“ABD’nin saldırısı İran’a savaş ilanıdır”

HABER MERKEZİ – İranlı general Kasım Süleymani’nin ABD tarafından Bağdat’ta öldürülüşü dünya gündeminde. İran “intikam sözü” verirken, ABD Irak’taki vatandaşlarını tahliye ediyor. Peki, suikast sonrası ne olur, Ortadoğu’nun gündemi nereye evrilir? Ortadoğu Uzmanı İslam Özkan ve Prof. Dr. İlhan Uzgel, konuyu Mezopotamya Ajansı’na değerlendirdi. Naci Kaya’nın haberi.

İran’ın dış operasyonlardan sorumlu generali, doğrudan İran’ın dini lideri Ayetullah Hamaney’e bağlı Kudüs Güçleri Komutanı Kasım Süleymani ve Irak’taki milis örgütlenmeleri Haşdi Şabi’nin iki numaralı ismi Ebu Mehdi el Mühendis’in Bağdat Havalimanı’nda ABD’nin hava bombardımanıyla öldürülmesi dünyanın gündeminde.

Bir süredir dolaylı yollardan adı konmamış bir savaş içinde olan ABD ile İran arasında tansiyonu oldukça yükselten suikastın ardından dünya da diken üstünde.

Tahran yönetimi üst düzey açıklamalarla ABD’den “ağır bir intikam” alacağını duyururken, ABD ise Irak’taki tüm vatandaşlarını tahliye etmeye başladı.

Başkent Bağdat’ta alarm durumuna geçildi.

Birçok ülke peş peşe Ortadoğu hakkında “endişe” içerikli açıklamalar yapıyor.

“Savaş ilanı”

Ortadoğu Uzmanı İslam Özkan, General Süleymani’nin İran için sadece üst düzey bir askeri yetkili olarak değerlendirilmemesi gerektiğinin altını çiziyor.

Süleymani’nin İran’ın bölgesel hatta küresel savunma stratejisini belirleyen kişi olduğunu söyleyen Özkan, “Süleymani İran halkı tarafından efsanevi ve kahraman olarak nitelendirilen biriydi. İran’da Hamaney ve Süleymani’ye yönelik saldırı bütün İran’a yapılmış bir saldırı olarak telaki eder. Dolayısıyla bu saldırı bu anlamda bir savaş ilanıdır” diyor.

Yaşanan olayın bir arka plana sahip olduğunu da vurgulayan Özkan, sahada daha önce yaşananlara dikkat çekiyor:

“ABD önce Bağdat yakınlarında bulunan Haşdi Şabi üssünü vurdu. Bu saldırıda Irak Hizbullah’ına bağlı birçok kişi öldü. Bunun üzerine ABD elçiliği geçen günlerde Irak Hizbullah’ına sempati duyanlar tarafından işgal edildi. Bu gelişmeler üzerine ABD Kuveyt’e asker göndereceğini açıkladı. Bütün bu gelişmeler sıcak bir çatışmanın başlangıcını gösteriyordu.”

“Kimse bu kadar üst düzey bir şey beklemiyordu” diyen Özkan, “Bu daha düşük düzeyde seyredilecek bir gerilim olarak kalabilirdi ama ABD bu gerilimi tırmandırmayı tercih etti. Bunun doğrudan Trump’ın politikalarıyla ilişkisi var” diye belirtiyor.

Özkan, İran için sembol olan Süleymani’ye yapılan bu saldırının misillemelerle karşılık bulacağını da vurguluyor:

“ABD ve İran arasında yaşanan çekişme bölgesel bir savaş potansiyelini her zaman taşıdı. Yaşan bu son durumun bölgesel bir savaşa dönüşmesi ihtimalini düşük görüyorum. İran’dan misillemeler olacaktır ama kapsamlı bir savaşa dönüşme ihtimalini düşük görüyorum. Ama bu ihtimal bütünüyle göz ardı edilemez.

“Tabi bu süreç sadece bölgesel bir çatışma olarak kalmayacak. Bunun uluslararası etkileri de olacak. Bunun küresel açıdan etkisi ise İran’ın harekete geçirmeye çalıştığı nükleer silah tehditleri. Tarafların birbirine yapacakları misillemelerin çap ve boyutuna göre de durumlar çok farklı gelişebilir.”

“ABD net bir mesaj verdi”

Süleymani suikastının İran’ın Irak ve Suriye’deki etkinliğini azaltmaya yönelik net bir mesaj olduğunu kaydeden Prof. Dr. İlhan Uzgel ise ABD’nin hamlesinin net bir mesaj içerdiği görüşünde.

ABD yaptığı bu saldırı ile İran’a “Haşdi Şabi’yi Irak’tan çek” dediğini belirten Uzgel, “Dolayısıyla bu konudaki mesajını İran’a çok net bir şekilde vermiş oldu” diyor.

İran’ın bölgedeki vekalet savaşını Süleymani üzerinden yürüttüğünü söyleyen Uzgel, bu saldırı ile İran’ın büyük bir darbe aldığını vurguluyor.

Uzgel, “Süleymani gibi efsanevi bir kişiyi öldürerek hem sembolik bir eylem hem de sahada sonuçlarının olacağı bir olaydır. O yüzden İran’ın bölgedeki etkinliğini azaltacaktır” diyor.

Sahada gerilimin tırmanacağını ifade eden Uzgel, “İran’ın misilleme yapacağını düşünüyorum. İran sahada ABD askeri varlığına bir saldırı ile misilleme yapabilir. Bu da çatışmayı Ortadoğu’da artırır” diye ekliyor.