32 gündür kayıplar: Diril çiftinin akıbeti için Meclis Araştırması istendi

HABER MERKEZİ – Şırnak’ta Hurmüz ve Şimuni Diril çiftinden 32 gündür haber alınamıyor. HDP Mardin Milletvekili Tuma Çelik, hem Diril çifti hem de 90’lardan bu yana kendilerinden haber alınmayan Süryaniler için Meclis Araştırması istedi.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Mardin Milletvekili Tuma Çelik, 11 Ocak’tan bu yana kendilerinden haber alınamayan 71 yaşındaki Hurmüz Diril ve 65 yaşındaki Şimuni Diril çifti ile zorla kaybedilmelerin yaşandığı 1990’lardan bu yana haber alınmayan Süryaniler için Meclis Araştırması istedi.

Araştırma Önergesi’nde 90’lardaki binlerce zorla kaybedilmeye değinen Çelik, o dönemki köy boşaltmalarına dikkat çekti.

Süryanilerin de bu yaşananlardan en ağır şekilde etkilendiğini belirten Çelik, Süryani Dernekleri Federasyonu’nun verilerini paylaştı.

Buna göre, Mardin, Şırnak ve Hakkari’de yaklaşık 50 Süryani yurttaşın faili meçhul cinayetlerde hayatını kaybettiğini ve onlarca Süryani köyünün boşaltıldığını kaydeden Çelik, Süryanilerin karşı karşıya kaldığı mağduriyetlerin ortaya çıkartılamadığını vurguladı.

Çelik, geçmişte yaşananların ardından bugün de Diril çiftinin kaybolması nedeniyle Süryani yurttaşların endişe içinde olduğunu belirtti.

“Açıklamalar tatmin edici değil”

Hurmüz Diril ve Şimuni Diril çiftinin “son kayıp vaka” olduğunu belirten Çelik, çiftin 1990’lı yıllarda boşaltılmış olan Şırnak’ın Beytüşşebap ilçesine bağlı Kovankaya köyünde yaşayan tek aile olduğunu söyledi ve önergesinde şu hususlara dikkat çekti:

“Hurmüz Diril ve Şimuni Diril’den, 11 Ocak’tan bu yana haber alınamamaktadır. Valilik ve kaymakamlığın yaptığı açıklamalar tatmin edici değildir.

“Arama kurtarma çalışmaları, hava koşulları gerekçe gösterilerek sadece havadan yapılabilmektedir. Olayla ilgili Şırnak Cumhuriyet Savcılığı, soruşturma başlatmış ancak soruşturmaya gizlilik kararı koymuştur. Etkin bir arama kurtarma faaliyeti yürütülmediği gibi yetkililer tarafından konuya dair tatmin edici bir açıklama da yapılmamaktadır.

“Geçmişte yaşananların ardından bugün de Diril çiftinin kaybolması ve yetkililerin tavrı, bölgede yaşayan az sayıdaki Süryani yurttaşı ve bölgeye dönmek isteyen çok sayıdaki Süryani yurttaşta endişe yaratmaktadır.”

Ne oluyor?

Şırnak’ın Beytüşşebap ilçesine bağlı Kovankaya köyünde yaşayan 71 yaşındaki Hurmüz Diril ve 65 yaşındaki Şimoni Diril’den 11 Ocak’tan beri haber alınamıyor.

Çifte dair başlatılan arama çalışmaları bölgenin karlı olmasından kaynaklı sonlandırılırken, çifte dair bugüne kadar herhangi bir ize rastlanmadı.

Beytüşşebap Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma ise alınan “gizlilik” kararı ile yürütülüyor.

Soruşturma kapsamında bugüne dek kayıp çifte dair sadece oğulları Bedri ve İstanbul Katolik Kilisesi Papazı Remzi Diril ile çiftle birlikte aynı köyde yaşayan tek kişi olan Epro Diril’in ifadeleri alındı.

Anne ve babasının kaçırıldığını düşünen Remzi Diril, “Hiçbir haber yok” diyor ve halka duyarlılık çağrısı yapıyor: “Kim kaçırdıysa, nereden aldıysa, aynı yere tekrar bırakmasını istiyoruz.”

Hurmüz ve Şimuni Diril çiftinin yaşadığı Kovankaya köyü, devlet tarafından 1989’da boşaltılmıştı.

Köye 1992 yılında dört aile yerleşmişti, ancak 1994’te köy tekrar boşaltılmıştı.

Çiftin çocuklarından Remzi Diril, “O tarihten sonra 2011’de köye gidip ilkbahar ve yaz aylarında yaklaşık beş ay orada kalmaya başladık. 2014’ten beri de köyde yerleşik olmaya başladık, anne ve babam o tarihten beri yaz kış hep köyde yaşıyor. Yazın köydeki hane sayısı beş altıya yükseliyor ama orada kalıcı olan anne, babam ve bir komşumuz” diyor.

Kovankaya, köy boşaltmalar sonrası gözaltında kayıp vakalarının da yaşandığı bir yer.

Şimuni Diril’in amcasının torunları da 1994’ten bu yana kayıp.

1994 yılında 12 yaşında olan İlyas Diril ve 16 yaşında olan Zeki Diril’den gözaltına alındıktan sonra bir daha haber alınamamıştı.

İki çocuğun zorla kaybedilmesi, Cumartesi Anneleri’nin 628. haftasında da kamuoyuyla paylaşılmıştı.

Cumartesi Anneleri, İlyas ve Zeki Diril’in, 1989’da köyleri boşaltılınca İstanbul’a taşındığını, daha sonra kazandıkları parayı eve götürmek üzere 2 Mayıs 1994’te İstanbul’dan Şırnak’a doğru giderken gözaltına alındıklarını ve daha sonra kendilerinden haber alınamadığını duyurmuştu.

Her iki çocuk için başlatılan soruşturma takipsizlikle sonuçlanmış, Zeki Diril’in ailesi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurmuştu.

AİHM, Zeki Diril’in kaybolmasından devletin sorumlu olduğuna karar vererek Türkiye’yi oybirliği ile mahkum etmişti.