Gazetecilere Şubat’ta en az 10 kez gözaltı, altısına hapis cezası

HABER MERKEZİ – 2020’nin Şubat ayında onlarca gazeteci hakim karşısına çıkarken, altısına toplam 13 yıl hapis cezası verildi. Birçok gazeteciye dava ve soruşturma açıldı, dokuz basın çalışanı da gözaltına alındı. Hak ihlallerinin hedefindeki gazetecilerin Şubat’ta neler yaşadığının çetelesini tuttuk.

Hazırlayan: Hasan Özhan Ünal

Basın ve basın çalışanları, 2020’nin Şubat ayında da doğrudan ve dolaylı olarak hak ihlallerinin hedefindeydi.

Gazetemize ve diğer medya kuruluşlarına yansıyan haberlere göre onlarca basın çalışanı mahkemelerde gazetecilik faaliyetlerinin suç olmadığını savunmak zorunda kaldı.

Hakim karşısına çıkan altı gazeteciye toplam 13 yıl 1 ay 1 gün hapis cezası verildi.

Biri iki kez olmak üzere dokuz gazeteci gözaltına alındı, tutuklanan olmadı.

Gözaltıların çoğu 27 Şubat’ta İdlib’de Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) hedef alındığı ve 34 askerin yaşamını yitirdiği saldırının ardından gerçekleşti.

Saldırının ardından ayrıca, Türkiye’de sosyal medya platformlarına erişim kısıtlaması getirildi.

Şubat ayında yaşanan hak ihlalleri ve baskıların çetelesi şöyle:

Gözaltı, tutuklama ve tahliyeler

• Mezopotamya Ajansı’nın Sorumlu Yazıişleri Müdürü Ferhat Çelik, tutuklu gazeteci Sadık Topaloğlu’nun görüşüne gittiği sırada gözaltına alındı, ifadesinin ardından ise serbest bırakıldı. Ancak Çelik, akşam saatlerinde evine gelen polisler tarafından “ifaden var” denilerek yeniden gözaltına alındı.
• Mezopotamya Ajansı muhabiri Yunus Duman, Van’da ikamet ettiği eve yapılan polis baskınıyla gözaltına alındı.
• İstanbul’da bir okulda yaşanan cinsel istismar vakasını haberleştirmek isteyen Kanal D muhabiri Şevval Şirin, okul yönetiminin çağırdığı polis tarafından gözaltına alındı.
• Gazeteci Hakkı Boltan, Diyarbakır’da evine yapılan polis baskınıyla gözaltına alındı.
• Mezopotamya Ajansı muhabirleri İdris Sayılğan ve Naci Kaya, Türkiye’nin Avrupa’ya gitmek isteyen mültecileri engellemeyeceği mesajıyla hareketlenen sınır kenti Edirne’de gözaltına alındı.
• Yakın Doğu Haber Genel Yayın Yönetmeni Alptekin Dursunoğlu, İstanbul’da gözaltına alındı.
• Rudaw muhabiri Rawin Sterk ve kameramanı Mehmet Şirin Akgün, Türkiye ile Yunanistan arasındaki Pazarkule Sınır Kapısı’nda Avrupa’ya geçmek isteyen mültecilerin durumunu takip ederken gözaltına alındı.

Hapis ve para cezaları

• Mezopotamya Ajansı muhabiri Adnan Bilen hakkında, “Cumhurbaşkanına hakaret” ettiği iddiasıyla verilen 7 bin TL para cezası onandı.
• İstanbul’da kendisinden kimlik isteyen bekçilere böyle bir yetkileri olmadığını söyleyen gazeteci Ersan Kınık’a idari para cezası kesildi.
• Basın İlan Kurumu, Evrensel gazetesine 10 günlük ilan kesme cezası verdi.
• Sosyal medyada kendisine ait olmayan bir hesaptan yapılan paylaşımlar nedeniyle yargılanan gazeteci Emre Orman’a 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezası verildi.
• Elazığ’da 17 yaşındaki bir çocuğun cinsel istismara maruz bırakılmasını haberleştiren Odatv Haber Müdürü Barış Terkoğlu “soruşturmanın gizliliğini ihlal ettiği” gerekçesiyle 6 bin 80 TL para cezasına çarptırıldı.
• Danimarkalı gazeteci Sultan Çoban’ın Facebook üzerinden yaptığı paylaşımlar gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla yargılandığı davanın ilk duruşmasında, Konya 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nce 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.
• Yönetmen Veysi Altay, kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak amacıyla başlatılan “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” kampanyasına katıldığı için 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.
• Kapatılan Zaman gazetesinin eski Konya temsilcisi Şirin Kabakcı’ya “örgüt üyeliği” iddiasıyla 6 yıl 3 ay hapis cezası verildi.
• Gazeteci Faruk Arhan, istinaf mahkemesinde görülen davada “Cumhurbaşkanına hakaretten” 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezasına çarptırıldı.
• Evrensel gazetesinin eski muhabiri Ali İhsan Terzi, “örgüt propagandası yapmak” suçlamasından 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezasına çarptırıldı.

Soruşturma ve yargılamalar

• Gazeteci Hakkı Boltan hakkında “Cumhurbaşkanına hakaret” ettiği iddiasıyla açılan davanın ikinci duruşması ertelendi.
• JinNews Van muhabiri Hikmet Tunç hakkında dönemin Muradiye Belediyesi kayyumu Erkan Savar’ın şikayeti üzerine yaptığı bir haber gerekçe gösterilerek soruşturma açıldı.
• Bakan Berat Albayrak’ın Redhack tarafından ele geçirilen e-posta hesabındaki bilgileri haberleştirdikleri için haklarında dava açılan gazetecilerin 9’uncu duruşması yapıldı.
• Yeni Yaşam gazetesinde yayımlanan haberler nedeniyle “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla hakkında dava açılan gazetenin Yazı İşleri Müdürü Aydın Keser, ilk duruşmada beraat etti.
• Gazeteci Deniz Yücel’in yargılandığı davada, savcı AYM’nin ihlal kararına rağmen Yücel’in 16 yıla kadar hapisle cezalandırılmasını istedi.
• Kapatılan Özgür Gündem gazetesinin yazar ve yöneticilerinin yargılandığı ‘Özgür Gündem Ana Davası’da mahkeme, Necmiye Alpay ve Bilge Aykut’un beraatine, Eren Keskin, Kemal Sancılı, İnan Kızılkaya ve Zana Kaya yönünden ise dosyanın ayrılmasına hükmetti. Aslı Erdoğan’a isnat edilen “örgüt propagandası” suçlaması da zamanaşımından düştü. Ayrıca henüz savunmaları alınamayan Ragıp Zarakolu ve Filiz Koçali’nin dosyalarının ayrılmasına karar verildi.
• Cumhuriyet gazetesinin Bakan Berat Albayrak’ın Kanal İstanbul güzergahında arazi aldığına ilişkin haberinde imzası bulunan muhabir Hazal Ocak hakkında soruşturma başlatıldı.
• Silvan Mücadele gazetesinin sahibi Ferhat Parlak hakkında “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla açılan davanın 4’üncü duruşması yapıldı.
• Kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Şerife Oruç hakkında yargılandığı davada yakalama kararı çıkarıldı.
• Gazeteci Durket Süren’in “örgüte yardım” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması yapıldı.
• Cumhuriyet gazetesi muhabiri Zehra Özdilek hakkında yaptığı bir haberde gizli tanığın adını açık yazdığı gerekçesiyle “terörle mücadelede yer almış kişileri hedef göstermek” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması yapıldı.
• Kapatılan DİHA muhabiri Abdullah Kaya’nın “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüte bilerek isteyerek yardım etmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın sekizinci duruşması yapıldı.
• Etkin Haber Ajansı’nın (ETHA) muhabirlerinden Adil Demirci’nin yargılandığı davanın yedinci, Ali Sönmez Kayar’ın yargılandığı davanın ise altıncı duruşmaları yapıldı.
• T24 Genel Yayın Yönetmeni Doğan Akın hakkında “örgüte yardım etmek” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması yapıldı.
• Bakan Berat Albayrak’ın şikayeti ile BirGün Yayın Koordinatörü İbrahim Varlı’ya “hakaret” suçlamasıyla açılan davada verilen para cezası, istinaf mahkemesi tarafından bozuldu.
• Gazete Karınca’nın eski imtiyaz sahibi gazeteci Necla Demir hakkında, isimsiz bir ihbar üzerine açılan soruşturma “Cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla davaya dönüştü.
• ETHA editörü Semiha Şahin ve muhabir Pınar Gayıp’ın yargılandığı davanın sekizinci duruşması yapıldı.
• Gazeteci Can Ataklı hakkında “Cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla soruşturma başlatıldı.
• ETHA muhabiri Meşale Tolu’nun yargılandığı davanın 11. duruşması yapıldı.
• 46 gazetecinin yargılandığı “KCK Basın davası”nın on sekizinci duruşması yapıldı.
• Kapatılan Van TV’nin yönetici ve çalışanlarının “örgüt propagandası” yaptıkları iddiasıyla yargılandıkları davanın altıncı duruşmasında savcı, sekiz basın çalışanı hakkında hapis cezası talep etti.

Sansür ve baskılar

• Yeni Yaşam Gazetesi Okur Temsilcisi Hüseyin Aykol’un pasaportuna el konuldu.
• Patnos L Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan gazeteci Aziz Oruç, tutuklandığı günden bu yana kıyafet, kitap ve mektuplarının kendisine verilmediğini duyurdu.
• Cumhuriyet gazetesinin Bakan Berat Albayrak’ın Kanal İstanbul güzergahında arazi aldığına ilişkin haberine erişim engeli getirildi.
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, JinNews’in internet sitesini 9’uncu kez erişime engelledi.
• OHAL kapsamında Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile ihraç edilenlerin kurduğu KHK TV’ye mahkeme kararı olmaksızın erişim engeli getirildi.
• Suriye’nin İdlib vilayetinde TSK’ye yönelik düzenlenen hava saldırısının ardından Türkiye’de sosyal medya platformlarına erişim kısıtlaması getirildi.