu.

Trump da kapsamlı bir torba yasa konumunda olan NDAA’yı Maryland eyaletindeki Andrews Hava Üssü’nde imzaladı.

Çeşitli askeri misyonlar ve projelere ayrılacak kaynakların ayrıntılandırıldığı yasada Türkiye’yle ilgili maddeler de yer alıyor.

Türkiye’ye yönelik yaptırımlar neler?

Yasaya göre Türkiye’ye F-35 savaş uçaklarının transferi yasaklanıyor.

Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın almasının F-35 programını tehdit ettiği vurgulanıyor.

F-35 programı konusunda Ankara’ya getirilen kısıtlamalara yer verilen yasada, Türkiye’ye F-35 projesiyle bağlantılı fikri mülkiyet, teknik veri ya da maddi desteğin transfer edilemeyeceği veya Türkiye’ye kendi F-35 kapasitesini kurması için gereken onarım ve desteğin verilmeyeceği kaydediliyor.

Türkiye’nin S-400 almasının, 2017 yılında Kongre tarafından kabul edilen “Avrupa ve Avrasya’da Rusya’nın Etkisine Karşı Koyma Yasası” kapsamında Rusya savunma sektörüyle yapılan “önemli bir işlem” kategorisine girdiği ve bu kapsamda da Başkan’ın Türkiye’ye yaptırım uygulaması gerektiği belirtiliyor.

Türkiye’ye F-35 konusunda getirilen kısıtlamaların kaldırılması için Türkiye hükümetinin Rusya’dan teslim aldığı S-400’leri, ilgili teçhizat, materyal ya da bu sistemle bağlantılı personele sahip olmaması gerektiği, gelecekte de Rusya’dan benzer bir savunma ekipmanı almayacağına ilişkin güvenilir teminatlar vermesi, bunun Kongre’nin ilgili komisyonlarına gönderilecek raporlarla belgelenmesi gerektiği vurgulanıyor.

Söz konusu yasa, Rusya’dan çıkan gazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıması öngörülen, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 8 Ocak’ta İstanbul’da açılışını yapmayı planladığı TürkAkım ve Rusya’nın Kuzey Akımı 2 projesine yönelik yaptırımlar da öngörüyor.

Ayrıca Rusya’yla her tür askeri işbirliği de yasaklanıyor.

Erdemol: Türkiye’nin karşı koyacak bir gücü yok

Söz konusu yaptırımları değerlendiren gazeteci Mustafa Kemal Erdemol, ABD’nin S-400’ler meselesinde Türkiye’ye “ders verme” niyetinin olduğunu belirtiyor.

Mezopotamya Ajansı’ndan Ferhat Çelik’e konuşan Erdemol, “Bu nedenle çıkan karar şaşırtıcı olmadı. ABD S-400 meselesi bölgede paylaşım savaşında bir dönüm noktası haline getirdi. Türkiye’nin artık ABD ve NATO’dan ayrılarak başka bir tercih yapacağı düşünüldü. Bundan kaynaklı yaşanılanlar beklenmedik bir şey değil” dedi.

Ankara’nın ABD yaptırımlarına karşı kozu olmadığını da söyleyen Erdemol, “Türkiye’nin bu yaptırıma karşı bir gücü olmayacağını Recep Tayip Erdoğan’ın ‘gerekirse İncirliği kapatırız’ demesinden anlıyoruz. Yani bu yaptırımlara verilecek cevap bu mudur? Zaten İncirlik artık ABD tarafından önemli olmaktan çıktı. Bu yaptırımlar Türkiye’yi ciddi bir şekilde etkileyecek. Ama Türkiye’nin buna karşı koyacağı bir gücü dahi yok” diye belirtti.

Sönmez: Yatımcıların karardan önce pozisyon aldı

Bu tür yaptırımların ekonomiye etkisinin hemen ortaya çıkmadığını ifade eden iktisatçı Mustafa Sönmez ise alınan kararın artık bir yaptırıma dönüp dönmemesi bir teferruat olduğunu söyledi.

Türkiye’de yaşanan sorunlardan dolayı yatırımcıların Türkiye’ye yatırım yapmak istemediklerinin altını çizen Sönmez, “ABD Senatosu’nda alınan yaptırım kararının uygulanıp uygulanmaması dış yatırımcıları çok fazla ilgilendiren bir şey değil” dedi ve ekledi:

“Onlar zaten ABD ile Türkiye gerilim yaşadıkları için Türkiye’ye mesafeli duruyorlar. Yaşanan sorunlardan kaynaklı olarak yatırım yapan kişiler kararlarını almış durumda. Bu kararın Senato’dan geçmesi ya da onaylanması bu yatırımcıların kararını fazla etkilemeyecektir. Buradan ekstra bir şey çıkmaz.”

Ankara sert tepki vermişti

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da yaptığı açıklamada ABD’nin yaptırım kararıyla ilgili “Utanmadan ‘yaptırım uygularız’ diyorlar; buna karşın bizim de yaptırımlarımız olacak” diye konuşmuştu.

Erdoğan, “Hep söylüyorum ‘biz kabile devleti değiliz.’ Burası Türkiye… Dolayısıyla da bu konu ile ilgili biz de kendi yaptırımlarımızı kesinlikle uygulamaya sokarız” diye belirtmişti.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy da yaptığı açıklamada sürecin siyasi emellere alet edildiğini belirterek, “ABD Kongresi’ndeki olağan bir bütçe belirleme sürecinin dahi bir kez daha ABD’li siyasetçilerin kısa vadeli siyasi emellerine alet edilmesini kınıyoruz” demişti.

Aksoy, F-35 uçaklarının Türkiye’ye teslimatının engellenmesini de haksız bir girişim olarak gördüklerini vurgulamıştı.

Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alması başta ABD olmak üzere NATO müttefiklerinin tepkisini çekmişti.

S-400’ler nedeniyle Ankara’ya karşı yaptırım tehdidinde bulunan Washington yönetimi, Türkiye’yi F-35 savaş uçağı programından çıkarmıştı.

Washington yönetiminin S-400’ler aktive edilmediği takdirde yaptırım seçeneğinin rafa kaldırılabileceği önerisi Ankara tarafından reddedilmiş, kriz Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 13 Kasım’da ABD Başkanı Trump’la Beyaz Saray’da yaptığı görüşmede de aşılamamıştı.

Karınca, Amerika’nın Sesi