AYM: “Saray soytarısı” demek hakaret değil, eleştiri

HABER MERKEZİ – Anayasa Mahkemesi, eski Bakan Akif Çağatay Kılıç hakkında kullandığı “saray soytarısı” sözleri nedeniyle para cezasına çarptırılan Şaban Sevinç’in ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti. Mahkemenin kararında, söz konusu ifadenin kabul edilebilir eleştiri sınırları içinde kaldığı görüşüne yer verildi.

Anayasa Mahkemesi (AYM), Halk TV’nin eski genel yayın yönetmeni Şaban Sevinç’in dönemin AKP Samsun Milletvekili ve Gençlik Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç hakkında kullandığı “saray soytarısı” sözleri nedeniyle cezalandırılmasının “ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna” karar verdi.

Söz konusu karar oy çokluğu ile alındı.

bianet’ten Hikmet Adal’ın haberine göre 1 Kasım 2015 seçimlerinde CHP tarafından Samsun milletvekili adayı gösterilen Sevinç, Samsun Milletvekili Kılıç’ın büyükbabasının CHP milletvekili olduğunu hatırlatarak, AKP’de siyasal faaliyette bulunmasını eleştirmişti.

Seçim çalışması kapsamında Samsun’da katıldığı bir organizasyonda konuşan Sevinç, “Bakan Kılıç’ın muhterem dedesi çok sevdiğimiz bir büyüğümüzdür. Keşke Sayın Bakan biraz dedesini örnek alsa da saraya soytarılık yapmak yerine, Samsun’a hizmet etse. En basit örneği; kendisi Spor Bakanı ama Samsunspor’un halini görüyorsunuz, bir türlü mağduriyetten kurtulamıyor. Türkiye geneli sporun durumu ortada. Samsun’a hizmet deseniz o da yok” diye konuşmuştu.

Bu sözler üzerine eski Bakan Kılıç, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurarak “saraya soytarılık yapmak” şeklindeki ifadenin ağır hakaret teşkil ettiğini belirterek Sevinç hakkında ‘hakaret’ suçundan soruşturma başlatılmasını istemişti.

Şikayet sonucunda düzenlenen iddianameyle Sevinç’in hakaret suçundan cezalandırılması talep edilerek, hakkında kamu davası açılmıştı.

Yerel mahkemeden Sevinç’e para cezası

Yargılamayı yapan Ankara 30. Asliye Ceza Mahkemesi, Kasım 2015’te verdiği kararda, “saray soytarısı” şeklindeki ifadenin ‘hakaret’ teşkil ettiğini belirterek Sevinç’i “kamu görevlisine alenen hakaret” suçundan mahkum etti ve 4 bin 700 TL para cezasına çarptırmıştı

Mahkeme, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına da karar vermişti.

AYM: Seçim yarışı göz ardı edilmemeli

Kararın ardından Sevinç, Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.

28 Kasım 2019’da dosyayı görüşen AYM, Sevinç’in ifadelerinin sarf edildiği atmosferi göz önünde bulundurarak, Sevinç’in ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.

Mahkemenin verdiği kararda, “Gerek müştekinin gerekse başvurucunun aynı seçim çevresinden birbirine rakip siyasi partilerden milletvekili adayı olduğu dikkate alındığında başvurucunun müştekiye yönelik sözleri değerlendirilirken yaşanan seçim yarışının sebebiyet verdiği tansiyon yüksekliğinin de dikkate alınması gerekir” denildi.

Kararın devamında şu ifadelere yer verildi:

“Anayasa Mahkemesi; siyasetçilerin, kamuoyunca tanınan kişilerin ve kamusal yetki kullanan görevlilerin gördükleri işlev nedeniyle daha fazla eleştiriye katlanmak durumunda olduklarım ve bunlara yönelik eleştirinin sınırlarının çok daha geniş olduğunu her zaman. Bu sebeple müştekinin kendisine yönelik eleştirilere sıradan insanlara göre daha fazla hoşgörü göstermesi gerektiği açıktır.

“Dikkate alınması gereken diğer bir yön ise başvurucunun söz konusu ifadeyi müşteki tarafından kendisine yöneltilen ifadelere karşı tepki olarak sarf etmesidir. Müşteki, başvurucu tarafından kendisinin AK Partide görev yapması ile ilgili yapılan eleştirilere reaksiyon göstererek başvurucu hakkında ‘Dedemin adım ağzına almasın, dedemin adını ağzına almadan önce kirli ağzını çalkalasın.’ şeklinde ifadelerde bulunmuştur.

“Başvurucu tarafından kullanılan ‘saray soytarısı’ kelimesinin saldırgan ve rahatsız edici nitelikte bulunmadığı söylenemese de ifadenin müştekinin ifadeleri ile katkı sağladığı politik bir tartışmada kullanıldığı dikkate alınmalıdır. Nitekim ilk derece mahkemesi, müştekinin ifadelerini haksız tahrik nedeni olarak kabul ederek başvurucunun cezasında belirli oranda indirime gitmiştir.

“Yukarıda açıklanan sebeplerle başvuru konusu ifadenin kabul edilebilir eleştiri sınırları içinde kaldığı değerlendirilmiştir. Anayasa Mahkemesi başvurucunun yapmış olduğu açıklama nedeni ile hakkında hakaret suçundan mahkûmiyet kararı verilmesinin demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun düşmediğini belirterek başvurucunun ifade özgürlüğünün ihlal edildiği sonucuna varmıştır.”